فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 61

سنگ‌های تزئینی ایران، غنای ذخایر و فقر صادرات

پیشگفتار

می‌توان گفت تاریخ استفاده بشر از سنگ به ابتدای خلقت او می‌رسد. انسان اولیه بروی سنگ متولد شده، به وقت خطر در آن پناه جسته، یا از ابزار ساده از آن سرپناه ساخته، وسایل و ابزار زندگی خود مانند ابزار شکار، زراعت، دفاع و زینت‌آلات خود را از سنگ تراشیده و گاه حتی آن را مورد پرستش خود نیز قرار داده است. که آثار باستانی و بقایای تاریخی موجود گواه این ادعا است. سنگ به لحاظ خصوصیات طبیعی دارای ویژگی‌هایی است که بعد از گذر قرن‌ها با حفظ زیبایی و ایجاد حس آرامش در بشر هنوز هم جزء کالاهای ارزشمند محسوب می‌گردد.

مقدمه:

استخراج و فرآوری سنگ‌ تزئینی در سراسر جهان گسترش یافته است به طوری که رشد آن در مقایسه با سیستم کلی اقتصادی تقریبا به دو برابر رسیده است که البته روند رشد در مناطق و کشورهای مختلف متفاوت است و هنوز هم بخش عمده‌ای از تولید جهانی در اروپا انجام می‌شود. تجارت سنگ تزئینی بر حسب کمیت، از یک طرف بیان کننده‌ی رشد فعالیتهای فرآوری در کشورهای وارد کننده و از طرف دیگر تمایل به خرید از خارج، در کشورهای مصرف‌کننده را نشان می‌دهد. همچنین در مورد مصرف سنگ تزئینی در جهان می‌توان به این مطلب اشاره کرد که مصرف و کاربرد سنگ تزئینی، فرهنگ خاص خود را دارد به طوری که تقریبا دو سوم از مصرف کل سنگ در دنیا عمدتا در 12 کشور انجام می‌شود. این کشورها به ترتیب عبارتند از: چین، ایتالیا، آمریکا، اسپانیا، آلمان، ژاپن، هند، فرانسه، کره‌ی جنوبی، تایوان، یونان، عربستان صعودی. هم چنین لازم به ذکر است که کاربرد سنگ در کشورهای مختلف به پیشینه‌ی تاریخی، سلیقه، طرز تلقی و نگرش مردم بستگی دارد و به دلیل تفاوت‌های فرهنگی، مصرف سنگ از یک نقطه‌ی دنیا به نقطه‌ی دیگر فرق می‌کند و در کشورهایی مانند ایتالیا و اسپانیا که امروزه در جمع بیشترین مصرف‌کنندگان سنگ قرار دارند، کاربرد سنگ نوعی حساسیت اقتصادی و اجتماعی را به همراه دارد به خصوص در پروژه‌های بزرگ سنتی، استفاده و انتخاب سنگ یک اجبار محسوب می‌شود.

سنگ‌های ساختمانی:

سنگ یکی از مصالح ساختمانی بسیار کهن است. تاکنون سنگ‌ها را به دسته‌های گوناگونی تقسیم کرده‌اند. در کل سنگ‌های ساختمانی به آن دسته از سنگ‌ها اطلاق می‌شود که به هر شکل و اندازه با تغاییر شکل فیزیکی یا بدون تغییر در یکی از قسمت‌های ساختمانی مثل، پی‌ها، کف، دیواره‌ها، نما، سنگ‌فرش جاده‌ها و محوطه‌ها، دیواره پل‌ها، دیواره‌های آب برگردان رودخانه‌های کنار شهرها، ساختمان‌های زیرزمینی و ... به کار می‌روند. این سنگ‌ها به دو دسته زیربنایی و تزئینی و نما تقسیم می‌شوند. در این تحقیق سنگ‌های تزئینی و نما موردنظر ماست. با وجود تنوع زیاد سنگ‌ها در طبیعت، تنها تعداد محدودی از آنها برای استفاده در نمای ساختمان مناسب می‌باشند. علاوه بر قابلیت دسترسی و استخراج آسان، سنگی که در ساختمان استفاده می‌شود باید از نظر قابلیت کار کردن روی آن، ظاهر، دوام، بافت و تخلخل مناسب و ایده‌آل باشد. منظور از قابلیت کار کردن روی یک سنگ این است که کار برش دادن، شکل‌دهی و صیقل دادن سنگ به راحتی انجام‌پذیر باشد.

سنگ‌های تزئینی و نما:

خارجی‌ترین قسمت ساختمان را نماسازی می‌گویند. با توجه به اینکه نمای ساختمان در مقابل عوامل جوی شدید قرار دارد، در انتخاب مصالح نماسازی باید دقت شود تا در مقابل عوامل جوی مقاوم بوده و در ثانی زیبایی لازم را داشته باشد. معمولا منظور از نصب سنگ‌های تزئینی در نما بیشتر جنبه‌ی زیباسازی و در کف ساختمان‌ها و محوطه‌ها و محل‌های عبور و مرور علاوه بر زیبایی، دوام آن در مقابل سایش و غیره می‌باشد. با توجه به اینکه سنگ‌ها پس از نصب علاوه بر فشارهای فیزیکی مختلف (با توجه به محل نصب)، تحت تأثیر عوامل آب و هوایی و محیطی قرار می‌گیرند، بنابراین در مقابل این عوامل و نیروها ناچار به تسلیم هستند و در صورتی که سنگ مناسب با شرایط محیطی انتخاب شود، علاوه بر طولانی شدن عمر سنگ، ازتخریب زودرس آن جلوگیری می‌کند و زیبایی آن حفظ می‌شود.

رایج‌ترین سنگ‌های مورد استفاده در ساختمان‌ها به عنوان سنگ نما عبارتند از گرانیت و سنگ‌های آذرین وابسته، سنگ آهک و مرمر و سنگ آهک دگرگون شده و همچنین ماسه‌سنگ و اسلیت که نوعی شیل دگرگون شده می‌باشد و به آسانی می‌توان آن را به ورقه‌های نازک، بزرگ و تخت تبدیل کرد. این گروه از سنگ‌های ساختمانی را به نام‌های مختلف از جمله سنگ‌های تزئینی، نما، روکار، صیقل‌پذیر، بعددار و ... می‌شناسند. در کل سنگ‌های تزئینی به سنگ‌هایی گفته می‌شود که استحکام لازم را داشته و بتوانند به اشکال و اندازه‌های مختلف بریده و تراشیده و شکل داده شوند و پس از ساب و صیقل در قسمت‌هایی از ساختمان و بناها که در معرض دید است (مانند پوشش داخلی و بیرونی، کف اتاق‌ها، سالن‌ها، راهروها، محوطه‌ها، پله‌ها، نرده‌ها و دیوارهای تونل‌های مترو و ...) به کار گرفته شوند. سنگ‌های تزئینی را می‌توان به 4 گروه تقسیم‌بندی نمود: - گروه سنگ‌های سخت و مقاوم (گروه گرانیت)- گروه سنگ‌های نسبتا سخت (گروه ماسه‌سنگ‌ها و کنگلومراها)- گروه سنگ‌های نیمه سخت و نسبتا مقاوم (گروه سنگ‌های آهکی) – گروه سنگ‌های نسبتا نرم (گروه سرپانتین، توف‌ها و شیل‌ها).

گروه گرانیت:

تعریف علمی: سنگی با دانه‌های مشخص و بلورین با دانه‌های هم اندازه یا متفاوت، معمولا دارای ترکیبی اساسی از دو فلدسپات (فلدسپات قلیایی به علاوه پلاژیوکلاز سدیمی یا دو فلدسپات قلیایی) و کوارتز. بعضی از گرانیت‌ها فقط یک نوع فلدسپات دارند. ممکن است 10 تا 60 درصد سازاهای فلیسک (روشن رنگ) را کوارتز تشکیل دهد و فلدسپات‌های قلیایی ممکن است 35 تا 100 درصد مجموع فلدسپات‌ها را شامل شوند.

فلدسپات‌ها ممکن است به صورت دانه‌های مجزا حضور داشته باشند. علاوه بر کوارتز و فلدسپاتها، گرانیت نوعا حاوی کانی‌های مختلف و معمولا میکا یا هورنبلند یا هر دو و ندرتا پیروکسن است.

تعریف تجاری: سنگی آذرین با دانه‌های مشخص، معمولا با رنگی از صورتی گرفته تا خاکستری روشن یا تیره و عمدتا متشکل از کوارتز و فلدسپات، همراه با یک یا چند کانی تیره که بافت آن نوعا همگن است اما ممکن است گنایسی یا پرفیری باشد. هم‌چنین بعضی از سنگ‌های آذرین تیره با آنکه گرانیت به معنی خاص آن نیستند، در این تعریف جای دارند.

گرانیت‌ها در رنگ‌ها و طرح‌های جذاب و زیبا وجود دارند، به همین سبب استفاده از آن در نمای خارجی و سطوح صیقلی و ظریف داخل بناها بیشتر مورد توجه واقع شده است و به عنوان یک سنگ تزئینی لوکس و گران قیمت مطرح می‌باشد. در حال حاضر، طیف بسیار وسیعی از انواع گرانیت در رنگ‌های سیاه و سبز زیتونی تیره، قرمز و صورتی خال‌خال با برق نقره‌ای تا تقریبا سفید در دسترس است که این سنگ‌ها به جز در موارد کم به خاطر وجود بلورهای مختلف سنگین و وجود بعضی مواد الوان در خمیره‌ی آن (متن سنگ) از یک رنگ تشکیل نشده و رنگ کلی سنگ، رنگ آن است، ضمن اینکه ترکیب رنگ‌ها و درشتی بلورهای تشکیل دهنده نیز خیلی مهم می‌باشد.

هم‌چنین سنگ‌های این گروه در اشل موهس دارای سختی بیش از 4 هستند. برش‌پذیر و صیقل‌پذیرند. گروه گرانیت استحکام قابل توجهی در مقابل آسیب‌های جوی از جمله آب، باد، نور، خورشید، یخ‌زدگی و آلودگی‌های جوی و محیطی دارند.

گروه گرانیت شامل سنگ‌های گرانیتی، گرانودیوریتی، گابرو، لابرادوریت، برخی سینیت‌ها، گنایس، شیست‌ها، آمفیبولیت شیست‌ها، بازالت‌ها و آندزیت‌ها می‌باشد. از دید تجاری گروه گرانیت علاوه بر موارد شرح داده شده شامل انواع گنایس مانند گنایس گرانیت، گرانیت گنایس و انواع حدواسط آنها که تحت عنوان گرانیت سیاه نام‌گذاری شده است، می‌باشد. گرانیت‌ها از سنگ‌های بسیار پرکاربرد می‌باشند. از آنها به عنوان شمع در پل‌ها، دیواره‌های آب برگردان رودخانه‌های داخل یا نزدیکی شهرها و تأسیسات دریایی، نمای پل‌ها، قسمت‌های خمشی ساختمان‌ها، سنگ‌فرش ساختمان‌ها و خیابان‌ها و پیاده‌روها، بناهای یادبود و نما و کف ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی و ... استفاده می‌شود. در استاندارد 615-96 ASTM ویژگی‌های لازم برای سنگ گرانیت ساختمانی به شرح زیر است.

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

سنگهای رسوبی

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 29

مقدمه

در حدود 70% از سنگ های سطح زمین دارای منشأ رسوبی هستند و این سنگها عمدتاً از ماسه سنگها، سنگ های آهکی شیل ها و به مقدار کمتری اما به همان معروفیت از رسوبات نمک، سنگ های آهن دار، ذغال و چرت تشکیل شده است.

سنگ های رسوبی در ادوار گذشته زمین شناسی در محیط های طبیعی متفاوتی که امروزه وجود دارد رسوب کرده اند. رسوبات پس از ته نشین تحت تأثیر فرآیندهای دیاژنز قرار می گیرند که به صورت فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است و باعث فشردگی، سیمانی شدن تبلور مجدد و سایر تغییرات در رسوب اولیه می شود.

دلایل زیادی برای مطالعه سنگ های رسوبی وجود دارد. زیرا ارزش اقتصادی کانی ها و مواد موجود در آن ها کم نمی باشد. سوخت های فسیلی نفت و گاز از پختگی مواد آلی در رسوبات مشتق شده و سپس این مواد به یک سنگ مخزن مناسب که عمدتاً یک سنگ رسوبی متخلخل است مهاجرت می کند. روش های رسوب شناسی و سنگ شناسی به طور گسترده در پی جویی ذخایر جدید این منابع سوختی و سایر منابع طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد. سنگ های رسوبی بیشتر آهن، پتاس، نمک و مصالح ساختمانی و بسیاری دیگر از مواد خام ضروری را تأمین می کند.

سنگ های رسوبی حاوی زندگی گذشته زمین به فرم فسیل ها هستند که اینها مفاهیم اصلی انطباق چینه شناسی در فانروزوئیک می باشند.

سنگهای رسوبی منشأ خارجی داشته و تحت تأثیر عوامل مختلف نظیر باد، آب و غیره حاصل می شود به همین دلیل آنها را سنگ های بیرونی نیز می نامند سنگ های رسوبی 5% حجم لیتوسفر را تشکیل داده ولی سطحی از زمین که توسط آنها پوشیده می شود 70% می باشد. عمق متوسطی که توسط سنگهای رسوبی اشغال می شود دو هزار متری می باشد1. سنگ هایی که از ته نشین شدن مواد رسوبی پدید آمده باشند سنگ های رسوبی نامیده می شوند.2 سنگ های رسوبی به تعبیری از فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تشکیل می شوند.

---

1 اسدیان( ابراهیم زاده) دکتر خدیجه، شنناخت زمین، انتشارات جهاد دانشگاهی 68

2 جعفری، مهندس عباس، اصطلاحات جغرافیایی، انتشارات گیتاشناسی 72

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

عوامل و نشـانه های فـوران

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 50

فـــــهـــرســـــــت

مقدمه	صفحه
فصل اول ـ عوامل و نشانه های فوران  ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ‌ـ ‌ـ ـ ـ‌ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ‌‌ ـ ـ‌ ـ ـ‌ـ ـ ـ	1
سیلان ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ	1
انواع فوران ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ	2
عوامل سیلان ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ  ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ	3
نقصان وزن ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ
پر نکردن چاه از گل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ
مکش ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌
کوبش ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ  ـ
هرزروی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ
فشار غیر عادی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
علائم وقوع سیلان ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تغییرات سرعت جداری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ  ـ ـ ـ‌ـ ـ
افزایش جریان خروج گل از چاه ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
کاهش فشار و افزایش سرعت پمپ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
افزایش گشتاور پیچی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
افزایش کشش و لبریز شدن گل حفاری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تغییر در اندازه کنده های حفاری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
افزایش وزن ساق حفاری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
افزایش تنوع در نوع گاز ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
گاز زمینه ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ
گاز اتصال ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
گاز لوله بالا / پائین ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
افزایش در مقدار نمک یا کلراید ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
افزایش دمای لوله ء خروجی گل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تغییر در چگالی شیل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
گل گاززده ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ‌ـ ـ ـ ـ
تغییر در سرعت حفاری ( نمای d) ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
علائم موجود در بررسی های لرزه نگاری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
علائم موجود در داده های نمودارگیری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تغییر در خواص گل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
علائتم حاصل از نمودارگیری از گل حفاری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
فصل دوم ـ‌ تجهیزات پیشگیری از فوران ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
چیدمان ستون فورانگیر ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
فورانگیرهای حلقوی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
واحد توپک ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ
زمان باز و بسته شدن ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
انعطاف پذیری توپک ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
انواع فورانگیر حلقوی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
فورانگیر های کوبه ای ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
فشار بستن ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ
انواع فورانگیرهای کوبه ای ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
کوبه های لوله ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ ـ
کوبه های کور و کور ـ برشی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
ابزار قفل کننده ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ
کاهنده های قابل تنظیم ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
کاهنده های دارای درزه گیر معمولی و ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تابلوهای ساخت شرکت SWACO ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
سیستم های انباره ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
محاسبه مقادیر سیال مورد استفاده در انباره ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تعیین حجم سیال مورد نیاز ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
اندازه گیری مقادیر سیال برای انباره های زیر دریایی ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ
نگهداری دستگاه انباره ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
نگهداری نیتروژن بطریها ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
مراحل آزمایش انباره ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
نمایش دهنده های سطح و حجم مخازن ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
نشان دهنده های برگشت گل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
آشکار کننده های گاز ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
مخازن بالا /  پائین ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تفکیک کننده گاز ـ گل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
زداینده های گاز ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
فصل سوم ـ‌ روشهای کنترل چاه  ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ
روش حفار ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ
مراحل روش حفار ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
راهکارهای اساسی در روش حفار ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
محدودیتهای روش حفار ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
روش انتظار ـ وزن ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
مشخصه های روش انتظار وزن ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
توالی عملیات کشتن چاه به روش انتظار ـ وزن  ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
پر کردن برگه گشتن چاه ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
مسائل نمونه از روش انتظار  و وزن ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
روش تلفیقی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ
توالی روش تلفیقی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
رسم نمودار برای روش تلفیقی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
روش حجمی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ
توالی روش حجمی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
روش فشار کم چوک یا چوک بسته ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
فصل چهارم ـ‌ روشهای غیر متعارف در کنترل چاه ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ
1ـ‌ وجود سوراخ در ساق حفاری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
2ـ مته مسدود شده ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
3ـ لوله ها در ته چاه میباشند ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
4ـ ساق حفاری بیرون از چاه ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
5ـ وجود شیر شناور Float‌درون ساق حفاری ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
6ـ عملیات Stripping  و Snvbbing ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
مقدمات عملیات ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ
عملیات لوله پائین تحت فشار ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
عملیات Stripping همراه با فورانگیر حلقوی  ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
لوله پائین با فشار همراه با فورانگیر کوبه ای ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
دستگاه تزریق لوله هیدرولیکی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
7ـ هرزروی گل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ
کنترل چاه همراه با برگشت ناقص ( جزئی ) کل ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
انسداد توسط باریت ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
پلاکهای روغنی ـ  ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ ـ ـ
8ـ فشار جداری بیش از اندازه ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
9ـ توالی عملیات کشتن چاه از سطح ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‌ـ ـ‌ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

روشـهای کنتـرل چـاه

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 41

ـ روشهای کنترل چاه

آرمانی ترین هدف در کنترل فوران ، کشتن چاه و تحت کنترل در آوردن آن می باشد . در این راستا روشهای کنترل چاه اعضای گروه حفاری را قادر می سازد تا :

1ـ سیال جریان یافته را از چاه خارج کنند .

2ـ چاه را از سیال جدید با وزن متناسب با گرادیان فشار سازند پر کنند.

مهمترین روشهای کنترل چاه :

1ـ روش حفار  Driller’s   Method

2ـ روش انتظار و وزن  Wait – and – Weight method

3ـ روش تلفیقی    Concurrent Method

4ـ روش حجم سنجی   Volumetric Method

5ـ روش کشتن از بالا   Top – kill   Method

6 ـ روش چوک بسته   Low choke Method

می باشند که از سه روش اول بیشتر استفاده می شود.

با وجود اختلاف در سه روش فوق از چندین لحاظ به هم شبیه هستند بعنوان مثال در هر سه روش باید مقدار فشار روی ته چاه در خلال عملیات ثابت بماند. ثابت نگه داشتن فشار ته چاه توسط تغییر در کاهنده انجام می شود. در هر سه روش پس از خاموش کردن پمپ باید چوک را کاملا" باز کرده و وضعیت چاه را مورد بررسی قرار داد و در هر سه مورد فشار نهایی گردش کل پس از جابجایی کامل کل برابر خواهند بود.

در هر سه روش فوق پس از بستن چاه فشار های بسته لوله حفاری و جداری را پس از تثبیت خوانده و ثبت می نمایند. KRP نیز پس از شروع به پمپ کردن کل و کاهش فشار، یادداشت می شود.

پس از وقوع فوران، فشار بستة لوله های حفاری با فشار جریان کشتن چاه KRP جمع شده و مقدار فشار گردش اولیه بدست می آید. در خلال کشتن چاه مقدار فشار روی ته چاه توسط ثابت نگه داشتن پمپاژ و نیز استفاده از چوک بدون تغییر خواهد ماند . برگه های کشتن چاه Well-Control Worksheet برای کلیه روشها جهت داشتن اطلاعاتی نظیر ، KRP, SICP, SIDPP ، عمق چاه ، وضعیت جداری و سایر اطلاعات مورد نیاز مفید است.

اساسی ترین اختلاف بین سه روش بالا زمان راندن گل جدید به درون ساق حفاری است. در روش حفار گل بریده توسط گل اولیه بیرون ریخته شده و سپس گل جدید (وزن بیشتر ) به درون چاه پمپ می شود (دو روش ). در روش انتظار و وزن گل بریده شده توسط گل جدید جابجا می شود (یک گردش گل ) و در روش تلفیقی ابتدا گل قیمتی رانده شده و هر لحظه ای که گل جدید آماده شده آن را پمپ می کنند. ( مرحله به مرحله )

روش حفاری Driller’s   Method 

روش حفار پایه واساس کنترل چاه در بسیاری از عملیات حفاری است . چون فن آوری بکار رفته در آن در سایر روشهای کنترل چاه مشترک می باشد.

مراحل روش حفار

موارد زیر مراحل پله به پله روش حفار را در کنترل چاه نشان می دهند.

1ـ پس از وقوع جریان چاه توسط افراد مسئول بسته می شود.

2ـ مقدار Sidpp و Sickp و افزایش سطح مخازن را یادداشت کنید.

3ـ برگه کشتن چاه را در صورت نیاز پر کنید ( شکل ـ16)

4ـ جهت شروع پمپاژ، چوک را باز کرده ، و به آرامی پمپ را روشن کنید تا مقدار گردش گل به سطح جریان کشتن برسد (Kill Rate). سپس توسط چوک دستی مقدار فشار بسته جداری را ثابت نگه دارید. با این عمل فشار وارده بر ته چاه یکنواخت خواهد ماند.

5ـ هر گاه جریان پمپ به حد سرعت کشتن چاه Kill – Rate Speed رسید، فشار سنج          لوله های حفاری مقدار فشار گردش اولیه را نشان می دهد (ICP) توسط باز و بسته کردن چوک فشار را روی ثابت نگه دارید. سرعت پمپاژ را تغییر ندهید.

6ـ فشار بسته لوله های حفاری را روی فشار اولیه گردش (ICP = KRP +SIDPP ) ثابت نگه داشته تا تمام گل بریده از چاه خارج شود، سپس چاه را ببندید. در این حالت باید فشار بسته لولة حفاری و فشار بسته جداری با هم برابر و مساوی با مقدار SIDPP باشند که در ابتدای کار یادداشت کرده اید.

7ـ پمپ خاموش، چاه بسته و گل جدید را با استفاده از رابطة زیر آماده کنید :

              MWI    = SIDPP   : TVD   : 0.052

MWI      =    افزایش وزن گل                                ppg

SIDPP   =    فشار بسته لولة حفاری                                         psi

TVD      =   عمق قائم واقعی                                         ft

8 ـ پس از اتمام ساخت گل جدید ، چوک را باز کرده و به آرامی پمپ را روشن نموده ، سرعت آن را تا رسیدن به Kill Rate افزایش دهید. فشار جداری را روی مقدار جدید ثابت نگاه دارید. با پر شدن چاه از گل جدید فشار ICP آرام آرام به FCP می رسد. جهت اطلاعات بیشتر از روابط زیر باید استفاده کرد :

              SBS   = Cdp   x  Ldp  : PD

SBS = تعداد ضربات پمپ از سطح به مته                                                    ـــــــ

Cdp = گنجایش لوله های حفاری                                                                    bb1

Ldp = طول لوله های حفاری                                                                             ft

PD = برون ده پمپ                                                                                BB1 / s

و رابطهء :                                                                      SBT  = SBS   : SPM

SBT = زمان لازم برای رسیدن گل از سطح به مته                                          min

SBS  = تعداد ضربه لازم                                                                              ــــ

SPM  =  سرعت پمپ                                                                                spm

معمولا" گروه حفاری در صورت نیاز باید مبادرت به ساختن گل جدید کنند.

9ـ هر گاه گل جدید به مته رسید، باید توجه بیشتر را به فشار لوله های حفاری اعمال نمود. فشار لوله های حفاری را تا زمان رسیدن گل جدید به سطح، روی (FCP) ثابت نگه دارید. ( این عمل با ثابت نگه داشتن سرعت پمپاژ انجام می گیرد). اگر KRP معلوم باشد فشار گردش نهایی را می توان از روی رابطه بدست آورد :

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

سنگهای آذرین

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 24

مقدمه

سنگ از نظر زمین‌شناسان به ماده‌ی سازنده‌ی پوسته‌ و بخش جامد سست‌کره‌ی زمین گفته می‌شود. سنگ‌ها از یک یا چند کانی درست شده‌اند و از نظر چگونگی پدید آمدن در سه گروه سنگ‌های آذرین، سنگ‌های رسوبی و سنگ‌های دگرگونی جای می‌گیرند. سنگ‌های آذرین از سرد شدن گدازه‌ی آتش‌فشان‌ها به وجود می‌آیند. سنگ‌های رسوبی پیامد فرسایش سنگ‌ها و انباشته شدن رسوب‌ها در دریاها هستند. هنگامی که سنگی در فشار و گرمای زیاد قرار گیرد، سنگ دگرگونی پدید می‌آید.

سنگ‌ها و کانی‌ها

کره‌ی زمین از نظر ویژگی‌های فیزیکی ساختار لایه‌ای دارد. بخش مرکزی آن جامد است، بیش‌تر از آهن و نیکل درست شده و هسته‌ی درونی نامیده می‌شود. پیرامون هسته‌ی درونی را لایه‌ی مایعی از آهن و نیکل فراگرفته که هسته‌ی بیرونی نام دارد. پیرامون هسته‌ی بیرونی را لایه‌ای به نام گوشته در بر می‌گیرد که خود از لایه‌ا‌ی جامد و سخت به نام گوشته‌ی زیرین و لایه‌ای نرم‌تر و خمیری به نام سست‌کره درست شده است. پیرامون گوشته را لایه‌ی نازک و جامدی به نام پوسته فراگرفته که بیش‌تر از سیلیس، اکسیژن و آلومینیوم درست شده است. زمین‌شناسان به مواد طبیعی و بی ‌جان سازنده‌ی پوسته سنگ می‌گویند و بیرونی‌ترین لایه‌ی زمین را سنگ‌کره می‌نامند.

سنگ‌ها از یک یا چند کانی درست شده‌اند. کانی به موادی بی‌جان، جامد و بلوری گفته می شود که ترکیب شیمیایی به نسبت ثابتی دارند. بیش از 3 هزار گونه کانی در طبیعت یافت شده است که نزدیک 20 تا 25 گونه از آن‌ها در ساختمان بسیاری از سنگ‌ها وجود دارند. بیش‌تر سنگ‌ها از چند کانی درست شده‌اند، مانند گرانیت که بخش زیادی از آن از سه کانی کوارتز، فلدسپات و بیوتیت است. هر گروه از سنگ‌ها نیز دارای کانی‌های مشخصی هستند که در گروه سنگ‌های دیگر وجود ندارند یا بسیار اندک هستند. برای نمونه، کانی هالیت فقط در سنگ‌های رسوبی دیده می ‌شود و در سنگ‌های آذرین یا دگرگونی دیده نمی ‌شود. کانی ولاستونیت نیز فقط در سنگ‌های دگرگونی یافت می شود. با این همه، برخی از کانی ‌ها، مانند کوارتز، ممکن است در هر گونه سنگی وجود داشته باشند.

سنگ‌ها و کانی‌های آن‌ها

گونه‌ی سنگ	کانی‌هایی که در آن یافت می‌شود
سنگ‌های آذرین	ارتوز، پرتیت، میکروکلین، پلاژیوکلاز، کوارتز، نفلین، لوسیت، هورنبلند، اوژیت، بیوتیت، مسکوویت، الیوین
سنگ‌های رسوبی	کانی‌های رسی، کلسیت، دولومیت، کوارتز، هالیت، سیلوین، ژیپس، انیدریت،گلوکونیت، اکسیدها(به‌ویژه آهن)،کربنات‌های دیگر
سنگ‌های دگرگونی	استرولیت، کیانیت، آندالوزیت، سیلیمانیت، گرونا، ولاستونیت، ترومولیت، کلریت، گرافیت، تالک

سنگ‌های آذرین

هرچه بیش‌تر به ژرفای زمین برویم، دما بالاتر می ‌رود و در ژرفای زیاد به اندازه‌ی می‌رسد که برای ذوب‌ شدن سنگ‌ها کافی است. با این همه، مواد درونی زمین به حالت مذاب نیستند و فشار زیادی که از لایه‌های بالایی بر لایه‌های زیرین وارد می‌شود، از ذوب شدن سنگ‌ها جلوگیری می‌کند. اما در جاهایی از ژرفای زمین که به دلیلی(برای نمونه، در پی جایه‌جایی ورقه‌های سنگ کره) از فشار کاسته می‌شود یا سنگ‌های سطحی زمین به زیر سطح فرو می‌روند، سنگ‌ها ذوب می‌شوند. هر جایی که سنگ‌ها ذوب شوند، ماده‌ی مذاب، که ماگما نام دارد، به سوی بالا راه پیدا می‌‌کند و آرام آرام دمای آن کاهش می‌یابد و سنگ‌های آذرین را پدید می‌آورد.

ماگما ممکن است به بخش‌های بالایی پوسته نفوذ کند یا از راه شکاف‌ها و سوراخ‌ها به سطح پوسته راه یابد. ماگمایی که از سطح پوسته بیرون نمی‌زند به آهستگی و طی سال‌ها سرد می‌شود و سنگ‌های آذرین درونی را می‌سازد. به ماگمایی که از دهانه‌ی آتش‌فشان بیرون می‌آید و به سطح زمین می‌رسد، گدازه می‌گویند. همه‌ی حجم گدازه‌ای که به سطح زمین می‌آید، به حالت مذاب نیست و قطعه‌های ذوب نشده‌ی سنگ و کانی‌های بلوری را نیز در خود دارد. گدازه طی چند روز سرد می‌شود و سنگ‌های آذرین بیرونی را می‌سازد.

بررسی ترکیب شیمیایی سنگ‌های آذرین و گدازه‌ی آتش‌فشان‌های فعال نشان داده است که ماگما یک ترکیب سیلیکاتی با اندکی اکسیدهای فلزی، بخار آب و مواد گازی است. سنگ‌های آذرین را بر پایه‌ی درصد این مواد در سه گروه گرانیتی(اسیدی)، بازالتی(بازی) و آندزیتی(میانه) جای می‌دهند. سنگ‌های آذرینی مانند ریولیت و داسیت را که محتوای سیلیس آن‌ها بالاست، یعنی بیش از 63 درصد 2 SiO دارند، از گروه سنگ‌های آذرین اسیدی به شمار می‌آورند. سنگ‌های آذرینی مانند آندزیت که بین 52 تا 63 درصد 2 SiO دارند، از سنگ‌های آذرین میانه و سنگ‌هایی مانند بازالت و گابرو را که محتوای سیلیسی کم‌تری دارند، از سنگ‌های آذرین بازی هستند. برخی از سنگ‌های آذرین، مانند پریدوتیت، را که محتوای سیلیسی آن‌ها بسیار پایین است، فرابازی می ‌دانند.

بافت سنگ‌های آذرین

زمین‌شناسان در بررسی‌های صحرایی، که ابزارهای پیچیده‌ی آزمایشگاهی در دسترس نیست، از اندازه و آرایش بلورهای سنگ، که بافت سنگ نام دارد، برای توصیف سنگ‌ها بهره می‌گیرند. اصطلاح بافت سنگ هنگام بررسی سنگ زیر میکروسکوپ نیز به کار می ‌رود. بافت سنگ آذرین علاوه بر این که آن را از سنگ‌ها دیگر جدا می‌کند، ما را از درونی بودن یا بیرونی بودن آن و حتی ژرفایی که سنگ در آن‌جا از ماگما پدید آمده است، آگاه می‌سازد.

1. بافت نهان‌بلورین. بلورها را نمی‌توان با چشم غیرمسلح دید. اگر بلورها به اندازه‌ای کوچک باشند که فقط با میکروسکوپ‌ پولاریزان دیده شوند، اصطلاح میکروکریستالین و اگر فقط با میکروسکوپ الکترونی یا پرتوهای ایکس شناسایی شوند، اصطلاح کریپتوکریستالین را به کار می‌برند.

2. بافت آشکاربلورین. بلورها درشت و از 2 تا 5 میلی ‌متر هستند. این بافت زمانی پدید می‌آید که ماگما به آهستگی درون زمین سرد شود.

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

زمین شناسی

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 37

ایستگاه اول: همان طور که بر روی نقشه زمین‌شناسی مشخص است از بزرگراه کرج قزوین به طرف طالقان حرکت می‌کنیم. حوضه آبخیززیان بعد از روستای زیاران در کنار آب زیاران که از آن برای آبیاری دشت قزوین و کرج استفاده می‌شود. بر روی نقشه توپوگرافی با مقیاس 50000/1 دیده می‌شود ( به این معنا هر یک  سانتیمتر روی نقشه برابر با 50000 سانتیمتر بر روی زمین است.)

گسل طالقان شرقی غربی است و این پدید باعث شده که یک سری از سازندهای قدیمی مربوط به ژوراسیک را مثل سازند شمشک در کنار سازند کرج قرار داده است.

حوضه‌های بین کوهستانی: در این حوضه‌ها که البته بیشتر در خارج از ناحیه و شمال گسل طالقان و بخصوص دره طالقان دره طالقان گسترش دارند و محدود به گسل های دیگر نیز هستند، رسوبات قرمز نئوژن مشاهده می‌شوند. نظر به اینکه سنگ شناسی اسامی این سازند از مازن، مازن‌های رسی، سنگ جوش، سنگ رس، گچ، نمک و … بوده و مقاومت هر کدام از سنگهای فوق در مقابل فرسایش متفاوت است، لذا زمین ریخت‌شناسی این سازند نیز در قسمت‌های مختلف آن با هم فرق دارد. با توجه به میزان بارندگی زیاد در ناحیه، جریان‌های آب قادر به حمل مواد شده و درنتیجه شیب دامنه‌ها هم زیاد و عاری از پوشش گیاهی می‌باشد که در این حالت آب بتدریج بستر خود را حفر نموده و آبراهه‌های نسبتاً تنگ و باریک شاخه‌ای شکل بوجود آورده به طوریکه فاصله دره‌ها خیلی کم و بوسیله بال‌های نوک تیز از یکدیگر جدا می‌گردند و در نهایت ریخت‌شناسی خاصی بنام هزار دره ایجاد شده است. به دلیل وجود رس وجذب آب، بروز پدیده لغزش در آن به فراوانی صورت گرفته است. در نقاطی که ماسه سنگ و سنگ جوش نئوژن وجود دارد، توجه به اینکه در بعضی نقاط بخصوص شمال ناحیه رودخانه‌هایی از جمله رودخانه طالقان از میان این سازند می‌گذرد لذا در محل تلاقی سیلابهای کوهستانی و رودخانه‌، مخروط افکنه‌هایی ایجاد شده است. وجود پیچان رود از دیگر خصوصیات زمین‌ ریخت‌شناسی در این سازند است که بدلیل متفاوت بودن جنس سنگها، طبقات سخت مقاومت کرده ولی طبقات نرم در معرض تخریب و فرسایش قرار گرفته‌اند که در این پدیده باعث انحراف مسیر جریان آب شده و به تدریج پیچان رود به وجود آمده است. البته پیچان رود در مناطق کم ارتفاع و پست تر اتفاق می‌افتد و این پیچان بودن رودخانه در ارتفاع زیاد در طالقان را نمی‌توان یک پیچان رود در نظر گرفت و به خاطر عبور از کنار مخروط افکنه‌ها یک چنین شکلی گرفته است و بهتر است آن را یک پیچان رود دروغی نامیده شود.

نواحی کوهستانی : در این نواحی سنگهای آتشفشانی پالئوژن و سنگهای آتشفشانی- رسوبی سازند کرج و نیز سازندهای دوران اول ودوم به طور چشمگیری بیرون زدگی دارند. در سازند کرج به طور کلی از نظر ترکیب شیمیایی بیشتر توف اسیدی و گدازه‌های قلیایی مشاهده می‌شوند. با توجه به این که گدازه ها قلیایی در مقابل فرسایش مقاومتر از توف اسیدی است لذا مقاوت آن در برابر فرسایش بیشتر بوده و ارتفاع زیادتری از خود نشان می دهد در سنگهای آتشفشانی پالئوژن آبراهه‌های زیادی نیز دیده می‌شوند که بیشتر آنها از نوع V شکل غیرقرینه و آبراهه‌های کنترل شده توسط عوامل زمین ساختی و زمین‌شناسی هستند.

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

رسوب دهی لایه های نازک سخت ویا نرم

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 47

مقدمه

مورفولوژی یک پوشش بطور عمده به فناوری بکار گرفته شده بستگی دارد. بطور کلی روشهایی که در آن پوشش از فاز بخار رسوب داده می‌شوند. را می‌توان دو گروه اصلی تقسیم کرد روش رسوب شیمیایی بخار CVD و روش رسوب فیزیکی PVD بعلاوه از روشهایی به نام روشهای کمکی یا تحریک شده نیز استفاده می‌شود. بعنوان مثال روش کمکی پلاسمای رسوب شیمیایی بخار PA-CVD یا فرآیندهای دما توسط مانند روش دما متوسط CVD که با MT-CVD نمایش داده می‌شود نیز گسترش پیدا کرده است. همانطور که در شکل 5.1 نشان داده شده است بعنوان مثال به روشهای فوق مواردی مثل پرایدهای نسوز، کارمیدها، نیتریدها ،اکسیدها وترکیب های مختلفی از این گونه پوششها را میتوان رسوب داد.

5.2 روشهای رسوب شیمیایی بخار

5.2.1 طبقه بندی فناوریهای CVD

در روش رسوب شیمیایی بخار واکنش کننده ها بصورت گاز تامین شده و واکنشهای شیمیایی در اثر گرما در سطح زیر لایه گرم شده انجام می‌شوند. در روشهای CVD معمولا فرآیند در درجه ر600 تا 1100 درجه سانتیگراد انجام می‌شود هزینه فرآیندهایی که در درجه وارستای پایین تر نیز کار می کنند بکار گرفته شده است. در جدول 5.1 می‌توان روشهایی از CVD که بیشتر در صنعت ارز برش بکار می رود را ملاحظه کرد.

In به شکل سنتی خود فناوری CVD بدون فرآیندهای کمکی در فشار محیط مثل پوشش دهی در فشار محیط APCVD ,CVD یا در فشار پایین مثل پوشش دهی به فشار کم CVD استفاده میشود. از فناوری APCVD که به پوشش دهی با دمای بالای (HT-CVD) CVD نیز معروف است بعنوان پرمصرف ترین روش پوشش می‌توان نام برد.

در روش کلاسیک پوشش دهی CVD که از سال 1969 در صنعت بکارگرفته شد از در یک لحظه ای حفاظت شده از اتمسفر محیط،تحت گاز هیدروژن فشار 1 اتمسفر یا کمتر تا 1000C گرم می‌شود. همچنین ترکیبات تبخیر شدنی به اتمسفر هیدروژن اضافه می‌شوند. تا بتوان ترکیبات فلی وغیرفلزی را رسوب داد. یک جنبه مشترک تمام فناوریهای CVD افزودن عنصر مورد نظر در پوشش به شکل یک هالوژن مثل Tic4 در ورد لایه های Ti(cN)  یا TiN ,Tic یا مخلوطی از هالوژنها مثل Ticl4 +Bcl3 در مورد لبه های TiB2 می‌توان نام برد.

5.2.2 روش تحت فشار اتمسفر رسوب شیمیایی بخار (APCVD)

وسایل بکار گرفته شده برای رسوب دهی لایه TiN به روش CVD در شکل 5.2 ارائه شده است در این روش یک محفظه واکنش گرم شده و وسایل انتقال گاز مورد نیاز است. در بیشتر موارد زیر لایه به روش هرفت یا تشعشعی ازداخل محفظه پوشش دهی گرم می‌شود. فرآیند با تغییر دادن درجه حرارت قطعات تحت پوشش ترکیب شیمیایی و فشار گانه ها کنترل میشود. همانطور که قبلا اشاره شد واکنشهای هالیه فلزات مثلا با هیدروژن ،نیتروژن یا متان. بکار گرفته می‌شود تا بتوان پوششهایی مثل انواع نیترید ها یا کاربیدهای فلزات را ایجاد کرد.

بعنوان مثال واکنشهای ذیل برای ایجاد پوششهای به ترتیب نیترید نتیتانیوم وکاربید تیتانیوم بکار گرفته می‌شود:

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

انواع سنگهای آذرین

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 44

انواع سنگهای آذرین      

دیدکلی

چندین سیستم مختلف برای طبقه بندی سنگهای آذرین ارائه شده است. نکته مشترک تمامی این سیستمهای طبقه بندی این است که در جزئیات همگی جنبه‌ای اختیاری و مصنوعی داشته و متکی به پاره‌ای خواص هستند که نمی‌توان آنها را از روی نمونه دستی و یا در صحرا تعیین کرد. در طبقه بندی سنگهای آذرین بافت و ترکیب سنگهای آذرین از مهمترین مواردی هستند که باید در نظر گرفته شوند. در این نوع طبقه بندی نمودارهایی که در آنها نسبت سیلیکاتها در هر یک از سنگهای آذرین را نمایش می‌دهد کاربرد دارند.

سنگهای آذرین روشن

این سنگها از رنگی روشن و نیز وزن مخصوصی نسبتا کم برخوردارند. گاهی اوقات این سنگها را تحت عنوان سنگهای سیاسی می‌شناسند. دو سنگ ، گرانیت و گرانودیوریت روی هم رفته 95

درصد از کل سنگهای آذرین قاره‌ای ناشی از انجماد ماگما را تشکیل می‌دهند.

گرانیت سنگی دانه‌ای است و ترکیب کانیایی آن شامل دو قسمت فلدسپات اورتوکلاز + یک قسمت کوارتز + یک قسمت فلدسپات پلاژیو کلاژ + مقادیر ناچیزی از آهن – منیزیم‌دارها.

سنگهایی که ترکیب کانی شناسی آنها مشابه گرانیتها باشد ولی به جای بافت دانه‌ای دارای بافت ریز بلور باشد، ریولیت نامیده می‌شود. معادل شیشه‌ای گرانیت، ابسیدین نام دارد. این سنگ معمولا ظاهری قیرگون دارد و کاملا سیاه است ولی باید توجه داشت که اگر قطعه‌ای بسیار نازک از ابسیدین را که ظاهری نیمه شفاف دارد را در مقابل زمینه روشن قرار دهیم رنگی سفید دودی از خود نشان می‌دهد.

سنگهای آذرین تیره

بر اساس تخمین های انجام گرفته 98 درصد از حجم کل سنگهای تشکیل شده از ماگماهای بیرون ریخته بر روی سطح زمین ترکیبی بازالتی ، آندریتی دارند. واژه مترادف بازالت سنگ پلاکانی است و این اسم از آنجا ناشی می‌شود که بازالت در برخی از بیرون زدگی‌ها ، ستونهایی تشکیل می‌دهد که ظاهری شبیه به پلکان دارند. این ستونها حاصل فرآیند سرد شدن بوده و در اثر هوازدگی ظاهر می‌شوند. بازالت بافتی ریز بلور داشته و ترکیب کانی شناسی آن به شرح زیر است:

یک قسمت فلسپار پلاژیوکلاژ + یک قسمت آهن – منیزیم‌دارها.

گابرو سنگی است که ترکیبی مانند بازالت داشته اما بافت آن به جای ریز بلورین بودن دانه‌ای است.

پریدوتیت سنگ آذرینی با بافت دانه‌ای است که عمدتا از آهن – منیزیم‌دارها تشکیل می‌شود.

سنگهای آذرین بینابینی

هنگامی که در نمودار طبقه بندی سنگها از جهت دربر دارند سنگهای روشن به طرف جناح دربرگیرنده سنگهای تیره حرکت می‌کنیم. ترکیب سنگهای آذرین بطور پیوسته از نوعی به نوع دیگر تغییر می‌یابد. آندزیت نامی است که به سنگی آذرین و ریزبلوری که ترکیبی بین گرانیت و بازالت دارد اطلاق می‌شود. این سنگها برای اولین بار در کوههای آند در آمریکای جنوبی دیده شدند و نام آنها نیز از همین امر ناشی شده است. آندزیتها اکثرا در مناطق اطراف اقیانوس آرام یافت می‌شوند و معادل دانه‌ای آندزیت ، دیوریت نام دارد.     

پگماتیت

محلولهایی را که در مراحل آخر سرد شدن و انجماد ماگما تولید می‌شوند، محلولهای گرمایی می‌نامند. از تبلور این محلولها سنگ آذرین بسیار درشت دانه‌ای موسوم به پگماتیت تشکیل می‌شود از واژه لاتین پگمات به معنی به هم بافته شده مشتق شده است. کوارتز و فلدسپات پتاسیم‌دار کانیهای اصلی حاصل از تبلور محلولهای گرمایی هستند. پگماتیتها صرفا بر مبنای اندازه‌های غیر عادی دانه‌های کانی موجود قابل تشخیص‌اند.

 در معدودی از پگماتیت‌ها دانه‌های فلدسپات پتاسیم و کوارتز رشد در هم داشته و اساسا یک واحد را تشکیل می‌دهند. در این پگماتیت‌ها کوارتز رنگی تیره تر از فلدسپات داشته و در نتیجه شکل کلی آن شبیه کتیبه‌های باستانی آشوری و بابلی است. به همین علت این نوع رشد در هم به ساختار گرافیک شهرت یافته است (از واژه لاتین گرافین به معنی نوشتن مشتق شده است).

سنگهای آذرین کره ماه

تجزیه شیمیایی سنگهایی که طی ماموریتهای مختلف سفینه آپولو از کره ماه به زمین آورده شد نشان می‌دهد که بجز در مورد فقدان آب و اکسیژن آزاد ، ترکیب سنگهای کرده ماه بسیار شبیه ترکیب سنگهای زمین است. اکثر سنگهای ماه از نظر منشا آذرین هستند. برای مثال سنگهای حوضچه ماریا همه گدازه‌های بازالتی و نمونه‌های مناطق مرتفع ماه همه از انواع گابرو ، نوریت (گابرویی متشکل از پلاژیوکلاز و پیروکسن ارتورومبیک) و آنورتوزیت (سنگی عمدتا متشکل از پلاژیوبافت سنگ آذرین       

تعریف

منظور از بافت ، شکل و اندازه بلور و رابطه فیزیکی آنها با یکدیگر است که توسط میکروسکوپ مورد مطالعه قرار می‌گیرد. بنابراین بافت سنگ آذرین می‌تواند مراحل مختلف انجماد نحوه تبلور سنگ آذرین را مشخص نماید. از این رو بافت سنگهای آذرین بصورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

کارگاه اصول مقدماتی

فرمت : WORD                  تعداد صفحه : 49

باکتری

باکتریها گروهی از موجودات تک یاخته‌ای ذره بینی هستند که پوشش بیرونی نسبتا ضخیمی آنها را احاطه کرده است. این موجودات ساختار ساده‌ای دارند و به گروه پروکاریوتها تعلق دارند.

مقدمه

در عمل باکتریهایی که دارای خواص یکسانی باشند بندرت یافت می‌شوند، حتی باکتریهایی که از یک سلول منشا می‌گیرند ممکن است از نظر یک یا چند صفت با یکدیگر متفاوت باشند. این تفاوتها نتیجه تغییراتی است که به علت جهش ژنی یا موتاسیون در سلولهای باکتریایی پدید می‌آید. این باکتریهای تغییر یافته ، موتانت Mutant نامیده می‌شوند که از نظر بعضی از خواص نظیر ساختمان آنتی ‌ژن ، حساسیت در مقابل آنتی بیوتیکها و ... با سایر باکتریهای مشابه اختلاف دارند.

سهولت تغییرپذیری در باکتریها مربوط به سرعت تقسیم آنهاست. زمان تقسیم یا مدت زمانی که برای تولید یک سلول جدید در باکتریها لازم است، حدود 2 دقیقه و در مورد انسان 20 سال است. مثلا یک سلول باکتری در مدت 18 ساعت 54 نسل بوجود می‌آورد. درحالیکه برای ایجاد همین تعداد نسل انسان بیش از 1000 سال زمان لازم است. پس جهش ژنی در باکتریها نسبت به موجودات عالی خیلی سریع و قابل ملاحظه است.

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید

زمین شناسی برنطین

فرمت : WORD                      تعداد صفحه :72

مقدمه و هدف

پیشینه مطالعاتی

متدولوژی و روش کار

خلاصه و چکیده گزارش 

موقعیت و شرایط جغرافیایی

زمین شناسی عمومی

فتوژئولوژی و تدقیق نقشه زمین شناسی

چینه شناسی و سنگ شناسی

آمیزه رنگین CM

نهشته های کواترنری Q  

بررسی و ارائه درصد گسترش سازندها در واحداهای فیزیوگرافی

بررسی تکتونیک ، عناصر ساختاری و لرزه زمین ساخت و ارائه نقشه مربوطه

بررسی فرآیندهای فرسایشی (معرفی انواع هوازدگی و چهره های فرسایشی)

بررسی حساسیت به فرسایش واحدهای چینه سنگی و ارائه نقشه مربوطه

بررسی منشأ نهشته های رسوبی و عوامل جابجائی آنها

بررسی خصوصیات هیدرودینامیکی نفوذپذیری و سیل خیزی سازندها و ارائه نقشه های مربوطه

بررسی کیفی واحدهای چینه سنگی از نظر منابع قرضه و ساختگاه و ارائه پروفیل زمین شناسی آبراهه های اصلی

بررسی موارد خاص تاثیر گذار در حوزه

ژئومورفولوژی

واحدهای ژئومورفولوژیکی

تیپ های ژئومورفولوژیکی

رخساره های ژئومورفولوژیکی  

پهنه های لغزشی _ ریزشی

پیشنهادات اجرائی آبخیز داری از دیدگاه  زمین شناسی

منابع و مآخذ

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید