فرمت :WORD تعداد صفحه :225
جهان چگونه آغاز شد؟ چنین رویدادی را چگونه می توان تصور کرد؟ امروز بیشتر دانشمندان بر این عقیده اند که قراین خوبی وجود دارد که نشان می دهد گذشتة جهان بسیار متفاوت بوده است و همة مادة جهان از انفجاری عظیم نشأت کرده و جهان از آن پس پیوسته انبساط یافته است.
در خیال ، زمان را تا انفجار بزرگ به عقب می بریم و چون به اندازة کافی به عقب باز گردیم ـ یعنی به زمانی پیش از پیدایش کهکشانها که جهان بسی کوچکتر از حال بود ـ آنچه می بینیم گاز سوزانی از اتمها و فوقونها یعنی ذرات نور است . چون باز هم به عقب رویم، جهان همچنان انقباض می یابد، ذرات گاز به یکدیگر نزدیکتر و در نتیجه برانگیخته تر می شوند و دمایشان افزایش پیدا می کند. هر چه بیشتر به عقب رویم، گاز داغتر و سوزانتر می شود[1]. با افزایش دمای گاز، هر چیز به ذرات تشکیل دهنده اش « ذوب » می شود. اتمها به الکترونها و هسته ها «ذوب[2]» می شوند ؛ هسته ها به پروتونها و نوترونهای سازندة خود تجزیه می شوند و چون دما باز هم افزایش یابد پروتونها و نوترونها به کوارکها و گلوئونهایی تجزیه می شوند که آنها را تشکیل داده اند . جهان در بیشترین دمای ممکن متشکل است از آتشگوی آغازینی از همة ذرات بنیادی. امروزه مطالعة جهان آغازین عبارتست از ساختن مدلهایی ریاضی برای این آتشگوی بر اساس نظریه های جدید ذرات کوانتومی ( ذرات بنیادی ). وقتی که در سال 1964 آرنو پنزیاس و رابرت ویلسن در آزمایشگاههای بل در نیوجرزی، اشعة میکروموجی باقیمانده از انفجار بزرگ را کشف کردند ، این نظریه سخت تقویت شد. به دنبال این تأیید تجربی، فیزیکدانان و اختر فیزیکدانان نظری با اطمینان به انجام محاسبات پیچیدة خواص انفجار آغازین پرداختند. آنان با استفاده از قوانین شناخته شدة فیزیک هسته ای محاسبه کردند که چگونه ممکن است عنصرهای شیمیایی ـ هسته های اتمی ـ از آتشگوی آغازینی متشکل از پروتونها و نوترونها بوجود آمده باشد؛ و از روی این محاسبات، فراوانی نسبی عناصر سبک نظیر ئیدروژن، هلیوم و دوتریوم را پیش بینی کردند . این پیش بینی ها دقیقاً با فراوانیهائی که امروزه مشاهده می شود, وفق می دهد . فکر انفجار بزرگ[3] از برکت این پیش بینیهای موفقیت بار اعتبار زیادی کسب کرد بطوری که در اوایل دهة 1970 بر نظریه های دیگر مربوط به پیدایش جهان چیره شد. چیزی که به «مدل متعارف انفجار بزرگ سوزان» معروف شده است نشان دهندة توافق نظر عمومی جدیدی است دربارة وضع جهان آغازین. فرضیة اصلی « مدل متعارف » آن است که جهان سوزان اولیه به سرعت و بطرزی یکنواخت، در حالیکه دما بطور یکنواخت کاهش پیدا می کرد، انبساط یافت.
هر نظریة موفق معمولاً دیدگاهی تازه را می گشاید و مسائل جدیدی را بهمراه می آورد؛ نظریة انفجار بزرگ نیز از این قاعده مستثنی نیست. دو مسألة چالش طلبی که این نظریه مطرح می کند عبارتند از «مسأله علیت» و«مسأله تخت بودن فضا».
مسأله علیت این است که جهان به اندازه ای بزرگ است که نواحی بسیار دور از هم آن نمی توانند با یکدیگر مرتبط باشند، یعنی بطور فیزیکی با هم به کنش متقابل بپردازند، حتی اگر چنین ارتباطی با سرعت نور ـ بیشترین سرعت ممکن ـ انجام گیرد. اگر جهان 10 تا 15 بیلیون سال پیش (بیشتر تخمینها در این حدودند) بوجود آمده باشد، نور یا هر نوع وسیلة ارتباط دیگر در این مدت نمی تواند مسافت بین دو کهکشان را که فرضاً بیست میلیون سال نوری ـ رقمی بزرگتر از سن جهان ـ از هم فاصله دارند بپیماید. و اگر قسمتهای مختلف جهان مرئی کنونی نتوانند با هم کنش متقابل داشته باشند، پس چرا این قدر به هم شبیهند؟ منظور از شباهت این است: در هر امتداد که بنگریم می بینیم که دمای زمینة میکروموجی یکی است و به هر جا که نگاه کنیم کهکشانهایی را می بینیم که با وجود تفاوتهای اندک، اساساً مانند یکدیگرند.
دومین مشکل مدل متعارف انفجار بزرگ، یعنی مسأله تخت بودن فضا، این است که چرا در زمان حاضر فضای جهان در مقیاسهای بزرگ تا این حد تخت و مسطح است. بنا بر نظریة نسبیت عمومی[4] اینشتاین، فضا می تواند خم شود، و این نکته را آزمایش در همسایگی خورشید تأیید کرده است. اما در پهنه های وسیعتر، مانند فضای میان کهکشانها، انحنای فضایی بقدری کم است که آن را نمی توان ردیابی کرد. حتی در مقیاس مجموعه های کهکشانی نیز فضا را می توان به تقریب خوب یک فضای تخت اقلیدسی عادی دانست. ولی بنابر افکار متداول در فیزیک نظری و کیهانشناسی، تخت بودن فضا چیزی است فوق العاده نامحتمل و در نتیجه فهم علت آن دشوار است. بسیار محتملتر آن است که جهان چنان پیچ و تاب یابد و فضایی چنان خمیده را بوجود آورد که به آنچه دیده می شود شباهتی نداشته باشد .
اینها مسائلی نیست که مایة نگرانی بیشتر مردم شود، اما اسباب ناراحتی اخترفیزیکدان و کیهانشناس را فراهم می آورد . آلن گوث، فیزیکدانی نظری ، که اکنون در ام . آی . تی است ، به سال 1981 در نظریه ای که آن را «جهان متورم» نامید ، پاسخی برای این سؤالها پیشنهاد کرد. نظریة گوث را به حق می توان اولین اندیشة نو کیهانشناسی در چند دهة اخیر دانست .
بنا بر نظریة گوث، تکامل جهان آغازین ـکه گهگاه جهان رویانی نیز نامیده می شودـ انبساطی یکنواخت در گازی سوزان و متشکل از ذرات، نبود. بلکه حالت جهان، در حالیکه هنوز آتشگویی بود، دستخوش تغییر و تحولی بنیادی شد، تحولی که یک تغییر حالت [5] نامیده می شود. بعد از این تغییر حالت بود که جهان، در حالت متعارفی انفجار بزرگ سوزان، با انبساطی نسبتاً یکنواخت قرار گرفت. اما پیش از این تغییر حالت، جهان در حالتی بود کاملاً متفاوت موسوم به «حالت متورم » . جهان در این دوران تورم ، دچار انبساطی عظیم شد .
اگر وجود حالت متورم را در زمانی که دمای جهان یک میلیون بیلیون درجة کلوین بود بپذیریم، می توانیم مسألة علیت را به صورت زیر حل کنیم . در حالت متورم همة نواحی جهان مرئی کنونی ، حتی کهکشانهایی که اکنون 20 میلیون سال نوری از هم فاصله دارند ، می توانستند از طریق علایم نوری با هم مرتبط باشند . البته جهان در آن زما مانند امروز نبود . کهکشانها وجود نداشتند ، ولی افت و خیزهای کوچکی که در این گاز ذرات وجود داشت بر یکدیگر اثر می کردند و همین افت و خیزها بودند که رشد کردند و کهکشانها را بوجود آوردند . پس از تغییر حالت مفروض گوث پیوند این افت و خیزها با یکدیگر از هم گسست و دیگر ارتباط آنها با هم از دوردست به ما می رسد ، آن افت و خیزهای ـ که اکنون کهکشان شده اند ـ با ما تماس حاصل می کنند .
وجود یک حالت متورم در گذشته این نکته را نیز توضیح می دهد که چرا در حال حاضر هندسة بزرگ مقیاس جهان اینقدر تخت است . نظریة متعارف انفجار بزرگ ، شرایطی را در جهان آغازین فرض می کند که تختی کنونی جهان عملاً ناممکن بنظر می رسد . اما فرض تورم گوث، پیوند میان روال کنونی جهان و شرایط اولیه ای را که برای جهان در نظر می گیریم ، از میان برمی دارد . مطابق نظر گوث هر قدر هم که در یک مدل ، جهان آغازین ـ ففط یک میلیونیم ثانیة پس از آغاز ـ « به دقت تنظیم شود » . حاصل نهایی جهانی است از لحاظ فضایی تخت ، مشروط بر آنکه در ابتدا تورم بزرگ اقتصادی توسل جست ، تورمی نه ده برابر ، بلکه بیلیونها برابر . در این صورت دیگر فرقی نمی کند که مردم در آغاز تورم غنی بوده اند یا فقیر . پول همه بی ارزش می شود و هر کس بی چون و چرا ورشکسته است .
گرچه فرض جهان متورم گوث مسائل علیت و تخت بودن فضا را حل کرد ، ولی خود مانند نظریة انفجار بزرگ[6] گرفتار مسأله ایست ( که گوث هم از آن اطلاع دارد ) . این مسأله به جزئیات تغییر حالت مربوط می شود . یعنی به آن دگرگونی شدیدی که برای حالت آتشگوی فرض می شود ، یا به عبارت دیگر به چگونگی گذر جهان از حالت متورم به حالت نامتعارف انفجار بزرگ . آنچه واقع شد این است که تغییر حالت از طریق تکوین و تشکیل حبابهاصورت گرفت .
کتری پر از آبی را روی اجاقی داغ تصور کنید . با گرم شدن آب ، حبابهای بخار در کتری تشکیل می شود و پس از چندی آب شروع به جوشیدن می کند . گذر از مایع به گاز تغییر حالتی نظیر تغییر حالت گوث است . در داخل حباب یک حالت وجود دارد ( حالت بخار در مورد آب و « حالت انفجار بزرگ » در مورد جهان ) و در بیرون حباب حالتی دیگر ( حالت مایع در مورد آب و « حالت متورم » در فرضیه گوث ) . با تشکیل حبابهای حالت انفجار بزرگ در حالت متورم ، این حبابها با یکدیگر برخورد می کنند و دیری نمی گذرد که حالت درون حباب ـ حالت انفجار بزرگ ـ سرتاسر فضا را فرا می گیرد ، درست مانند موقعی که بگذاریم آب بجوشد و سرانجام تماماً تبدیل به بخار شود . اما این برداشت از تغییر حالت موجب درد سر گوث شد . اگر جهان کنونی حاصل آن همه برخوردهای قهرآمیز حبابهای اولیه بشمار رود، باید بسی ناهمگنتر از آنچه مشاهده می شود باشد . بنابراین مدل گوث به ظاهر ناموفق است .
آ. لینده فیزیکدان شوروی و دو فیزیکدان آمریکایی به نامهای آندر آس آلبرخت و پاول اشتاینهارت از دانشگاه پنسیلوانیا به نجات این مدل کمر بستند . آنان نشان دادند که اگر حالت متورم بقدر کافی دوام آورد ، برخوردهای مزاحم و چندگانة حبابها صورت نخواهد پذیرفت و تنها یک حباب بزرگ تنها از حالت انفجار بزرگ در داخل حالت متورم بجا خواهد ماند . اگر حرف این نظریه دانان درست باشد، جهان ما آن یک حباب بزرگ است و ما اکنون در داخل آن زندگی می کنیم .
با آنکه نظریه گوث مسائل علیت و تخت بودن فضا را حل می کند ، ولی سؤال بنیادی تر همچنان باقی است . پیش از حالت تورم چه بود ؟ این سؤال ما را به پرسشی باز می گرداند که در آغاز کردیم : این روند چگونه آغاز شد ؟ و این سؤالی است که ذهن افراد عادی را هم می آزارد . دانشمندان به تازگی در آن چنگ انداخته اند و سناریویی که ارائه شده این است : جهان ، یعنی آتشگوی انفجار بزرگ ، از هیچ ـ یعنی از یک خلاء ـ نشأت کرد . چگونه چنین چیزی ممکن است؟
برای پاسخ دادن به این سؤال نخست باید دید که فیزیکدانان از هیچ ـ یعنی از خلاء ـ چه برداشتی دارند . مطابق نظریه های جدید ، خلاء همان هیچ نیست بلکه آکنده از ذراتی کوانتومی است که میان بود و نبود نوسان می کنند . این ذرات خرد ، در کسری از ثانیه بوجود می آیند و بی درنگ یکدیگر را نابود می کنند و چیزی بجا نمی گذارند . خلاء به این معنی مانند سطح اقیانوس است . چون از نزدیک نظر شود پر از موج است ، ولی از فاصله ای دورتر ، مثلاً از فراز یک هواپیمای جت ، صاف و بی حرکت می نماید . همینطور هر خلاء چون از دور دیده شود یکدست و تهی به چشم می آید ، اما چون از نزدیک و با وسایل خاص بازرسی شود آکنده از ذرات ریز کوانتومی به نظر خواهد رسید .
یک راه ممکن برای پیدایش جهان از خلاء این است که یکی از امواج اقیانوس خلاء ، بجای آنکه به هیچی و نابودی فرو افتد ، پیوسته رشد کند . برخی از فیزیکدانان نظری بر این باورند که این امر در صورتی امکانپذیر خواهد بود که گرانش به حساب آید . گرانش به صورت تقویت کنندة آن موجی عمل می کند که در آغاز بسیار خرد است ، و آن را تا حد آتشگوی تمام عیاری رشد می دهد که می تواند به جهانی در حالت متورم تبدیل شود.
تبیین محتمل دیگری از آفرینش جهان از یک خلاء این است که « خلاء » اولیة جهان ناپایدار بوده است . مطابق این حدس ، خلاء اولیه ، خلائی واقعی ـ یعنی پائینترین حالت انرژی ـ نبود بلکه « خلائی دروغین » بود . قوانین نظریة کوانتومی ایجاب می کند که چنین خلاء دروغینی به خلائی راستین تلاشی یابد ـ تلاشی قهرآمیزی که با ایجاد ذره های بسیار همراه است . بدین طریق تلاشی[7] یک خلاء دروغین منشأ جهان را ـ منشأ آتشگوی آغازین را که هر چیز دیگر از آن پدید آمد ـ توضیح می دهد .
چنین اندیشه هایی دربارة منشأ جهان ، بی اندازه نظر پردازانه اند و فعلاً هیچ راهی نیست که صحت و سقم آنها را باز نماید . احتمالاً باید آنها را حدس و گمان خواند . ولی حدسهایی معقول که چارچوب فیزیک کنونی ما آنها را مجاز می شمارد ، و فیزیکدانان و اختر فیزیکدانان نظری بسیاری پشتیبانشان هستند . از سوی دیگر بعضی از دانشمندان بر این نظرند که ما هرگز به پاسخ این قبیل سؤالهای نهایی دست نخواهیم یافت و چنین استدلال می کنند که چون آغاز عالم ، رویدادی مشاهده ناپذیر است پس در حوزة علم تجربی نمی گنجند . برخی دیگر معتقدند که در آغاز فضا و زمان چنان آکنده از پیچ و تاب بود که دسترسی به قوانین مبین این رویداد میسر نیست . شاید مفهوم قانون فیزیکی خود در اینجا بی معنی شود .
برخی این نظرها را ناپخته و بدبینانه می دانند . هنوز خیلی زود است که دربارة توانایی آدمی به درک منشأ جهان نظر نهایی را اعلام کنیم . فیزیک معاصر امکاناتی را در برابر فهمیدن می گشاید که در گذشته به تصور هم نمی گنجد . برخی دیگر معتقدند که در آغاز فضا و زمان چنان آکنده از پیچ و تاب بود که دسترسی به قوانین مبین این رویداد میسر نیست . شاید مفهوم قانون فیزیکی خود در اینجا بی معنی شود .
میان ما و کهکشانهایی که ساخت بزرگ مقیاس جهان را رقم می زنند میلیونها سال نوری فاصله است . حال دیگر امری بدیهی است که کهکشانها منظومه هایی ستاره ای در بیرون راه کهکشان هستند ؛ ولی اندکی بیش از پنجاه سال پیش مطلب پیش پا افتادة امروز ، موضوع بحث و جدل بود. در سال 1924 ادوین هابل[8] ، با استفاده از تلسکوپ 5/22 متری جدید مونت ویلسن در مطالعة ستارگان متغیر فیفاوسی کهکشان امراه المسلسله و سایر کهکشانهای نزدیک ، به این مناقشه خاتمه بخشید . درخشندگی مطلق ( ذاتی ) یک قیفاوسی تابعی از دورة تناوب آن است . از روی اندازه گیری دورة تناوب و شار انرژیی که از این ستاره بر زمین می تابد ، برآوردی از فاصلة آن بدست می آید . هابل این روش را بکار برد و نشان داد که فاصلة ما از امراه المسلسه تقریباً ده برابر قطر کهکشان ما است .
او برای آنکه این نقشه را تا فواصلی بسط دهد که قیفاوسها قابل تشخیص نیستند ، به جستجوی اجرامی برآمد که پراکندگی اندکی در توزیع درخشندگی مطلق داشتند . پرنورترین ستارة ابرغول در یک کهکشان و پنجمین کهکشان از حیث روشنی در یک مجموعة کهکشانی ، « شمعهای معیار» ی بودند که هابل بکار برد تا راه خود را تا فاصلة 800 مگاپارسک[9] ( در درجه بندی جدید ) بگشاید .ناحیه ای به این شعاع بر 7 10 * 2 کهکشان متوسط مشتمل می شود و وسعت آن تقریباً 15 درصد شعاع جهان قابل رؤیت است !
اگر کهکشانها توزیعی تصادفی می بود ، باید یک یا دو کهکشان در هر 100 مگاپارسک مکعب وجود می داشت .این توزیع را در آسمان برای کهکشانهایی که از 100 مگاپارسک به ما نزدیکترند نشان می دهد . ناحیة مرکزی مجموعة سنبله مثال برجسته ایست از غیرتصادفی بودن یا کلوخه مانند بودن توزیع کهکشانها در مقیاسهایی کمتر از چند مگا پارسک . بعضی از کهکشانها ، دوتایی های کم و بیش منفردی را تشکیل می دهند ؛ برخی دیگر در اجتماعات کوچکی ، چون گروه محلی که کهکشان ما و امراه المسلسله اعضای اصلی آنند ، جای دارند ؛ و بعضی دیگر اعای مجموعه هایی غنی ( وسیع و چگال ) هستند که ممکن است هزاران کهکشان داشته باشند
سلسله مراتب پیوسته ای از ساختواره ها ، از کهکشانها و گروهها گرفته تا مجموعه های کهکشانی و مجموعه های مجموعه های کهکشانی ، وجود دارد. شعاع ناحیة مرئی روشن یک کهکشان متوسط ، نظیر کهکشان ما ، بین 20 تا 30 کیلو پارسک است . ناحیة مرکزی یک مجموعة غنی کهکشانی ، معمولاً شعاعی در حدود نیم مگاپارسک دارد و مطالعات اخیر نشان داده است که نواحی بیرونی آن می تواند تا 10 الی 20 مگاپارسک ادامه یابد . پژوهشهای آماری اخیر همچنین مجموعه هایی از مجموعه های کهکشانی را آشکار ساخته است که بطور متوسط از دو یا سه مجموعة کهکشانی غنی تشکیل می شوند . در این دامنة وسیع اندازه ها ـ از 30 کیلو پارسک تا ده ها مگاپارسک ـ ظاهراً ارجحیتی برای مقیاس خاصی برای تجمع وجود ندارد همة مرزهای میان گروهها ، گروههای گروهها ، مجموعه ها و مجموعه های مجموعه ها صرفاً اختیاری و من عندی است . اگر به مقیاسهای باز هم بزرگتر روی آوریم و نواحیی از جهان را با هم بسنجیم که حجمی در حدود یک میلیون مگا پارسک مکعب یا بیشتر دارند ، شمارة کهکشانها در یک نمونه چندان تفاوتی با شمارة نمونة دیگر ندارد . چون نسبت به این مقیاسهای صد مگا پارسکی ، که هنوز نسبت به اندازه جهان مرئی کوچکند ، متوسط بگیریم دیده می شود که توزیع کهکشانها به وجه قابل ملاحظه ای یکنواخت است . هر گاه بگوئیم که در این مقیاسهای بزرگ ، جهان همگن ـ یعنی از هر نقطه ای که نظر شود ، ظاهری یکسان دارد ـ و تکروند ـ یعنی در همة امتدادها یکسان می نماید ـ است ، تقریب خوبی خواهد بود . تکوین و تحول ساختواره های بزرگ مقیاس ، از کهکشانها تا مجموعه های مجموعه های کهکشانی ، به کیهانشناسی مربوط می شود.
نظریه انفجار بزرگ در حال حاضر تنها توضیح ارائه شده درباره منشأ جهان میباشد که بطور گسترده پذیرفته شده است. انفجار بزرگ ، بسیار پر انرژی و پر حرارات بود و در ثانیههای اولیه پس از انفجار فقط تشعشع و ذرات زیر اتمی گوناگون در جهان وجود داشتند. تشعشعات باقیمانده از این انفجار هنوز به صورت امواج ضعبف مایکروویو در آسمان وجود داشته ، از زمین قابل ردیابی هستند. به این امواج تشعشع مایکروویو زمینه کیهان گفته میشود.
در اواخر دهه 1920، ادوین هابل (1953-1889) ، ستاره شناس آمریکایی به بررسی نور دریافتی از ستارگان کهکشانهای دور دست پرداخت. او متوجه شد که طول موجهای این نور بلندتر از میزان مورد انتظار است. این پدیده که قرمز گرایی نام دارد، نشان داد که کهکشانها با سرعت زیادی در حال دور شدن از زمین هستند.
هر چه ما بیشتر به عمق کیهان نظاره میکنیم در واقع بیشتر به عمق زمان گذشته مینگریم. یک ستاره را که در فاصله 10 سال نوری قرار دارد به همان صورتی میبینیم که 10 سال نوری قبل بوده است. دورترین اجرامی را که انسان میتواند با تلسکوپهای بزرگ نجومی نظاره کند کوازارها ۱ (Quasar) هستند.
آنها در واقع کهکشانهای کاملا جوانی هستند که در مراحل اولیه شکل گیری
به سر میبرند. حال اگر انسان نگاهش را در سمت دلخواهی به دورتر و بازهم
دورتر متوجه کند باید به مرزی برسد که در آنجا آغاز خلقت را مشاهده کند و
به عبارت دیگر آن گاز داغ اولیه را ببیند که تمام کهکشانها ، ستارگان ،
سیارات و موجودات از آن ایجاد شدهاند. بنابراین میبایست پیرامون ما را
پیوسته پوسته کاملا درخشانی در دور دست احاطه میکرد و آسمان هم میبایست
شبها همچون روز روشن میشد اما این دیوار آتشین با سرعت زیادی از ما دور
میشود زیرا که عالم لحظه به لحظه انبساط مییابد.
سرعت دورشدن به قدری زیاد است که نور این پوسته دارای طول موج بلندتری میشود که ما آن را فقط به صورت تشعشعات و امواج رادیویی۱ دریافت
میکنیم. وجود این پرتوها را میتوان با رادیو تلسکوپها به سادگی اثبات
کرد این تشعشعات تکیه گاهی مهم برای اثبات فرضیه انفجار اولیه میباشد.
عالم در ابتدا چگونه به نظر میآمد؟
آشکار است برای آگاهی از چگونگی اولین ثانیهها و یا بهتر بگویم اولین اجزای ثانیههای پس از انفجار اولیه نباید از ستاره شناسان پرسید، بلکه در این مورد باید به فیزیکدانهای متخصص در امر فیزیک ذرات مراجعه کرد که در مورد تشعشعات و ماده در شرایط کاملا سخت و غیر عادی تحقیق و تجربه میکنند. تاریخ کیهان معمولا به 8 مقطع کاملا متفاوت و غیر مساوی تقسیم میشود:
مرحله اول (صفر تا 10 -43 ثانیه)
این مسأله هنوز برای انسان ها کاملا روشن نیست که در این اولین اجزای ثانیهها چه چیزی تبدیل به گلوله آتشینی شد که کیهان باید بعدا از آن ایجاد گردد. هیچ معادله و یا فرمولهای اندازه گیری برای درجه حرارت بسیار بالا و غیر قابل تصوری که در این زمان حاکم بود در دست نمیباشد.
مرحله دوم (10 -43 تا 10-32 ثانیه)
اولین سنگ بناهای ماده مثلا کوارکها و الکترونها و پاد ذرههای آنها از برخورد پرتوها با یکدیگر بوجود میآیند. قسمتی از این سنگ بناها دوباره با یکدیگر برخورد میکنند و به صورت تشعشع فرو میپاشند. در لحظههای بسیار بسیار اولیه ذرات فوق سنگین x نیز میتوانستهاند بوجود آمده باشند. این ذرات دارای این ویژگی هستند که هنگام فروپاشی ماده بیشتری نسبت به ضد ماده و مثلا کوارکهای بیشتری نسبت به آنتی کوارکها ایجاد میکنند. ذرات x که فقط در همان اولین اجزای بسیار کوچک ثانیهها وجود داشتند برای ما میراث مهمی به جا گذاردند که عبارت بود از: (افزونی ماده در برابر ضد ماده).
مرحله سوم (از 10-32 ثانیه تا10 -6ثانیه)
کیهان از مخلوطی از کوارکها ، لپتونها - فوتونها و سایر ذرات دیگر تشکیل شده که متقابلا به ایجاد و انهدام یکدیگر مشغول بوده و ضمنا خیلی سریع در حال از دست دادن حرارت هستند.
مرحله چهارم (از10 -6ثانیه تا10-3 ثانیه)
در این مرحله تقریبا تمام کوارکها و ضد کوارکها بصورت پرتو ذرهها به انرژی تبدیل میشوند. کوارکهای جدید دیگر نمیتوانند در درجه حرارتهای رو به کاهش بوجود آیند ولی از آن جایی که کوارکهای بیشتری نسبت به ضد کوارکها وجود دارند. برخی از کوارکها برای خود جفتی پیدا نکرده و بصورت اضافه باقی میمانند. هر 3 کوارک با یکدیگر یک پروتون با یک نوترون میسازند. سنگ بناهای هسته اتمهای آینده اکنون ایجاد شدهاند.
مرحله پنجم ( 10-3 ثانیه تا 100 ثانیه)
الکترونها و ضد الکترونها در برخورد با یکدیگر به اشعه تبدیل میشوند. تعدادی الکترون باقی میماند، زیرا که ماده بیشتری نسبت به ضد ماده وجود دارد. این الکترونها بعدا مدارهای اتمی را میسازند.
مرحله ششم (از 100 ثانیه تا 30 دقیقه)
در درجه حرارتهایی که امروزه میتوان در مرکز ستارگان یافت اولین هستههای اتمهای سبک و بویژه هستههای بسیار پایدار هلیوم در اثر همجوشی هستهای ساخته میشوند. هسته اتمهای سنگین از قبیل اتم آهن یا کربن در این مرحله هنوز ایجاد نمیشوند. در آغاز خلقت عملا فقط دو عنصر بنیادی که از همه سبکتر بودند وجود داشتند: هلیوم و هیدروژن.
مرحله هفتم (از 30 دقیقه تا یک میلیون سال پس از خلقت)
پس از گذشت حدود 300000 سال گوی آتشین آنقدر حرارت از دست داده که هسته اتمها و الکترونها میتوانند در درجه حرارتی در حدود 3000 درجه سانتیگراد به یکدیگر بپیوندند و بدون اینکه دوباره فورا از هم بپاشند اتمها را تشکیل دهند. در نتیجه آن مخلوط ذرهای که قبلا نامرئی بود اکنون قابل دیدن میشود.
مرحله هشتم (از یک میلیون سال پس از خلقت تا امروز)
از ابرهای هیدروژنی دستگاههای راه شیری ستارگان و سیارات[10] بوجود میآیند. در داخل ستارگان هسته اتمهای سنگین از قبیل اکسیژن و آهن تولید میشوند. که بعدها در انفجارات ستارهای آزاد میگردند و برای ساخت ستارگان و سیارات و حیات جدید بکار میآیند.
ماده معمول
سیارات
ماده تاریک ممکن است از چیزهای معمولی مثل جنس سیارات تشکیل شده باشد، ولی
سیاراتی مثل زمین به اندازه کافی جرم ندارند، پس ممکن است ژوپیترها تشکیل
دهنده ماده تاریک باشند.
اما این نظریه چندین مشکل دارد، اول اینکه ما فرض کرده ایم سیارات فقط در اطراف ستارگان شکل گرفته اند، بنا بر این ستارگان به میزان بسیار کمی جرم آن ها را بالا می برند. با این حساب امگا = 5000 خواهد بود که برای تشکیل دادن 88% جرم عالم کافی نیست.
دومین و مهمترین مشکل از ترکیب هسته ای مهبانگ[11] ناشی می شود. در لحظه تولد عالم وقتی مهبانگ رخ داد عالم ماده ای بسیار گرم تشکیل شده از انواع ذرات بود، در حالی که عالم بزرگ و بزرگتر و به سردی می گرایید ذرات ماده معمول مثل الکترون، نوترون و پروتون ها نیز سرد می شدند و اتمهای مواد موجود در عالم را تشکیل می دادند. غالب این اتمها مربوط به هلیوم و هیدروژن هستند.
BBN یک تئوری موفق است که نه تنها هیدروژن و هلیوم را به عنوان بیشترین عناصر جهان معرفی می کند بلکه نسبت آنها را نیز به درستی بیان می کند
اما مسئله ای وجود دارد. مقدار هر ماده ای که تشکیل می شود به میزان ماده معمول تشکیل دهنده اتم (ماده بارنوییک) بستگی دارد و BBN مقدار این ماده را برای عالم کنونی چیزی در حدود امگا= 0.11 پیش بینی می کند
باید توجه کرد که این میزان ماده بارنوییک برای مواد قابل مشاهده در عالم ما زیاد است در نتیجه مقداری ماده معمول تاریک (از جمله سیارات و ستارگان سوخته) وجود دارد اما این مواد نمی توانند توجیه کننده سرعت خوشه و منحنی دوران آنها باشند
ستارگان تاریک - ژوپیترها، کوتوله های قهوه ای، کوتوله های سفید
ماده معمول دیگری که می تواند تشکیل دهنده ماده تاریک باشد ستارگانی هستند که جرم کافی برای سوختن و درخشان شدن ندارند- کوتوله های قهوه ای - یا ژوپیترها - ژوپیترها کوتوله هایی به مراتب (حدود 10 برابر) سنگین تر هستند و به صورت ستارگان بسیار کوچک و کم نور فعالیت دارند. اما این احتمالات مثل سیارات در مقابل BBN با مشکل مواجه می شوند و باز باریون کافی وجود ندارد. احتمال این نیز می رود که نظریه BBN اشتباه باشد ولی چون این نظریه تا کنون بسیار موفق بوده است به دنبال انتخاب های دیگری برای ماده تاریک هستیم.
ماده عجیب
این ماده آنقدر ها هم عجیب نیست فقط ماده ای است که الکترون، نوترون و پروتون ندارد. بسیاری از چنین ذرات شناخته شده اند و چند مورد از آن ها در حد تئوری هستند تا بتوان مشکل ماده تاریک را حل کرد.
نوترینو[12] ها
نوترینو ها ذرات بدون جرمی هستند که وجودشان ثابت شده و لی دلایلی وجود دارد که نشان داده گاهی اوقات جرم بسیار کوچکی دارند. در عالم مقدار بسیار زیادی از این ذرات وجود دارد، با این حال حتی یک جرم بسیار کوچک تر برای ماده تاریک پر اهمیت است. جرمی به اندازه 1/5000 جرم الکترون، امگایی به اندازه 1 بدست می دهد.
ویمپ ها[13]
بیشتر انتخاب های ماده عجیت در دسته ویمپ ها قرار می گیرند. ویمپ ها دسته ای از ذرات سنگین هستند که به سختی با ذرات دیگر واکنش می دهند از این ذرات می توان در تراسنیو ها و آکسیون ها را نام برد.
اثبات وجود ماده تاریک
وجود یک پدیده را از دو روش می توان اثبات کرد:مشاهده مستقیم پدیده یا مشاهده تاثیر آن بر پدیده هایی که راحت تر مشاهده می شوند.
این مطلب که در آسمان شب چیزهایی هست که به راحتی دیده نمی شود و همیشه مورد توجه بوده است. هنگام استفاده از تلسکوپ یا رادیو تلسکوپ فقط اشیایی رصد می شوند که از خود نور یا امواج رادیویی گسیل می کنند. اما هر پدیده ای این خصوصیات را ندارد حتی سیاره خودمان زمین نیز به علت تاریکی بیش از حد قابل مشاهده نیست.
خوشه های کهکشانی
مقدار قابل توجهی ماده در بررسی خوشه های کهکشانی وجود دارد که ما نمی توانیم به آسانی آنها را ببینیم. خوشه های که از تجمع چند صد تا چند هزار کهکشان یا کهکشان های تک در فضا بوجود آمده اند. در دهه 1930، زویکی[14]، اسمیت[15]، دو خوشه تقریبا نزدیک به هم کما [16]و ویرگو [17]را از لحاظ کهکشان های تشکیل دهنده و سرعت خوشه ها مورد بررسی قرار دادند، و سرعتی که بدست آوردند چیزی بین 10 تا 100 برابر مقداری بود که انتظار داشتند
معنی این چیست؟ در یک گروه از کهکشان ها مثل خوشه تنها نیروی موثر بر کهکشان ها گرانش است و این گرانش اثر کششی کهکشان ها بر یکدیگر است که باعث بالا رفتن سرعت آنها می شود. سرعت می تواند مقدار ماده موجود در کهکشان را به دو طریق مشخص کند:
جرم خوشه ها
جرم بیشتر کهکشان باعث می شود نیروی شتاب دهنده به کهکشان نیز بیشتر شود.
شتاب و سرعت خوشه ها
اگر شتاب یک کهکشان خیلی زیاد باشد می تواند از میدان جاذبه خوشه خارج شود. اگر شتاب کهکشان بیش از سرعت فرار باشد، خوشه را ترک خواهد کرد.
به این ترتیب همه کهکشان ها سرعتی پایین تر از سرعت فرار (گریز) خواهند داشت. و با این نگرش می توان جرم کل خوشه را حدس زد که مقدار قابل توجهی از میزان مشاهده شده است. با این حال این نظریه به علت اینکه مبنی بر مشاهده بود و مشاهدات غالبا با اشتباه همراهند مدت طولانی مورد توجه قرار نگرفت.
هنگامی که چیزی به وسعت یک خوشه کهکشانی نگاه می کنید با اینکه ممکن است سرعت ها زیاد باشند در مقابل وسعت خوشه ها چیزی به حساب نمی آیند پس مشاهده مداوم یک خوشه در طی چندین سال تصویر یکسانی از آن بدست می دهد. ما نمی توانیم کهکشان هایی را که بدون الگو حرکت می کنند با دقت ببینیم. پس یک کهکشان با سرعت زیاد ممکن است از خوشه جدا شده باشد یا اصلا متعلق به خوشه نباشد. حتی ممکن است بعضی از کهکشان ها فقط مقابل کهکشان های دیگر در راستای خط دید آنها باشند. با این حساب این کهکشان گمراه کننده خواهد بود.
منحنی حرکت انتقالی کهکشان ها
دلایل قابل اعتماد تری در دهه 1970 در پی اندازه گیری منحنی های دوران کهکشان ها ارایه شد. علت قابل اعتماد تر بودن آنها این است که اطلاعات موثق تری در مورد تعداد یشتری کهکشان دست می دهند.
از گذشته می دانستیم که کهکشان ها حول مرکز شان دوران دارند درست شبیه
به چرخش سیارات به دور خورشید و مانند سیارات از قوانین کپلر پیروی می
کنند. این قوانین می گویند سرعت چرخشی حول یک مرکز فقط به فاصله از مرکز و
جرم موجود در مدار بستگی دارد.
پس با پیدا کردن سرعت چرخش یک کهکشان می توانیم جرم موجود در کهکشان را
محاسبه کنیم. همان طور که در کناره های کهکشان میزان نور به سرعت کم می شود
انتظار می رود سرعت چرخش نیز پایین بیاید ولی این اتفاق نمی افتد و سرعت
در همان میزانی که محاسبه شده بود ثابت می ماند و این مطلب آشکارا نشان می
دهد در کناره های کهکشان جرمی وجود دارد که ما نمی بینیم. این آزمایش در
مورد چندین کهکشان حلزونی - از جمله کهکشان راه شیری خودمان - انجام شده و
هر بار به همین نتیجه رسیده است. و این محکمترین و بهترین اثبات برای وجود
ماده تاریک است.
میزان وجود ماده تاریک
کیهان شناسان میزان موجود در عالم را با پارامتری به نام امگا مورد بحث
قرار می دهند. در یک عالم بسته یعنی عالمی که جرم آن در حدی است که عاقبت
در خود فرو می ریزد امگا بیش از 1 تعریف می شود. در یک عالم باز یعنی عالمی
که تا ابد اجزای آن در حال دور شدن از یکدیگر هستند امگا کمتر از 1 است و
یک عالم مسطح به طور ایده آل امگایی برابر 1 خواهد داشت.
میزان ماده قابل مشاهده موجود در عالم در حدود 0.05 = امگا است و به هیچ
وجه بیش از آن نمی باشند. نظریه پردازان مایلند امگای عالم را چیزی 1 در
حدود در نظر بگیرند به آن معنی که ماده تاریک 0.95 = امگا یا 95% عالم را
تشکیل داده است.
اما در صورتی که واقع بینانه تر نگاه کنیم می بینیم که دانشمندان دلیلی برای بیشتر بودن اندازه امگا از 0.4 ندارند با این حساب میزان ماده تاریک 0.35 امگا خواهد بود که 88% جرم عالم است. می بینیم که 88% عالممان کاملا ناشناخته است.
در آن هنگام که برای نخستین بار می خواستند از راه علم درباره منشأ جهان فکر کنند، توجه بیشتر مردم به اصل زمین و سایر سیارات منظومه شمسی معطوف بود. و این مایه کمال تعجب است که در زمان حاضر که این همه چیز درباره اصل و منشا انواع مختلف ستارگان می دانیم و با کمال صراحت و جدیت درباره مسائل مربوط به پیدایش کل جهان بحث می کنیم، هنوز مساله تشکیل زمین چنان که باید طرح و حل نشده است.
بیش از یک قرن قبل از این فیلسوف بزرگ آلمانی ایمانوئل کانت[18] نخستین فرضیه قابل قبول علمی را درباره اصل پیدایش منظومه شمسی طرح ریخت، و پس از وی ریاضی دان بزرگ فرانسوی بنام پیرسیمون دو لاپلاس[19] آن فرضیه را تکمیل کرد. بنابراین فرضیه ستارگان منظومه شمسی همه از یک حلقه گازی بوجود آمده اند که در نتیجه نیروی گریز از مرکز از جرم مرکزی و اصلی این منظومه، یعنی خورشید، در ابتدای انقباض آن جدا شده است.
به اندازه علم و معرفتی که اکنون در اختیار داریم، باید بگوییم که این فرضیه ساده و فریبنده دیگر نمی تواند در مقابل موشکافیها و نقادیهای جدی استوار بماند.
نخستین اشکال در اینست که با تحلیل ریاضی معلوم شده است که هر حلقه گازی که احتمال تشکیل شدن آن بر گرد خورشید گردنده و در حال انقباض می رود، هرگز به صورت سیاره ساده یی در نخواهد آمد، بلکه از آن عده زیادتری اجسام کوچکتر شبیه به حلقه های زحل تولید می شود.
دشواری دیگر و مهمتری که در برابر فرض لاپلاس – کانت وجود دارد در این واقعیت است که 98 درصد از گشتاور دورانی منظومه شمسی همراه با حرکت سیارات است و فقط 2 درصد آن بدوران خود خورشید مربوط می شود، و محال است که بتوان گفت چرا چنین چند درصد بزرگ از گشتور دورانی در حلقه های جدا شده مانده و عملا چیزی برای جرم گردنده اولی باقی نمانده است. بنابراین چنین به نظر می رسد که بایستی ناچار فض کنیم ( و این فرضی است که نخستین بار بوسیله چمبرلین و مولتون[20] شده) که گشتاور دورانی از خارج به منظومه سیارات داده شده، و به این ترتیب تشکیل سیارات را نتیجه تصادم خورشید خودمان با جرم آسمانی دیگری به بزرگی آن تصور کنیم.
باید چنین تخیل کنیم که در آن هنگام که خورشید تنها بوده و خانواده سیاراتی همراه خود نداشته است، با جرم مشابه خود در آسمان تلاقی کرده است. برای تولد سیارات برخورد و تلاقی فیزیکی ضرورت نداشته است، چه نیروی طرفینی جاذبه از فاصله دور هم می توانسته است بر هر دو ستاره برجستگی های عظیمی ایجاد کند که به طرف یکدیگر متوجه باشند هنگامی که این برآمدگیها که عملا مدهای غول پیکری بوده از ارتفاع معین حدی تجاوز کرده اند، ناچار در امتداد خطی که مرکز دو ستاره را به یکدیگر متصل می کرده بریدگی پیدا کرده و از آنها «قطرات» چند جدا از یکدیگر بوجود آمده است. حرکت نسبی این دو پدر و مادر سیارات نسبت بهم بایستی به این سیارات گازی ابتدایی دوران شدیدی داده باشد، و در آن هنگام که دو ستاره از یکدیگر دور می شدند با هر یک دسته ا از سیارات که دوران سریع داشته اد همراه شده است. امواج مدی سطح آن دو ستاره همچنین سبب آن شده است که خود آنها نیز ناچار از این باشند که به کندی در هما جهت سیاراتشان حرکت دورانی پیدا کنند، و این خود نشان می دهد که چرا محور دوران خورشید ما این اندازه با محور مدارهای سیارات انطباق نزدیک دارد.
این خود مطلب دلفریبی است که آدمی فکر کند در فضای میان ستارگان ستاره خاصی مسئول تشکیل منظومه شمسی ما باشد و با خود اجرامی را که نیمی خواهر و نیمی برادر زمین ما هستند همراه ببرد. ولی چون ولایت منظومه ما چند بلیون سال پیش از این صورت گرفته، خورشید ما اکنون از آن ستاره بسیار دور است، و تقریبا هر یک از ستارگانی که در آسمان دیده می شود ممکن است همان ستاره بوده باشد.
ولی این «نظریه زدن و در رفتن» درباره تشکیل منظومه شمسی، در صورتی که شانس چنین برخورد نزدیک میان دو ساره را به حساب بیاوریم، اشکالاتی پیش می آورد. با در نظر گرفتن فاصله عظیم موجود میان ستارگان و شعاع نسبی کوچک آنها، به آسانی می توان حساب کرد که در طول مدت چند بلیون سالی که از تشکیل آنها گذشته احتمال چنین برخوردی برای هر یک از ستارگان تنها یک چند بلیونم است. به این ترتیب ناچار باید چنین نتیجه بگیریم که منظومه های سیاره ای از نمودهای نادر جهان بشمار می روند، و خورشید ما خوشبخت است که یکی از چنین منظومه ها را همراه خود دارد. بعبارت دیگر از میان بلیونها ستاره که منظومه اختری ما را تشکیل می دهند به احتمال قوی تنها خورشید و همسرا و دور ستاره ای هستند که خانواده ای از سیارات با خود دارند!
البته هنوز دوربین های آسمانی آن اندازه قوی نیست که بتواند مستقیما تعیین کند که آیا ستارگان دیگر و حتی آنها که بسیار نزدیک ما هستند سیاراتی دارند یا نه، ولی اگر منظومه سیاره ای خورشید ما از نمودهای بسیار نادر باشد مایه تعجب خواهد بود، بخصوص اگر در نظر بیاوریم که عده ستارگان دوگانه (و حتی گاهی سه گانه) که مشاهده شده کم نیست. فهم این که منشأ پیدایش این ستاره های دوگانه از کجا است کمتر از فهم منشأ سیارات و اقمار کوچکتر دشواری ندارد.
ولی با فرض این که تشکیل سیارات مربوط به اوایل تکامل جهان و هنگامی باشد که هنوز خود ستاره ها ساخته نشده بودند، همه این اشکالات از میان برداشته می شود. جهان ما پیوسته در حال انبساط و گسترش است و این خود می رساند که در زمانهای بسیار دور فاصله میان افراد ستارگان از آنچه اکنون هست خیلی کمتر بوده است. در آن زمان تلاقی میان دو ستاره حادثه ای بوده که احتمال وقوع بیشتری برای آن می رفته است، و به این ترتیب برای هر ستاره احتمال آن وجود داشته است تا منظومه سیاراتی مخصوص به خود داشته باشد. بعضی از این برخوردهای ستارگان ممکن است (با کمک ستاره سومی) سبب آن شده باشد که دو ستاره مجاور اتصال نزدیکتری به یکدیگر پیدا کنند، و دستگاهی درست شود که اکنون بنام ستاره مزدوج یا دوگانه می خوانیم.
مفاهیم جاری درباره ظهور ساختارهای نجومی اساساً از نظریه کیهان شناختی منشأ می گیرد. که در آن الگوی عمومی توسعه و گسترش کلی کیهان تعریف شده است.
کیهان شناسی خلاصه ای از « جزئیات» کیهان مانند ستارگان، کهکشان ها و حتی خوشه[21] ها و ابرخوشه های[22] کهکشانی است و آنها را به طور « نقاطی» با حرکات اتفاقی در نظر می گیرند که محیط فراکهکشانی[23] – مانند گاز که از مولکول تشکیل شده- از آن پر شده است. چگالی متوسط محیط فراکهکشانی یکنواخت است، یعنی در طول های مشخصه ای بزرگتر از 300-100 مگاپارسک یکسان است. این مطالب از شمارش تعداد ستارگان و کهکشان ها در حجم هایی از فضا که به اندازه کافی بزرگ باشند به دست می آید: تعداد ستارگان یا کهکشان ها در هر حجمی که اندازه اش به حد کافی بزرگ باشد یکسان است. و این به محل انتخاب حجم بستگی ندارد.
کیهانشناسی خاطرنشان می کند که همه ماده درون جهان منبسط می شود. این امر فقط به حجم های بزرگ که اندازه شان 300-100 پارسک ( و بیشتر) است مربوط می شود. اما درون این حجم ها ستارگان و کهکشان ها انبساط کیهان را از خود «بروز نمی دهند». در منظومه های ستاره ای و کهکشانی، انبساطی که مربوط به انبساط کلی جهان است رخ نمی دهند و این در مورد منظومه شمسی ما نیز صادق است.
اجرام سماوی، از سیارات تا خوشه های کهکشانی « به یاد ندارند» که مواد سازنده آنها در گذشته ای دور خیلی متراکم تر و داغتر بود؛ و این ماده در آن زمان به طور یکنواخت فضا را پر کرده بود و مانند همه چیزهای دیگر منبسط می شد. تشکیل منظومه های نجومی به توقف این انبساط کلی در حجم های معینی از محیط نیاز داشت. تنها نیرویی که قادر به انجام این کار بود گرانشی بود که توسط خود ماده سازنده کیهان ایجاد می شد.
نیروی گرانش – همیشه و همه جا- سعی دارد اجرام یا ذرات مادی را به یکدیگر نزدیکتر کند. این نیرو در سراسر کیهان عمل می کند و به همین دلیل است که از زمان نیوتن به بعد نیروی گرانش عمومی نامیده شد. ما نمیدانیم چرا منظومه های کیهانی از یکدیگر دور می شوند ولی در این شک نداریم که از اولین لحظه انبساط کیهان نیروی گرانش در این انبساط دخالت کرده و سعی بر توقف آن داشته است. نیروی گرانش نتوانست انبساط کیهان را متوقف کند: فشار اولیه خیلی زیاد بود؛ ولی گرانش قطعاً در برخی از نواحی کیهان که اندازه محدودی داشتند توانست بر انبساط غلبه کند هر چند که اندازه و جرم این نواحی بسیار زیاد است.
سن کهکشان خودی که یک منظومه ستاره ای است به عمر مسن ترین ستاره های آن که 10000 تا 12000 میلیون سال تخمین زده می شود نزدیک است. به طور آشکار روند تشکیل اجرام سماوی رصد شده از 12000 تا 15000 میلیون سال پیش آغاز شده است یعنی حدود 1000 تا 3000 میلیون سال پیش از آغاز انبساط.
اما این امر با چه چیزی آغاز شد: با کوچکترین یا بزرگترین اجرام؟ شواهد بسیاری وجود دارد که جرم های عظیم ماده با اندازه هایی متناسب با اندازه خوشه ها و ابرخوشه های کهکشانی اولین جرم هایی بودند که از دل انبساط کیهان سر برآوردن
فرمت :WORD تعداد صفحه :212
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول- کلیات
مقدمه............................................................................................................. 2
بیان مسأله................................................................................................. 5
ضرورت و اهمیت تحقیق.......................................................................... 8
اهداف تحقیق.............................................................................................. 10
فصل دوم- ادبیات موضوع
گفتار یکم- خانواده............................................................................. 12
تعریف خانواده......................................................................................... 14
اهمیت خانواده......................................................................................... 16
گفتار دوم - آسیبهای خانواده...................................................... 19
اختلاف خانوادگی....................................................................................... 22
خشونت خانوادگی....................................................................................... 24
تجاوز جنسی علیه زنان........................................................................ 26
تجاوز جنسی علیه کودکان................................................................... 29
فقر و انحرافات اجتماعی................................................................... 30
طلاق و انحراف............................................................................................ 36
اثرات اعتیاد والدین بر فرزندان............................................... 42
بزهکاری یکی از افراد خانواده.................................................... 44
گفتار سوم- روسپیگری.......................................................................... 46
تعریف فحشا و روسپیگری..................................................................... 46
الف) بررسی تاریخچه روسپیگری در ملل ابتدایی................. 48
ب) بررسی تاریخچه روسپیگری در ایران..................................... 54
یافتههایی از اولین همایش ملی آسیبهای اجتماعی ایران در چهارچوب مسأله روسپیگری...................................................................................................... 57
گفتار چهارم- مبانی نظری .............................................................. 61
مقدمه............................................................................................................. 61
الف) تئوریهای جامعهشناسی.............................................................. 63
نظریه کنترل.............................................................................................. 63
هیرشی و نظریه علقه اجتماعی......................................................... 64
ساترلند و پیوند افتراقی................................................................ 68
نی و نظریه روابط خانوادگی........................................................... 72
تئوری کنترل متعادل .......................................................................... 76
خانواده و تئوری ارتباطات نسبی................................................. 77
ثورن بری و نظریه تکاملی................................................................ 80
نظریه یادگیری اجتماعی بندورا.................................................... 84
نظریه دین و مذهب.................................................................................. 85
تئوری امیل دورکیم............................................................................... 87
نظریه مارکس .................................... 88
ب) تئوریهای روانشناسی..................................................................... 89
تئوری سالیوان......................................................................................... 89
تئوری واکنش به رویدادهای آزاردهنده برکوتیز................. 90
روانشناسی فانون (Fanon) ................................................................. 90
نظریه درماندگی آموخته شده........................................................... 91
چارچوب نظری تحقیق .............................. 92
مدل نظری تحقیق....................................................................................... 94
مروری بر تحقیقات.................................................................................. 95
فرضیه های پژوهش .................................................................................. 104
فصل سوم- روششناسی پژوهش
مقدمه............................................................................................................. 106
روش تحقیق................................................................................................... 107
روش جمعآوری اطلاعات............................................................................. 108
جامعه آماری.............................................................................................. 109
روش نمونهگیری و تعیین حجم نمونه............................................ 110
تعریف مفاهیم تحقیق............................................................................. 111
سطح سنجش متغیرها.................................................................................. 117
روایی و پایایی ابزار اندازهگیری............................................ 119
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- جداول توصیفی............................... 122
4-2- جداول تبیینی و آزمون فرضیات................ 133
فصل پنجم – نتایج و پیشنهادات
5-1- نتایج توصیفی............................... 143
5-2- نتایج تبیینی............................... 145
بحث و نتیجه گیری................................ 162
پیشنهادات....................................... 167
محدودیت های پژوهش............................... 169
منابع و ماخذ ................................... 170
پیوست
پرسشنامه
چکیده:
موضوع این پایان نامه بررسی مقایسه ای ویژگیهای خانوادگی زنان روسپی و غیر روسپی شهر تهران است . سئوال اصلی پژوهش این است که : آیا بین زنان روسپی و زنان غیر روسپی از لحاظ ویژگیهای خانوادگی تفاوت وجود دارد؟ با توجه به نقش حیاتی زنان به عنوان مادران و پرورش دهندگان نسل آتی و نقش خانواده های آنان که اولین و پایدارترین نهاد تربیتی و آموزشی است شناخت ویژگیهای خانوادگی می تواند به درک هر چه بهتر این ویژگیها و برنامه ریزی صحیح تر در این راستا بیانجامد . برای دستیابی به پاسخ سئوال و اهداف مورد نظر تحقیق از نظریه های جامعه شناسی و روانشناسی ( نظریه های کنترل ، یادگیری و ... ) بهره گرفتم . با استفاده از این نظریه ها ، هشت فرضیه مطرح گردید که متغیرهای مورد آزمایش بین دو گروه آزمودنی عبارت بودند از : از هم گسیختگی خانوادگی، مصرف مواد مخدر ، سابقه زندان ، کنترل و نظارت والدینی ، خشونت و تعارض در خانواده ، اعتقادات مذهبی و پایگاه اجتماعی .
روش تحقیق علی – مقایسه ای و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود . روش نمونه گیری زنان روسپی از نوع نمونه گیری « در دسترس » و شامل زنان روسپی ساکن در زندان اوین تهران ( بند زنان ) تهران و با حجم نمونه 100 نفر بود. روش نمونه گیری زنان غیر روسپی از نوع نمونه گیری « سهمیه ای » و با حجم نمونه 100 نفر بود . تجزیه و تحلیل داده ها با برنامه spss 13 و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی ، میانگین ) استنباطی (X2 . U مان – ویتنی ) و ضریب فای و V کرامر انجام شد . یافته های تحقیق نشان داد که بین دو گروه آزمودنی در تمامی متغیرهای مورد آزمایش تفاوت معنا دار آماری وجود دارد .
فرمت :WORD تعداد صفحه :76
فهرست مطالب:
چکیده....................................................................................................................... 6
نمای شماتیک از برد الکترونیکی................................................................................7
نمای اصلی برد(قسمت الکترونیک)...............................................................................8
نمای کلی پروژه..........................................................................................................9
فصل اول :سخت افزار....................................................................................................... 11
Plc1-1 ...................................................................................................................12
1-2 موتور گیربکسی ......................................................................................................40
1-3 سنسور مادون قرمز.....................................................................................................46
1-4 میکرو کنترلر ...........................................................................................................51
Lcd1-5 ......................................................................................................................60
1-6 خلاصه فصل..............................................................................................................65
فصل دوم: نرم افزار.............................................................................................................66
2-1 برنامه plc ........................................................................................................ 67
2-2 برنامهAVR..........................................................................................................70
2-3 خلاصه فصل.......................................................................................................... 73
منابع...................................................................................................................................74
چکیده:
لازم است قبل از شروع به بحث مختصری راجع به کل پروژه توضیحاتی را ذکر کنم. پروژه من در اصل برنامه نویسی plcاست اما از آنجاییکه من در پروژه از قسمت الکترونیکی نیز استفاده کردم با راهنمایهای استاد راهنما لازم دانستم که در مورد این قسمت نیز در این مستندات توضیحاتی را ذکر کنم. حال اصل موضوع از این قرار است که ما در کارخانه ها دیده ام که افرادی را برای کنترل نوار نقاله گذاشته اند که این امر علاوه بر هزینه های زیاد ،خطاهای انسانی را نیز در بر دارد .اما با پیشرفت تکنولوژی ماجولهای قابل برنامه ریزی وارد بازار صنعت شده که از آن جمله بهترین و در دسترس ترین و با تنوع زیاد را شاید بتوانplcنام برد که این مشکلات را حل کرد. که ما از این ماجولplcکه از نوع خاص آن logoاستفاده کردیم و فرمانی را توسط این ماجول به موتور نوار نقاله مبنی بر راه اندازی و کنترل نوار نقاله دادیم. بعد از این مرحله وارد قسمت الکترونیکی مدار شدیم که شمردن کالاها روی نوار نقاله بود که این کار توسط مادون قرمز و بعد خروجی مادون به ورودی avrو استفاده از کانتر avrبرای شمردن کالاهاو سپس نمایش بررویlcdکه به قسمت خروجی avrوصل است. که در فصل اول در مورد سخت افزارهای بکار رفته در این پروژه صحبت میکنیم ودر فصل دوم در مورد نرم افزارهای که یکی plc و دیگری avr است بحث خواهیم کرد لازم به ذکر است در پایان هر فصل اهداف کلی به عنوان خلاصه فصل بیان شده است.
فرمت :WORD تعداد صفحه :100
چکیده
در یک محیط صنعتی توزیع شده، کارخانه های مختلف و دارای ماشین ها و ابزارهای گوناگون در مکان های جغرافیایی مختلف غالبا به منظور رسیدن به بالاترین کارایی تولید ترکیب می شوند. در زمان تولید قطعات و محصولات مختلف ، طرح های فرایند مورد قبول توسط کارخانه های موجود تولید می شود. این طرحها شامل نوع ماشین، تجهیز و ابزار برای هر فرآیند عملیاتی لازم برای تولید قطعه است. طرح های فرایند ممکن است به دلیل تفاوت محدودیت های منابع متفاوت باشند. بنابراین به دست آوردن طرح فرایند بهینه یا نزدیک به بهینه مهم به نظر می رسد. به عبارت دیگر تعیین اینکه هر محصول درکدام کارخانه و با کدام ماشین آلات و ابزار تولید گردد امری لازم و ضروری می باشد. به همین منظور می بایست از بین طرحهای مختلف طرحی را انتخاب کرد که در عین ممکن بودن هزینه تولید محصولات را نیز کمینه سازد. در این تحقیق یک الگوریتم ژنتیک معرفی می شود که بر طبق ضوابط از پیش تعیین شده مانند مینیمم سازی زمان فرایند می تواند به سرعت طرح فرایند بهینه را برای یک سیستم تولیدی واحد و همچنین یک سیستم تولیدی توزیع شده جستجو می کند. با استفاده از الگوریتم ژنتیک، برنامه ریزی فرآیند به کمک کامپیوتر (CAPP) می تواند براساس معیار در نظر گرفته شده طرح های فرایند بهینه یا نزدیک به بهینه ایجاد کند، بررسی های موردی به طور آشکار امکان عملی شدن و استحکام روش را نشان می دهند. این کار با استفاده از الگوریتم ژنتیک در CAPP هم در سیستمهای تولیدی توزیع شده و هم واحد صورت می گیرد. بررسی های موردی نشان می دهد که این روش شبیه یا بهتر از برنامه ریزی فرآیند به کمک کامپیوتر (CAPP) مرسوم تک کارخانه ای است
واژههای کلیدی
برنامه ریزی فرآیند به کمک کامپیوتر (CAPP)، الگوریتم ژنتیک، محیط صنعتی توزیع شده، تولید یکپارچه کامپیوتری.
فهرست مطالب
عنوان |
صفحه |
مقدمه .......................................................................................................................................................................... |
11 |
فصل یکم - معرفی برنامه ریزی فرآیند به کمک کامپیوتر(CAPP) و الگوریتم ژنتیک .............................................. |
17 |
1-1- برنامه ریزی فرآیند به کمک کامپیوتر................................................................................................................ |
17 |
1-1-1- رویکرد بنیادی .............................................................................................................................................. |
18 |
1-1-2- رویکرد متنوع ............................................................................................................................................... |
18 |
1-2- الگوریتم ژنتیک................................................................................................................................................. |
20 |
1-2-1-کلیات الگوریتم ژنتیک.................................................................................................................................. |
21 |
1-2-2-قسمت های مهم الگوریتم ژنتیک.................................................................................................................... |
23 |
1-2-2-1-تابع هدف و تابع برازش.............................................................................................................................. |
26 |
1-2-2-2- انتخاب...................................................................................................................................................... |
27 |
1-2-2-3- تقاطع......................................................................................................................................................... |
28 |
1-2-2-4- جهش........................................................................................................................................................ |
32 |
فصل دوم- نمونه هایی از کاربرد الگوریتم ژنتیک در برنامه ریزی فرآیند به کمک کامپیوتر......................................... |
34 |
2-1-بهینه سازی مسیر فرآیند با استفاده از الگوریتم ژنتیک........................................................................................... |
34 |
2-1-1- توصیف توالی فرآیند..................................................................................................................................... |
34 |
2-1-2- استراتژی کد گزاری..................................................................................................................................... |
37 |
2-1-3- تجزیه و تحلیل همگرایی................................................................................................................................ |
38 |
2-1-3-1-همگرایی نزدیک شونده.............................................................................................................................. |
38 |
2-1-3-2-همگرایی با در نظر گرفتن احتمال................................................................................................................ |
40 |
2-1-3-3-همگرایی GAها در توالی سازی فرایندهای پشت سر هم............................................................................. |
40 |
2-1-3-4-تعریف یک قانون....................................................................................................................................... |
41 |
2-1-4-اپراتورهای ژنتیک........................................................................................................................................... |
41 |
2-1-4-1-اپراتور انتخاب............................................................................................................................................ |
41 |
2-1-4-2- اپراتور تغییر و انتقال................................................................................................................................... |
42 |
2-1-4-3- اپراتور جهش............................................................................................................................................ |
44 |
2-1-5- برقراری تابع تناسب....................................................................................................................................... |
44 |
2-1-5-1- آنالیز محدودیت ها.................................................................................................................................. |
44 |
2-1-5-2- برقراری تابع برازش................................................................................................................................... |
45 |
2-1-6-مثال................................................................................................................................................................ |
47 |
2-1-6-1-مثالهایی برای کاربرد این روشها ................................................................................................................. |
47 |
2-1-6-2-تاثیر پارامترهای متغیر بر روند تحقیقات ...................................................................................................... |
49 |
2-1-7-نتیجه گیری................................................................................................................................................... |
50 |
2-2-روشی برای برنامه ریزی مقدماتی ترکیبات دورانی شکل محور Cاستفاده از الگوریتم ژنتیک......................... |
51 |
2-2-1-مقدمه............................................................................................................................................................. |
51 |
2-2-2-مدول های سیستمCAPP پیشنهاد شده........................................................................................................ |
54 |
2-2-3-تجسم قطعه................................................................................................................................................... |
56 |
2-2-4-تولید توالی های ممکن.................................................................................................................................. |
58 |
2-2-4-1-الزامات اولویت دار.................................................................................................................................. |
58 |
2-2-4-2- الزامات تلرانس هندسی............................................................................................................................. |
59 |
2-2-4-3- رابطه ویژگی های اولویت دار.................................................................................................................... |
60 |
2-2-5 بهینه سازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک GA.................................................................................................. |
64 |
2-2-5-1- تابع برازش............................................................................................................................................... |
67 |
2-2-5-2- الگوریتم ژنتیک......................... ............................................................................................................. |
68 |
2-2-6- نتایج و بحث............................................................................................................................................... |
71 |
2-2-7-نتیجه گیری................................................................................................................................................... |
71 |
فصل سوم: الگوریتم پیشنهادی برای کاربرد الگوریتم ژنتیک در طراحی قطعه به کمک کامپیوتر در محیط صنعتی ..... |
73 |
3-1-مقدمه................................................................................................................................................................ |
73 |
3-2-الگوریتم ژنتیک................................................................................................................................................ |
74 |
3-2-1-سیستم های تولیدی توزیع شده........................................................................................................................ |
74 |
3-2-2-نمایش طرح های فرایند................................................................................................................................... |
75 |
3-2-3-جمعیت اولیه.................................................................................................................................................. |
76 |
3-3-تولید مثل.......................................................................................................................................................... |
76 |
3-3-1-ادغام........................................................................................................................................................... |
76 |
3-3-2-دگرگونی و جهش....................................................................................................................................... |
77 |
3-4- ارزیابی کروموزوم ........................................................................................................................................... |
80 |
3-4-1- مینیمم سازی زمان فرایند................................................................................................................................ |
80 |
3-4-2- مینیمم سازی هزینه های تولید......................................................................................................................... |
80 |
3-5- مطالعات موردی............................................................................................................................................... |
81 |
3-5-1- CAPPسنتی................................................................................................................................................ |
81 |
3-5-2- CAPP توزیع شده....................................................................................................................................... |
85 |
3-6- ارزیابی.............................................................................................................................................................. |
88 |
3-6-1- معیار اول....................................................................................................................................................... |
88 |
3-6-2- معیار دوم....................................................................................................................................................... |
89 |
فصل چهارم -نتیجه گیری.................................................................................................................................... |
90 |
فهرست شکلها
عنوان |
صفحه |
|
شکل 1-1- نمایش یک کروموزوم با ارقام صفر و یک................................................................................ |
22 |
|
شکل 1-2-a دو کرموزوم قبل از تقاطع (والدین)....................................................................................... |
22 |
|
شکل 1-2-b دو کروموزوم بعد از تقاطع (فرزندان).................................................................................... |
23 |
|
شکل 1-3- کروموزوم بعد از جهش2...................................................................................................... |
23 |
|
شکل 1-4 - تقاطع چند نقطه ای2............................................................................................................... |
32 |
|
شکل2-1-نمودار جریان برنامه2............................................................................................................... |
46 |
|
شکل2-2........................................................................................... ..................................................... |
48 |
|
شکل2-3 -طرح دیاگرام CAPP پیشنهادشده......................................................................................... |
55 |
|
شکل2-4-ساختار سلسله مراتبی ویژگی های فرمی نوعی............................................................................ |
56 |
|
شکل 2-5................................................................................................................................................... |
57 |
|
شکل2-6- مثالهای الزامات اولویت دار........................................................................................................ |
59 |
|
شکل 2-7- مثال الزامات تلرانس هندسی ................................................................................................... |
60 |
|
شکل 2-8- یک شکل نمونه دارای 18 ویژگی............................................................................................ |
61 |
|
شکل 2-9-تولید مجدد گرافیکی............................................................................................................... |
62 |
|
شکل2-10 تولید مجدد داخلی..................................................................................................................... |
62 |
|
شکل 3-1- توصیف یک سیستم تولیدی توزیع شده.................................................................................... |
75 |
|
شکل 3-2- نمونه ای از یک طرح فرآیند................................................................................................... |
75 |
|
شکل 3-3- اپراتور ادغام............................................................................................................................. |
77 |
|
شکل 3-4- اپراتور جهش........................................................................................................................... |
79 |
|
شکل 3-5-یک قطعه منشوری برای ارزیابی الگوریتم.................................................................................. |
81 |
|
شکل 3-6 تغییرات هزینه تولید در طی اجراهای مختلف............................................................................... |
84 |
|
شکل3-7-یک قطعه منشوری شکل............................................................................................................. |
85 |
|
فهرست جدولها
عنوان |
صفحه |
|
جدول2-1- استراتژی کدگذاری.............................................................................................................. |
37 |
|
جدول2-2 توالی سازی با استفاده از GAتحویل....................................................................................... |
47 |
|
جدول 2-3- رابطه نوع ویژگی کدبندی ویژگی سلول ماشینکاری و کدبندی طبیعی GA......................... |
48 |
|
جدول 2-4 .............................................................................................................................................. |
49 |
|
جدول 2-5............................................................................................................................................... |
50 |
|
جدول 2-6............................................... ............................................................................................... |
50 |
|
جدول 2-7 ............................................................................................................................................... |
61 |
|
جدول 2-8 توالی های اولیه..................................................................................................................... |
64 |
|
جدول 2-9-جزئیات برای قطعه نمونه........................................................................................................ |
65 |
|
جدول 2-10- الگوههای اولویت و مجاورت............................................................................................. |
65 |
|
جدول 2-11- جمیعت اولیه...................................................................................................................... |
66 |
|
جدول2-12-نسل بعد از تولید مجدد......................................................................................................... |
68 |
|
جدول 2-13 -فرآیند ادغام........................................................................................................................ |
69 |
|
جدول 2-14- فرآیند جهش...................................................................................................................... |
70 |
|
جدول 2-15- توالی های بهینه/نزدیک بهینه.............................................................................................. |
71 |
|
جدول3-1- اطلاعات تولید...................................................................................................................... |
82 |
|
جدول 3-4-طرح فرآیند مطالعه موردی ................................................................................................. |
83 |
|
جدول 3-3- ماتریس تقدم و تاخر........................................................................................................... |
83 |
|
جدول 3-2-منابع موجود در کارگاه تولید................................................................................................. |
84 |
|
جدول 3-5- رابطه تقدم و تاخر برای مطالعه موردی................................................................................... |
86 |
|
جدول 3-6- شاخصهای زمان و هزینه در سه کارخانه................................................................................. |
87 |
|
جدول 3-7- منابع مورد استفاده در سه کارخانه.......................................................................................... |
87 |
|
جدول 3-8 توصیف هفت عملیات اصلی.................................................................................................... |
87 |
|
جدول 3-9 منابع موجود در عملیات ماشینکاری.......................................................................................... |
87 |
|
جدول 3-10- طرح فرآیند بر طبق ضابطه کمینه کردن هزینه تولید.............................................................. |
88 |
|
جدول 3-11 طرح فرآیند بر طبق ضابطه کمینه کردن زمان فرآیند.............................................................. |
89 |
|
در جهان صنعتی امروز، به تولید به عنوان یک سلاح رقابتی نگریسته می شود و سازمانهای تولیدی در محیطی قرار گرفته اند که از ویژگی های آن می توان به افزایش فشارهای رقابتی، تنوع در محصولات، تغییر در انتظارات اجتماعی و افزایش سطح توقع مشتریان اشاره کرد. محصولات در حالی که باید بسیار کیفی باشند، تنها زمان کوتاهی در بازار می مانند و باید جای خود را به محصولاتی بدهند که با آخرین ذائقه، سلیقه و یا نیاز مشتریان سازگار هستند. بی توجهی به خواست مشتری و یا قصور در تحویل به موقع ممکن است بسیار گران تمام شود. شرایط فوق سبب گردیده تا موضوع اطلاعات برای سازمانهای تولیدی از اهمیت زیادی برخوردار شود. از طرف دیگر، آخرین بررسی ها حاکی از آن است که استراتژی رقابتی مبتنی بر بازار خود نیز به تدریج در حال گذر است و چشم انداز استراتژیک رقابت در آینده مبتنی بر منابع خواهد بود. به عبارت دیگر در حالی که شرکتها امروزه موفقیت را در تبعیت و استفاده درست از قوانین، فرصتها و شرایط دیکته شده توسط بازار می دانند، استراتژی مبتنی بر منابع بر این موضوع تاکید دارد که منفعت و موفقیت بیشتر با اتکا بر مزیتها و منابع منحصر به فرد و قابل اطمینان شرکت و سرمایه گذاری به منظور توسعه و حفاظت از آنها حاصل خواهد شد.
البته منابع تولیدی مورد نظر تنها شامل سرمایه، زمین، ماشین آلات و تجهیزات نمی شوند، بلکه بنای تولید نسل آینده بر تاکید و توجه به اطلاعات، مدیریت دانش و توجه ویژه به مسئله آموزش افراد خواهد بود.
وضعیت به وجود آمده و تحولات صورت گرفته مذکور در حوزه فعالیتهای تولیدی، اگرچه خود حاصل به کارگیری گسترده و همه جانبه فناوریهای اطلاعاتی در این حوزه است، ولی در عین حال باعث توجه مضاعف سازمانها و شرکتهای تولیدی به مقوله اطلاعات و فناوریهای مرتبط با آن شده است. این تحقیق با هدف تبیین موضوع فوق به طور عام و تبیین بخش خاصی از آن به نام برنامه ریزی فرایند به کمک کامپیوتر صورت گرفته است. اهمیت این بررسی از آنجا ناشی می شود که چند سالی است در کشور، افزایش تعداد واحدهای تولیدی و به تبع آن تحقق نسبی فضای رقابتی باعث گردیده تا توجه تولیدکنندگان و شرکتهای صنعتی به کیفیت محصولات، افزایش سهم بازار و مسئله صادرات معطوف گردد. از همین رو به نظر مــی رسد دانستن تحولات صورت گرفته در بخشهای تولیدی جوامع پیشرفته می تواند در تعیین و شناخت بهتر مسیری که سازمانهای تولیدی و صنعتی کشور برای ارتقای توان رقابتی خود باید طی کنند موثر واقع شود. توسعــه های اخیر در حوزه فناوری اطلاعات به ویژه هوش مصنوعی و سیستم های خبره، وضعیت تولید در جوامع صنعتی را دگرگون ساخته است.
فرمت :WORD تعداد صفحه :105
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ......................................... 1
جایگاه امر به معروف در قرآن.................... 5
اولین وظیفه انبیاء ............................ 5
گروه ویژه ..................................... 8
جایگاه آمرین به معروف و ناهیان منکر .......... 10
تاریخچه، اهداف و وظایف کمیته امداد امام خمینی (ره) 14
خط و مشی های اساسی این نهاد................... 15
گروه های ویژه ................................ 18
سالم سازی محیط................................ 20
ایجاد فرهنگ کار و تلاش ........................ 22
اندیشه های خطرناک با رنگ دینی ................ 23
برنامه اشتغال و خودکفایی مددجویان............. 27
دگرگونی ارزشها................................ 29
نقش منکرات در سلب نعمتهای .................... 30
زمینه های دگرگونی ارزشهای اسلامی .............. 34
گرایش به فرهنگ بیگانگان....................... 35
عیب نهادن بر تعهد و پایبندی به ارزشهای مکتبی . 37
غیر حضوری و مکاتبه ای ........................ 38
خدمات فرهنگی و آموزشی......................... 40
احیای سرمایه های درونی برای پذیرش امر به معروف و نهی از منکر 43
ارائه خدمات مددکار و مشاوره................... 53
عنوان صفحه
اهمیت شیوه ها ................................ 55
برکات اقتصادی امر به معروف و نهی از منکر ..... 60
مشارکتهای مردمی، درآمدهای محلی، وجوهات امانی . 62
جشن عاطفه و جشن نیکوکاری ..................... 65
دایره امر به معروف و نهی از منکر ............. 68
پیگیری مسائل حقوقی و قضایی مددجویان .......... 70
توجه کردن به کرامت و ارزش انسان............... 72
حل نشدن مشکلات اقتصادی ........................ 75
خدمات حمایتی کمیته امداد طرح مددجوئی ........ 79
طرح شهید رجائی ............................... 81
طرح حمایت از ایتام (طرح اکرام)................ 82
اطعام و افطاریه محرومین....................... 83
امور بیمه و خدمات بهداشتی و درمانی اقشار نیازمند... 84
خدمات عمرانی تأمین مسکن برای مددجویان ........ 86
طرح بازگشت مهاجرین............................ 88
حمایت از محرومان خارج از کشور ................ 90
مسائل اقتصادی ................................ 91
برنامه ازدواج فرزندان و خانواده های تحت پوشش.. 94
پرداخت و قرض الحسنه .......................... 95
نتیجه ........................................ 97
منابع و مأخذ.................................. 100
مقدمه
امر به معروف و نهی از منکر بعنوان یک امر اجتماعی در موارد گوناگون جنبة ارشادی دارد و از این جهت نیز یک روش تربیتی اساسی است. انسان طبیعتاً ارشاد را بهتر از دستور دادن تحمل می کند. افراد در موارد گوناگون در برابر دستورها مقاومت و گاهی نیز میل دارند برخلاف دستور دیگران عمل کنند. ارشاد تماس دو نفر یا دو گروه را بصورتی انسانی در می آورد. کار مربی یا پدر و مادر نیز اگر جنبة ارشادی داشته باشد مؤثرتر از روشهای دیگر است. در موقع ارشاد مسئله روشنتر مطرح می گردد، جوانب امر مورد مطالعه قرار می گیرد، آثار و نتایج کار پیش بینی می شود، دو طرف تجربیات خود را مطرح می کنند و فرد تحت ارشاد خود متوجه بدی یا خوبی عمل شده و به کاری اقدام یا از انجام کاری خودداری می کند.
امر به معروف و نهی از منکر وقتی بعنوان یک وظیفه تلقی شد هم بصورت انگیزة فردی در می آید و هم آثار اجتماعی دارد. فرد خود درصدد کنترل اعمال خویشتن برمی آید. علاوه بر این، پیش از آنکه دیگران به فرد تذکر دهند او خود به اصلاح وضع خویش اقدام می کند. روی این زمینه فرد در مورد رفتار خود شخصاً احساس مسئولیت می کند و پیش از آنکه دیگران او را بازخواست کنند خود درصدد بازخواست خویشتن بر می آید.
در زمینة اجتماعی، امر به معروف و نهی از منکر بصورت یک مسئولیت مشترک در می آید.
وقتی فرد تخلف دیگری را مشاهده نمود در خود احساس مسئولیت می کند و میل دارد متخلف را از انجام عمل ناپسندیده باز دارد. همین احساس مشترک هم فرد را از ارتکاب کارهای ناپسندیده باز می دارد و هم جمع را از دست دادن به اعمال ناروا منع می کند.
روی این زمینه امر بمعروف و نهی از منکر هم از لحاظ فردی جنبة تربیتی دارد و هم از لحاظ جمعی.
رسوخ این جریان موجب تداوم تربیت و اصلاح دائمی می باشد. هم فرد پیوسته سعی می کند عمل خود را تحت نظر گیرد و هم جمع درصدد نظارت بر اعمال خود بر می آید.
علاوه بر جنبة ارشادی، در جریان امر بمعروف و نهی از منکر افراد باید جهات دیگر را نیز در نظر داشته باشند. آنکه می خواهد دیگران را از انجام کار زشت بازدارد باید واقعاً از ماهیت عمل ناپسندیده آگاه باشد، زیانهای آن را بداند و در وضعی باشد که بتواند دیگری را ارشاد نماید. موقعیت نیز باید مؤثر بودن این جریان را نشان دهد.
امر به معروف و نهی از منکر بالنسبه به افراد، شرایط و موضوعات بصورتهای گوناگون اجرا می گردد.
گاهی عمل فرد متخلف بصورتی است که باید آن را زشت شمرد و رد کرد. گاهی فرد در موقعیتی قرار دارد که آشکارا نمی تواند عمل فرد متخلف را مورد سرزنش قرار دهد. در این صورت تنفر درونی نسبت به این عمل و سکوت در برابر فرد متخلف یا ترک محل یک نوع اعتراض است.
زمانی موضوع تخلف و فرد متخلف در وضعی است که می توان شفاهاً به او تذکر داد. در این صورت وظیفة افراد است که فرد متخلف را سرزنش کنند. گاهی موضوع تخلف تجاوز به حقوق دیگران یا ستم روا داشتن نسبت به دیگران است. در اینگونه موارد واکنش در برابر متخلف بصورتی دیگر ظاهر می گردد. در موارد مختلف واکنش افراد در برابر متخلفان تفاوت دارد.
قسمتی از گفتار حضرت علی علیه السلام را که در جنگ صفین دربارة امر به معروف و نهی از منکر بیان فرموده است در اینجا نقل می کنیم:
(ایها المؤمنون، انه من رأی عدواناً یعمل به و منکراً یدعی الیه فانکره بقلبه فقد سلم و بریء ، و من انکره بلسانه فقد أجروهو أفضل من صاحبه، و من أنکره بالسیف لتکون کلمه الله هی العلیا و کلمه الظالمین هی السفلی فذلک الذی أصاب سبیل الهدی و قام علی الطریق، و نور فی قلبه الیقین.)
ای مؤمنان، هر که ببیند ظلم و ستمی بکار می برند و مردم را به منکر و ناپسندیده ای می خوانند و آن را به دل انکار کند پس رهائی یافته و بیزاری جسته است و هر که آن را به زبان انکار کند اجر و مزد یافتته و پاداشش از انکار کننده به دل بیشتر است، هر که آن را با شمشیر انکار کند تا کلمة خدا بلندتر (بالاتر) و کلمة ستمکاران پست تر باشد او کسی است که به راه راست قیام نموده و یقین و باور در دل او روشن گشته است. (نهج البلاغه صفحه 1253 ترجمه آقای فیض الاسلام.)
در اینجا حضرت علی از ظلم و امر ناپسندیده صحبت می کند. موضوع تخلف از اهمیتی خاص برخوردار است و احتمالاً جنبة اجتماعی دارد. در برابر این موضوع سه نوع واکنش مطرح شده است. اول انکار قلبی، یعنی فرد قلباً عمل متخلفان را رد می کند. دوم انکار زبانی یعنی فرد به زبان عمل متخلفان را رد می کند . سوم انکار عملی ، یعنی انکار از طریق بکار بردن شمشیر. در مورد سوم فرد برای از میان بردن ظلم و دفاع از حق و مبارزه با باطل قیام می کند. همانطور که ملاحظه شد، پاداش فرد دوم از پاداش فرد اول بیشتر است و فرد سوم در راه حق قدم برداشته و واکنش او برتر از واکنش دیگران است.
چنانچه ملاحظه می شود مبارزه با ظلم و ستمگری در مورد معین باید به صورت جنگ و تلاش قهر آمیز صورت گیرد.
بنابراین قلمرو امر بمعروف و نهی از منکر وسیع است . افراد مسئول در برابر تخلفات، چه یک عمل کوچک غیر اخلاقی که جنبة فردی دارد و چه ظلم و بیدادگری که حیات یک جامعه را بخطر می اندازد، باید واکنش نشان دهند.
اگر در جامعه ای اصل امربمعروف و نهی از منکر رعایت گردد کسی به خود اجازه نمی دهد که به حقوق دیگران تخطی کند و اصولاً ستمگران و متجاوزان فرصتی برای استثمار و تجاوز به حقوق دیگران بدست نمی آورند. در چنین جامعه ای زمامدار ستمگر بوجود نمی آید زیرا افراد ستمگر می دانند که بمحض تجاوز به حقوق دیگران در برابر قیام مردم قرار می گیرند.
جایگاه امر به معروف در قرآن
مسأله امر به معروف از همان روزهای اول بعثت در مکه مورد عنایت اسلام بوده است.
بعنوان مثال در سورة والعصر که شعار مسلمانان به هنگام جدایی از یکدیگر بود و در اوائل بعثت در مکه نازل شده است، در جملة : تَواصَوا بِالحَق وتَواصَوا باِلصَّبر، اشاره به امر به معروف می کند.
اولین وظیفة انبیاء
قرآن، اولین وظیفة همه انبیا را امر به معروف و نهی از منکر می داند و می فرماید: «ما در میان هر امتی، پیامبری را مبعوث کردیم که مهمترین وظیفة آنان دو چیز بود: یکی امر به یکتا پرستی که بزرگ ترین معروف هاست (اَنِ اعبُدُالله)، و دوم نهی از اطاعت طاغوتها که بزرگ ترین منکرهاست (اِجتَنبُوا الطاغوتَ). » [1]
در سورة اعراف نیز می خوانیم : « پیامبر اسلام که نام و نشانش در تورات و انجیل آمده، اوّلین وظیفه اش امر به معروف و نهی از منکر است. [2]
نشانة بهترین امت
قرآن خطاب به مسلمانان می فرماید ، « شما بهترین امتی هستید که بر مرد ظاهر شده اید؛ به شرط آنکه امر به معروف و نهی از منکر کنید.» [3]
قرآن با آنکه بارها از اهل کتاب به خاطر تعصبات نابجا و تحریف های نامشروع و توقعات بیهوده انتقاد کرده، اما از گروهی از آنان به خاطر ایمان و تلاوت آیات الهی و امر به معروف و نهی از منکر ستایش کرده است. [4]
امربه معروف کاری است که خداوند انجام می دهد :
اِنَّ اللهَ یَأمُرُ بِالعَدلِ والاِحسانِ [5]
همانا که امر به منکر کار شیطان است :
الشَّیطانُ یَعِدُکُمُ الفَقرَ و یَأمُرُکُم بِالفَحشاء [6]
شیطان بوعده فقر و ترس بی چیزی شما را به کارهای زشت و بخیلی وادار کند و خداوند برای رغبت به خیر و احسان شما وعده آمرزش دهد و خدا را رحمت بی منتهاست و به همه امور جهان داناست.
امر به معروف وظیفه عمومی است که قرآن می فرماید: تمام مردان و زنان با ایمان نسبت به یکدیگر حق ولایت دارند که یکدیگر را به معروف وادار کنند و از منکر باز دارند ونماز به پا دارند و زکات بپردازند. [7]
آنچه در این آیه جلب توجه می کند، چند نکته است :
[1] - سوره نحل ، آیة 36 : و لقد بعثنا فی کل امه رسولاً ان اعبدوالله و اجتنبوا الطاغوت.
[2] - اعراف / 157 الذین یتبعون.
[3] - کُنتُم خَیرَ اُمَهَ اَُخرِجَت لُلنّاسِ تَأمُرُونَ بِالمَعروفِ وَ تَنهَونَ عَنِ المُنکَر (آل عمران / 110)
[4] - لَیسُوا سَواءٍ مِن اَهلِ الکِتابِ اُمَّه قائِمَهٌ یَتلونَ آیات الله ... وَ یؤمِنُونَ باللهِ و الیومِ الآخِرِ وَ یَأمُرُونَ بِالمَعروفِ و یَنهونَ عَنِ المُنکَر (آل عمران / 112 و 113)
[5] - سورة نحل ، آیة 90.
[6] - سورة بقره ، آیة 268.
[7] - وَ المُؤمِنُونَ وَ المؤمِناتِ بَعضُهُم اَولیاءُ بَعضٍ یَأمُرُونَ بِالمَعرُوفِ وَ یَنهَونَ عَنِ المُنکَر (توبه / 71).
فرمت :WORD تعداد صفحه :85
فهرست مطالب
پیش گفتار--------------------------------------- 1
فصل اول : لیزر چیست ؟
ریشه لغوی -------------------------------------- 3
تاریخچه لیزر ----------------------------------- 3
سیر تحولی و رشد -------------------------------- 4
گزیده ای از سخنان علی جوان --------------------- 5
فصل دوم : لیزر از دید فیزیک
مشخصات اصلی لیزر-------------------------------- 8
برهم کنش نور با ماده --------------------------- 9
تولید نور ------------------------------------- 10
قانون توان و انرژی ---------------------------- 12
نحوه ایجاد پرتو لیزر -------------------------- 14
تفاوت پرتور لیزر با نور معمولی ---------------- 16
نمونه هایی از لیزرهای متداول ------------------ 16
هولوگرام -------------------------------------- 17
طرز کار یک لیزر یاقوتی ------------------------ 18
اسکن میکروسکوپی لیزری هم کانون ---------------- 20
ارتقاء کیفیت با بکارگیری اصول هم کانونی ------- 23
رهنمودها -------------------------------------- 25
کاربردهای لیزر -------------------------------- 29
فصل سوم : لیزر و شیمی
دید کلی --------------------------------------- 37
لیزر و ایجاد شاخه های جدید در شیمی------------- 37
تکنیکهای جهش دما ------------------------------ 37
طیف سنجی -------------------------------------- 38
طیف سنجی مولکولی ------------------------------ 38
سایر کاربردهای لیزر در شیمی ------------------- 39
لیزر و آینده علم شیمی ------------------------- 39
پهنای باریکه ---------------------------------- 40
تکفامی ---------------------------------------- 42
کاربردهای مهم پهنای کم باریکه ----------------- 43
کاربرد تکفامی نور لیزری ----------------------- 44
مکانیزم لیزر یاقوت ---------------------------- 45
ساختار بلوری یاقوت ---------------------------- 46
لیزرهای شبیه یاقوت ---------------------------- 47
فصل چهارم : لیزرها در علم پزشکی
لیزر چیست ؟ ----------------------------------- 49
لیزر پزشکی چیست ؟------------------------------ 50
چه بیماریهایی با لیزر کم توان درمان می شوند ؟ - 51
در چه مواردی نباید از لیزر درمانی استفاده شود ؟ 53
مطالعه بر روی حیوان ، تأثیر لیزر درمانی بر آسیب شدید اعصاب محیطی 55
مواردی که عموماً برای لیزر درمانی مناسب نیستند - 59
مواردی که در بعضی مواقع برای لیزر درمانی مناسب نیستند 61
مواردی که به اشتباه برای لیزر درمانی مناسب تشخیص داده نشده اند 64
لیزر درمانی کم توان --------------------------- 66
کاربرد لیزر در لیزر درمانی -------------------- 68
پروتکل درمانی در خار پاشنه -------------------- 69
درمان بیماری دیابت با لیزر کم توان ------------ 70
لیزر و پوست ----------------------------------- 73
فصل پنجم : اخبار دنیای لیزر
بازنمایی مسجد اباصوفیه توسط لیزر -------------- 76
جایگزینی PLDD بجای عمل جراحی فتق دیسک بین مهره ای 77
درمان بیماری دیابت با لیزر کم توان ------------ 78
کارایی بالینی با لیزر کم توان در استئوارتریت گردنی 80
تاثیر لیزرگالیم آرسناید در درمان کمردرد مزمن -- 81
اثر لیزر کم توان در فتق دیسک کمری HLD---------- 82
نتیجه گیری ------------------------------------ 83
منابع ----------------------------------------- 85
فرمت :WORD تعداد صفحه :41
فهرست مطالب
:تاریخچه .........................................................................................................................................1
: تفاوت پرتو لیزر با نور معمولی........................................................................................................3
: تقسیم بندی لیزر ها.........................................................................................................................5
:معرفی چند نوع لیزر ............................................................................... ............ ...........................5
:لیزر اتمی - یونی................................................................................................. ...........................5
: لیزر هلیوم-نئون.................................................................................................. ...........................6
: لیزر آرگون................................................................................................ ...................................8
لیزر بخار مس..................................................................................................... ...........................10
کاربرد های لیزر ............................................................................. ............ .................................12
لیزر پزشکی و کاربرد های آن ......................................................................... .............................13
اصول درمان لیزر های کم توان................................................................... ............ ......................14
سوالات رایج در مورد لیزر درمانی................................................................... ............ ................18
لیزر درمانی.................................................................. ............ ............ ............ ..........................20
انواع جراحی های اصلاحی لیزیک.................................................................................................21
Lasic-rrk................................................................. ............ ............ ............ ..........................22
prk.................................................................... ............ ............ ............ ............ ......................25
آینده نگری و حفاظت ............................................ ............ ............ ............................................26
موارد عمل لیزیک.......................................... ............ ............ ............ ........................................27
موارد منع لیزیک.................................................... ............ ............ ............ ................................28
اشکالات عمل لیزیک.................................................. ............ ............ .......................................32
عارضه خشکی چشم بعد از عمل.......................................................... ............ ............................39
فرمت :WORD تعداد صفحه :74
فهرست
فصل اول
شناخت
فصل دوم
تحلیل
فصل سوم
آنالیز سایت
فصل چهارم
مطالعات تطبیقی
فصل پنجم
ضوابط
فصل ششم
فصل هفتم
طراحی معماری
بیان مسأله :
کشور ایران با نرخ رشد جمعیت 4/2 درصدی و جمعیت شهرنشین 61 درصدی با مشکل رشد بسیار سریع جمعیت و تمرکز جمعیتی در مراکز شهری روبروست و به تبع آن ضرورت تأمین مسکن به یک مسأله فراگیر و همگانی تبدیل شده است. توجه به این نکته ضروری است که روند فعلی تولید مسکن پاسخگوی حتی نیمی از نیاز موجود را برآورده کند.
عوامل بحران زایی مثل افزایش تقاضا برای مسکن، و نیاز به ارتقاء کیفی مسکن، ساخت بناهایی با تیپ یکسان، عدم دگرگونی در شیوه های ساخت ابنیه و قیمت بالای زمینهای شهری و رواج الگوهای ساخت غربی تأثیر عمده ای در بالا رفتن هزینه جاری ساخت مسکن شده اند. از طرفی هدف از تأمین مسکن نباید تأمین حداقل احتیاجات مردم باشد بلکه بایستی به خواسته آنها در چهارچوب احتیاجات اساسی توجه کرد و به این منظور باید به سیستم هایی توجه کرد که با حداقل هزینه حد متناسب آسایش را در محیط زندگی برای آنها تأمین کند.
طراحی یک مجتکع مسکونی با تأکید بر تقویت روحیه جمعی ساکنین و ایجاد و احیاء تعامل انسانی جامعه ایرانی که در راستای هدفی والاتر که ساماندهی به نحوه ساخت مجتمع های مسکونی از منظر کیفی و با نگاهی به پیشینه تاریخی شهر بجستان، باز زنده سازی خاطرات بصری و حسی در مقیاس خانواده و جامعه شهری در چهارچوب نیازهای امروزی طراحی در سطح خرد که در مقیاس یک پروژه مسکونی به ویژگیهای کلی کیفیت محیط در مجتمع های مسکونی و در انتها به واحد مسکونی می پردازد.
بخش اول :
تعریف مسکن :
" مفهوم مسکن، چیزی بیش از یک سرپناه و چیزی بیش از محافظ انسان و فعالیتهایش از گزند عناصر طبیعی است. پاسخ به این سؤال که نارساییهای این تعریف کدام است و بیش از این چیست، بسیار دشوار است و با توجه به عواملی نظیر وضعیت اقلیمی، مذهب و گروه قومی، مبلغی از درآمد که باید به هزینه مسکن اختصاص داده شود و نیز گذشته تاریخی فرد در رابطه با مسکن و تمایلات و بینشهای فردی او، تغییر می کند."
سکونت و سکونتگاه :
" واژه سکونت؛ مفهوم گسترده تری از مسکن دارد و منظور آن، مجموعه ای از فعالیتهای زیستی خانوار، فعالیتهای فردی- جمعی از یک سو و فعالیتهای اجتماعی- اقتصادی را از سوی دیگر در بر می گیرد."
" مفهوم سکونتگاه، در برابر مسکن، محلی است که تمامی خدمات و تسهیلات ضروری برای بهزیستی خانواده را فراهم می سازد. مانند بهداشت، آموزش، فرهنگ، روابط اجتماعی بدون توجه به اهمیت و میزان انجام این خدمات."
اهداف کلی اجتماعی مسکن :
" مسائلی که در چهاچوب اهداف کلی اجتماعی مسکن قرار می گیرند، یعنی بررسی مسائل مربوط به سرپناه، زندگی خانواده، ثبات اقتصادی، مشارکت خانواده در زندگی اجتماعی و دسترسی به تسهیلات عمومی عوامل مؤثر در نیاز به مسکن را شکل می دهند و در شناخت آنها می توان وضعیت موجود مسکن از دیدگاه اجتماعی را در کشور سنجید. ابعاد نیاز به مسکن، دو جنبه کمی و کیفی می یابد:
بعد کمی؛ شناخت مسائل را در بر می گیرد که به فقدان سرپناه و یا سرپناهی مربوط است که خارج از تعریف مسکن حداقل قرار دارند، ولی از ایمنی نسبی ساخت برخور دارند و میزان دسترسی به آن مورد توجه قرار
می گیرد. به عبارت دیگر درجه پاسخگویی به نیاز بدون در نظر گرفتن کیفیت آن مورد نظر است. در کتاب "مسکن حداقل" در صفحه 29، از مسکن حداقل چنین یاد می شود:
"مسکن حداقل در عین حال که بر رعایت استانداردها و معیارهای اصلی و اساسی متکی است، حد نیاز اساسی و زیستی سکونت و کیفیت فضایی را در نظر دارد و با ابعاد اقتصادی و اجتماعی مسکن و ویژگیهای اجتماعی و توان مالی خانوار نیز تطابق دارد و در نهایت طرح مسکن حداقل می تواند الگوی فضایی سکونت را در شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه ما ارائه دهد."
اما در عمل ساختمانهایی که با عنوان مسکن حداقل برای قشر کم درآمد و متوسط پایین جامعه ساخته شد، در بسیاری از موارد ویژگیهای ذکر شده در تعریف را ندارند و تنها به اصول کلی فیزیکی- اقتصادی محدود شده اند.
بعد کیفی ؛ در این بحث مسائلی طرح می شوند که به بی مسکنی، بد مسکنی، تنگ مسکنی و ... مربوط می شوند. یعنی در این بخش، نوع و شکل نیاز مطرح می شود.
اهداف مسکن:
در طرح سیاستهای مسکن، برخورد و برداشت کشورهای جهان سوم در این زمینه اهمیت ویژه ای دارد. بطور کلی این اهداف را می توان به شرح ذیل جمع بندی کرد.
مشکل مسکن :
"مشکل مسکن را باید در ساختار اقتصادی و نابرابریهای اجتماعی هر جامعه جستجو کرد. حل مسأله مسکن بویژه در جوامع در حال رشد که دچار نوسانهای شدید اقتصادی و ناپایداری اجتماعی بیشتر هستند با دشواریهای بیشماری مواجه است و تلاشهای سه دهه اخیر در این زمینه همگی با موفقیت همراه نبوده است. در برنامه ریزی مسکن نیز مفاهیم جدید مانند همیاری، خودیاری، "فعالیتهای جمعی و ارتقاء تدریجی کیفیت سکونت" زمینه های بهبود وضعیت مسکن را از طریق طرح مسکن حداقل، هموارتر ساخته است. این مفاهیم در حال حاضر در بسیاری از کشورها اجزاء اصلی سیاست تأمین مسکن حداقل را تشکیل می دهند." ولی هنوز تا رسیدن به معیارهای مطلوب فاصله زیادی وجود دارد و علیرغم توجه به این مسائل در سیاستهای کلی در هنگام عمل و اجرای سیاستها بسیاری از این موارد به نفع امور دیگر که عمدتاً اقتصای اند نادیده گرفته می شوند و از آنها صرف نظر می گردد که نتیجه آن مجموعه های مسکونی زیادی است که در سطح شهر بصورت گسترده اجرا شده است.
در شرایطی که "در سطح جهانی، میلیونها خانواره شهری در کشورهای جهان سوم، هنوز از نیازهای اوایه سکونتی مانند آب سالم، سرویس بهداشتی، روشنایی و سیستم گردآوری زباله برخوردار نبوده و از حداقل استانداردهای سکونتی محروم هستند و با درآمد کم، در بدترین شرایط زیست می کنند." شاید صحبت از "کیفیت زندگی" و"تأکید بر روحیه جمعی" چندان ضروری به نظر نرسد، اما مسأله ای است که در تجربه های گذشته ساخت مسکن انبوه، بصورتی بسیار جدی و محسوس اهمیت خود را نشان داده است.
اهمیت مسکن در زندگی انسان:
نیازهای اساسی مادی انسان را به سه دسته تقسیم کرده اند: نیازهای زیستی، نیازهای اقتصادی و نیازهای اجتماعی. مسکن در برآورده کردن هر کدام از این نیازها نقش ویژه دارد که به اختصار اشاره می شود:
مسکن مانند غذا یک نیاز اساسی و زیستی است و حق اجتماعی هر فرد و خانواده است. در اصل سی و یک قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دسترسی به مسکن مناسب حق هر خانواده ایرانی محسوب شده است، سرپناه مناسبی که بتواند انسان را در برابر شرایط جوی مصون نگهداشته، به ساکنان آرامش، سلامت و شادابی عرضه کند.
در گذشته مسکن یک دارایی فردی و از نظر اقتصادی غیر تولیدی تلقی
می شد. امروزه به عنوان نوعی سرمایه گذاری و افزایش درآمد است و دارای مفهوم اقتصادی است. در حقیقت بهترین، پرسودترین، سریعترین و مطمئن ترین حوزه سرمایه گذاری بخش خصوصی، سرمایه گذاری در حوزه زمین و مسکن است. مسکن در ثبات اقتصادی و بهزیستن خانواده نقش اساسی دارد. زیرا فقر و عدم تأمین اقتصادی از عوامل عمده بی ثباتی اجتماعی است. همچنین مسکن علاوه بر تأمین یکی از نیازهای اولیه زندگی است. یعنی "سرپناه" به عنوان یک پس انداز است.
از نظر اجتماعی :
کارکرد اصلی مسکن علاوه بر نقش آن به عنوان سرپناه فراهم آوردن شرایط مطلوب برای خانواده به منظور تحقق فعالیتهای خانوادگی است. یکی از پیامدهای مثبت این امر ثبات و همبستگی این خانواده است.
فرمت :WORD تعداد صفحه :125
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول- درباره فرهنگ و هویت
مقدمه.................................................................. 2
ویژگیهای طرح........................................................... 4
فرهنگ و هویت........................................................... 5
فرهنگ و طبیعت.......................................................... 6
نتایج.................................................................. 7
فصل دوم- درباره تهران و منطقه 22
مقدمه.................................................................. 10
مختصات جغرافیایی....................................................... 10
سابقه تاریخی شهر تهران................................................. 11
بررسی های جمعیتی....................................................... 12
بررسی وضعیت اقتصادی.................................................... 12
شبکه و تاسیسات حمل و نقل و دسترسی های شهری............................. 13
بررسی آلودگی های زیست محیطی............................................ 14
بررسی وضعیت فرهنگی تهران............................................... 14
بررسی منطقه 22 در تهران................................................ 16
موقعیت قرار گیری منطقه................................................. 16
وضعیت شبکه های دسترسی.................................................. 16
موقعیت جغرافیایی ...................................................... 17
شیب و توپوگرافی........................................................ 18
وضعیت زلزله............................................................ 19
پوشش گیاهی............................................................. 20
بررسی های اجتماعی...................................................... 21
بررسی کاربردی.......................................................... 23
فصل سوم- سایت، تحلیل سایت و روند طراحی
پانورامای سایت......................................................... 25
نقشه های مختلف تهران و منطقه 22........................................ 26
روند طراحی............................................................. 29
تحلیل سیرکرلاسیون سایت.................................................. 30
فصل چهارم- بررسی شرایط اقلیمی
شرایط اقلیمی تهران..................................................... 33
نمودارهای اقلیمی....................................................... 34
تابش آفتاب............................................................. 39
دما.................................................................... 40
رطوبت.................................................................. 41
باد.................................................................... 42
بارندگی................................................................ 43
عوامل فرعی............................................................. 43
معماری و اقلیم......................................................... 43
گیاهان و معماری........................................................ 45
نتیجه.................................................................. 46
فصل پنجم- فضایابی، استانداردها و بررسی رابطه عملکردها
فضاهای موجود در سایت................................................... 50
آمفی تئاتر و سالن نمایش................................................ 50
مهمانسرا............................................................... 52
فضاهای آموزشی.......................................................... 56
رستورانها.............................................................. 58
مجموعه ورزشی........................................................... 60
کتابخانه............................................................... 61
موزه................................................................... 63
باغ ایرانی............................................................. 67
پارکینک................................................................ 73
فصل ششم- مبانی نظری طرح
مقدمه.................................................................. 86
مبانی نظری معماری در عرصه صور مثالی.................................... 88
فضا در معماری ایرانی................................................... 90
ملاکهای قضاوت در مورد یک اثر معماری..................................... 92
روند طراحی............................................................. 93
نور.................................................................... 97
صدا.................................................................... 100
مرور اهداف و سنجش آنها................................................. 103
زیبایی و هنر........................................................... 104
حقوق بازدید کنندگان و آزادی حرکت در فضا................................ 107
خوانایی و معنادار بدون فضا............................................. 110
انسجام معمارانه........................................................ 112
هویت ملی مجموعه........................................................ 113
وقار مدنی.............................................................. 114
سنخیت عملکرد با مناسبتهای بصری......................................... 114
رعایت سلسله مراتب...................................................... 115
ارائه یک نمونه......................................................... 116
فصل هفتم- تاسیسات
منابع و ماخذ........................................................... 124
فصل اول:
مطالعات پایه
فرهنگ و هویت
مقدمه :
پیشرفتهای اجتماعی و سیاستهای علمی تکنولوژی بشر ارتباطات فرهنگی مردمان گوناگون را در سراسر دنیا آسان نموده است.
پیشرفت سیستمهای ماهوارهای – مخابراتی آرمانها، اندیشهها و سنتهای اجتماعی را بر بال امواج سوار کرده و از این سوی جهان به آن سوی جهان در آن واحد انتقال میدهد.
امروزه برخوردهای فرهنگی تا حدی افزایش یافته که باورهای فرهنگی، هویتهای فرهنگی، ملی به آسانی قابل تغییر و تردید میشود.
باورهای فرهنگی که جامعهای در طول سالیان دراز به آنها خوی کرده و با آنها زندگی کرده بسرعت رنگ میبازد و این خبر در سایه تقابل های گسترده اندیشهها و سیر و انتقال اصول فرهنگی از طریق شیوههای صحیح تکنیکی صورت نمیگیرد.
در پس این انتقالها و برخوردهای فرهنگی همیشه روشهای انسانی و دوستانه بکار میرود به باد یغما رفتن وتاراج اصول فرهنگی جامعه و بر باد رفتن اخلاق و فضیلتهای اجتماعی آن اهداف سلطهگری در زمینههای اجتماعی - اقتصادی را در بر گرفته و شیوههای اعمال دشمنیهای گسترده نیز در حد گستردهای امروزه رواج یافه و این چیزی جز تهاجم فرهنگی نیست زیرا هنگامی که مبانی فرهنگی یک جامعه حتی به زیر سوال رفت و جامعه دچار سستی شد با تسلط و اعمال شیوههای جدید زندگی بیگانگان هموار میگردد بنابراین برخوردهای مقابله گرایانه با این تهاجم فرهنگی امروزه علاوه بر داشتن ابزارهای علمی و فنی لازم هوشیاری اجتماعی خاصی را احتیاج دارد.
متاسفانه مهمترین قشری که مورد تهاجم فرهنگی قرار میگیرند نسل جوان هستند. زیرا نسل جوان در هر مملکتی در واقع پایه گذار نحوه پیشرفت و زندگی و آرمانهای آن جامعه در آینده است.
بنابراین تربیت و آموزش جوانان هر کشور تضمین کننده راه پیشرفتهای اجتماعی - اقتصادی و فنی آن کشور است.
امروز از سالیان دراز تجارب آموزش فرهنگی ممالک پیشرفته تقریباً این نتیجه حاصل شده است که مراکز تربیتی سنتی مانند معمول هر جامعه نظیر مراکز دانشگاهی و کانونهای خاص تربیتی امروز نمیتوانند هم بار آموزشی فرزندان یک جامعه را بر دوش بکشند. و یا اینکه از اصول فرهنگی آن دفاع لازم را به عمل آورند و اینکه در تهاجمات فرهنگی مختلف و اجتماعی آسیب پذیر نباشند.
بنابراین نیاز به بازگشایی و احداث مراکز جدید آموزشی – فرهنگی – تربیتی، با شیوههای نوین مدیریتی میباشد یکی از این مراکز علاوه بر احداث مرکز علمی و آموزشی فعال ایجاد هستهها و مراکز فرهنگی که تماماً زمینههای آموزشی – تربیتی را داشته در بر دارد.
مجموعه حاضر اگر چه بعنوان یک مجموعه فرهنگی خدماتی میتواند بطور مستقل عمل نماید اما در واقع برای تکمیل سایت شهرداری منطقه 22 طراحی شده است و همین عامل سبب میشود که در تمام مراحل طراحی، طراح نیم نگاهی هم به مجموعه شهرداری داشته باشد و تلاش کند تا نیازهای آنرا برآورده کند.
نیاز به وجود چنین مجموعهای در کنار شهردای منطقه 22 هنگامی محسوس میشود که بدانیم روزانه 4 نفر برای انجام کارهای خود به شهرداری مراجعه میکنند و این مجموعه در سر راه این افراد قرار دارد و مردم باید برای رسیدن به ساختمان شهرداری از یک مجتمع فرهنگی عبور کنند و این باعث میشود که یکی از نیازهای مهم جامعه ما یعنی بالا بردن توسعه فرهنگی عموم مردم از این طریق میسر گردد زیرا هنگام عبور از این مجموعه هنرجویان کارگاهها و آتلیههای هنری را در رفت و آمد میبینند. هنرمندان آمفی تئاترها در حال اجرای برنامههای خود هستند و ..
تمام این عوامل بطور ناخود آگاه باعث تاثیر پذیری مراجعه کنندگان به شهرداری میشود. علاوه بر این در هنگام مراجعه به ساختمانهای اداری بارها پیش میآید که شخص باید ساعاتی را در انتظار بگذراند که این عامل خود باعث خستگی، اتلاف وقت و حتی گاهی عصبی شدن مراجعین ساختمانهای اداری میشود.
این مجتمع میتواند بعنوان وسیلهای مناسب برای جلوگیری از اتلاف وقت مراجعین به ساختمان شهرداری هم باشد با این توضیحات نیاز وجود چنین مجموعهای در کنار شهرداری منطقه 22 کاملاً احساس میشود.
ویژگیهای طرح:
بعد از مشخص شدن لزوم وجود چنین مجموعهای این سئوال پیش میآید که طرح باید چگونه باشد تا تمام نیازهای مخاطبین را پاسخ گوید و به یک طرح تمام عیار و معمارانه تبدیل گردد.
- هر یک از ساختمانها باید شخصیت خود را داشته باشد شخصیت ساختمانی شهرداری باید با یک هتل یا یک بیمارستان متفاوت باشد و هریک از بناها بتوانند با شخصیتی که از خود ارائه میدهند نوعی خوانایی ایجاد کنند تا مخاطبین بتوانند ساختمان مورد نظر خود را حتی بدون علائم راهنما شناسایی کنند.
این ارتباط حتماً نباید با مصالح بنایی انجام شود بلکه میتواند مانند دانههای تسبیح با نخی نامرئی بهم متصل شده باشند.
فرهنگ مرکب است از فر + هنگ
فر به معنی نیروی معنوی شکوه عظمت و جلال و بخشندگی
هنگ از ریشه ثنگ اوستایی به معنی کشیدن و تعلیم و تربیت
نخستین کسی که فرهنگ را تعریف کرد سر ادوارد برنت تایلر مردم شناس انگلیسی بود وی حدود 120 سال قبل فرهنگ را مجموعه پیچیدهای از دین دانش اخلاق و قانون کسب شده معرفی کرد از میان تعریف گرد آمد. آن مفاهیمی که به فرهنگ نزدیکترند عبارتند از:
فرهنگ دارای دو بخش مادی و غیر مادی (معنوی) است. که بخش مادی آن عبارت است از اشیای قابل درک مثل وسایل منزل و البسه و ابزار و غیره ...
بخش معنوی آن عبارت است از ابزارت معنوی انسان مانند علوم قوانین و ادیان، افکار و آرای مربوط به مادیات.
فرهنگ از چهار عنصر تشکیل شده است:
1 – عنصر فرد
2 – عنصر خانواده
3 – عنصر اجتماع
4– عنصر جامعه
فرهنگ از قالبهای متفاوتی تشکیل شده است.
1 – قالب رفتاری، 2- قالب گفتاری، 3 – قالب کرداری، 4 – قالب هنری، 5 – قالب اقتصادی، 6 – قالب اجتماعی، 7 – قالب صنعتی
مفهوم فرهنگ و طبیعت که جدای از هم و گاهی مغایر هم تفسیر میشوند از نظر جغرافیدانان مردود تلقی میشود. زیرا این دو پدیده نه تنها از هم جدا نیستند بلکه در رابطه با هم عمل میکنند.
از نظر جغرافیدانان بشر بر این باور بوده است فرهنگ سمبلی از ارزشهای معنوی است و محیط در برابر تلاش انسان تغییر پذیر است و بایستی بر مشکلاتی که طبیعت برای او ایجاد میکند غلبه یابد و به هر حال طبیعت و فرهنگ مکمل یکدیگرند و هویت فرهنگی افراد تحت تاثیر محیط پیرامون آنها شکل میگیرد. و خیلی اوقات آثار و دست ساختههای بشر موجب زیبا و دلپذیر شدن محیط میشود و از این طریق طبیعت تحت تاثیر فرهنگ قرار میگیرد.
مجموعه عواملی که میتواند با توجه به عوامل زمان و مکان روش بهتر زیستن و در کنار هم زیستن را بگونهای مسالمتآمیز و با آرامش خاطر و به دور از تبعیضها و برخوردها و تضادها مفهوم فرهنگ را توجیه میکند مطالعه انواع فرهنگها که در طول زمان پیدا میشود مورد توجه و اهمیت است. از این رو در فرهنگ مفهوم زمان و تکامل با هم پیوند دارند و آنچه در این رابطه به نسلهای کنونی و در قید حیات میرسد میراث فرهنگی نامیده میشود.
1 - تعریف لغوی هویت: هویت حقیقت شیی یا شخصی است که مشتمل بر صفات جوهری او باشد. در فرهنگ لغات هویت به معنی شخصیت، ذات، هستی و وجود نیز آمده است. واژه هویت را در زبان فارسی گاهاً همانی یا این همانی نیز معنی کردهاند. معادل این کلمه در زبان انگلیسی واژه Identitiy است. و از بعد لغوی هویت در پاسخ به کیستی است یعنی وقتی که ما میگوییم چه کسی هستیم در واقع به نوعی ناظر بر تعیین هویت است. از نظر لغوی برای اولین بار توسط اریکسون مطرح شد و سپس بتدریج وارد روانشناسی اجتماعی شد و در این حوزه مورد استفاده قرار گرفت و سپس وارد ادبیات سیاسی – اجتماعی شد.
فرمت :WORD تعداد صفحه :112
فهرست مطالب
عنوان |
صفحه |
||
|
|
||
مقدمه |
.................................................... |
12 |
|
فصل اول مبانی گرید |
.................................................... |
14 |
|
Grid computing 1-1 چیست ؟ |
.................................................... |
15 |
|
2-1 انواع Grid |
.................................................... |
17 |
|
3-1 اهمیت Grid Computing |
.................................................... |
18 |
|
4-1 ابزار قدرتمند Globus |
.................................................... |
20 |
|
5-1 نگاهی بهاجزای Grid |
.................................................... |
21 |
|
Grid 6-1 از دید برنامه نویسان |
.................................................... |
27 |
|
7-1 پیچیدگیها |
.................................................... |
30 |
|
8-1 مقدمهای بر محاسبات توری |
|
31 |
|
9-1 مسأله گرید |
.................................................... |
33 |
|
10-1 گرید و مفاهیم دیگر از محاسبات توزیعی |
.................................................... |
34 |
|
11-1 فواید محاسبات توری |
.................................................... |
37 |
|
1-11-1بهره برداری از منابع مورد استفاده |
.................................................... |
37 |
|
2-11-1 ظرفیت پردازنده موازی |
.................................................... |
39 |
|
3-11-1 منابع مجازی و سازمانهای مجازی |
.................................................... |
40 |
|
4-11-1دستیابی به منابع اضافی |
.................................................... |
42 |
|
5-11-1 توازن منابع |
.................................................... |
44 |
|
6-11-1 قابلیت اطمینان |
.................................................... |
45 |
|
7-11-1مدیریت |
.................................................... |
47 |
|
12-1 استانداردها برای محیطهای گرید |
.................................................... |
48 |
|
1-12-1 استاندارد OGSI |
.................................................... |
49 |
|
2-12-1 استاندارد گرید FTP |
|
50 |
|
3-12-1 استاندارد WSRF |
.................................................... |
51 |
|
4-12-1 استانداردهای مرتبط با سرویسهای وب |
.................................................... |
51 |
|
فصل دوم امنیت و طراحی گرید |
.................................................... |
52 |
|
-21 معرفی امنیت گرید (گرید Security) |
.................................................... |
53 |
|
1-1-2 نیازهای امنیتی گرید |
.................................................... |
53 |
|
2-1-2 چالشهای امنیتی موجود در گرید |
.................................................... |
54 |
|
3-1-2 دامنههای امنیتی گرید |
|
54 |
|
4-1-2 اصول امنیت |
.................................................... |
56 |
|
5-1-2 اصطلاحات مهم امنیت گرید |
.................................................... |
58 |
|
6-1-2 مجوز اعتبارسنجی |
.................................................... |
61 |
|
2-2 طراحی گرید |
.................................................... |
68 |
|
1-2-2 اهداف راه حل |
.................................................... |
69 |
|
2-2-2 توپولوژی گرید |
.................................................... |
73 |
|
1-2-2-2 Intra گرید |
.................................................... |
74 |
|
2-2-2-2 Extra گرید |
.................................................... |
76 |
|
3-2-2-2 Inter گرید |
.................................................... |
77 |
|
3-2بررسی برخی از پروژههای گرید |
.................................................... |
78 |
|
SETI @ Home 1-3-2 |
.................................................... |
78 |
|
NAREGL2-3-2 |
.................................................... |
78 |
|
3-3-2 Floding@Home |
.................................................... |
79 |
|
Google 4-3-2 |
.................................................... |
80 |
|
BLAST 5-3-2 |
.................................................... |
81 |
|
4-2 مقایسه ونتیجه گیری |
.................................................... |
82 |
|
فصل سوم زمانبندی در گریدهای محاسباتی |
.................................................... |
83 |
|
1-3 زمانبندی در گریدهای محاسباتی |
.................................................... |
84 |
|
2-3 توابع هدف |
.................................................... |
93 |
|
3-3 زمانبندی سیستم های توزیع شده و گرید |
.................................................... |
96 |
|
منابع |
.................................................... |
101 |
|
فهرست جداول و اشکال
عنوان |
صفحه |
|||
شکل 1-1 |
سیستمهای Gird از دید استفاده کنندگان |
.................................................... |
22 |
|
شکل 1-2 |
GSI در Gird |
.................................................... |
23 |
|
شکل 1-3 |
موقعیت سرویسهای MDS در Gird |
.................................................... |
24 |
|
شکل 1-4 |
موقعیت زمانبندها در Grid |
.................................................... |
25 |
|
شکل 1- 5 |
- GASS در Gird |
.................................................... |
26 |
|
شکل 1-6 |
بخش مدیریت منابع در Grid |
.................................................... |
27 |
|
شکل 1-7 |
ساختار معماری باز سرویس های Grid |
.................................................... |
28 |
|
شکل 1-8 |
کنترل گرید توسط Middleware |
.................................................... |
32 |
|
شکل 1-9 |
دسترسی به منابع اضافی |
.................................................... |
42 |
|
شکل 1-10
|
Job ها به منظور توازن بار به قسمتهایی ازگرید که کمتر مشغولند مهاجرت داده شده اند |
.................................................... |
43 |
|
شکل 1-11 |
پیکربندی افزونه گرید |
.................................................... |
46 |
|
شکل 1-12 |
تخصیص منابع توسط راهبر |
.................................................... |
47 |
|
شکل 1-13 |
اجزای زیر بنای سرویس های گرید |
.................................................... |
50 |
|
شکل 2- 1 |
رمزگشایی با کلید متقارن |
.................................................... |
59 |
|
شکل 2- 2 |
اعتبارسنجی دیجیتالی |
.................................................... |
63 |
|
شکل 2-3 |
یک نمونه از اعتبارسنجی و تصدیق |
.................................................... |
65 |
|
شکل 2-4 |
معماری پایگاه داده |
.................................................... |
73 |
|
شکل 2- 5 |
توپولوژی Intra گرید |
.................................................... |
75 |
|
شکل 2- 6 |
توپولوژی Extra گرید |
.................................................... |
76 |
|
شکل 2-7 |
توپولوژی Inter گرید |
.................................................... |
77 |
|
شکل 2- 8 |
جدول مقایسه |
.................................................... |
82 |
|
شکل 3-1 |
مراحل کلی اجرای یک کار داده موازی در یک سیستم گرید |
.................................................... |
90 |
|
شکل 3-2 |
طبقه بندی زمانبندهای گرید |
.................................................... |
94 |
|
شکل 3-3 |
توابع هدف |
.................................................... |
95 |
|
مقدمه
Computing Grid یا شبکههای متصل کامپیوتری مدل شبکهای جدیدی است که با استفاده از پردازشگرهای متصل به هم امکان انجامدادن عملیات حجیم محاسباتی را میسر میسازد. Gridها در واقع از منابع کامپیوترهای متصل بهشبکه استفاده میکنند و میتوانند با استفاده از برآیند نیروی این منابع، محاسبات بسیار پیچیده را بهراحتی انجام دهند. آنها این کار را با قطعه قطعه کردن این عملیات و سپردن هر قطعه بهکامپیوتری در شبکه انجام میدهند. به عنوان مثال وقتی شما از کامپیوترتان برای مدتی استفاده نمیکنید و کامپیوتر شما به اصطلاح بهوضعیت محافظ نمایشگر یا Screensaver میرود، از پردازشگر کامپیوتر شما هیچ استفادهای نمیشود. اما با استفاده از شبکههای Grid میتوان از حداکثر تواناییهای پردازشگرها استفاده نمود و برنامهای را در کامپیوتر قرار داد که وقتی از سیستم استفادهای نمیشود، این برنامه بتواند از نیروی بلااستفاده دستگاه بهره بگیرد و قسمتی از محاسبات بزرگ عملیاتی را انجام دهد. در این مقاله این پدیده در فناوری اطلاعات مورد بحث قرار میگیرد و اهمیت استفاده از این فناوری، پیچیدگیها، اجزای تشکیل دهنده و استانداردهای این مدل بررسی میشود و نشان داده خواهد شد که با استفاده از این مدل چگونه در وقت و زمان شما صرفهجویی میشود. گفتنی است در حال حاضر بزرگترین شبکه Grid جهان در خدمت پروژه SETI@home برای یافتن حیات هوشمند فرازمینی قرار دارد. امروزه فناوری جدیدی به نام Grid به عرصه ارتباطات الکترونیک قدم نهاده است که براساس آن با دانلود کردن یک محافظ نمایشگر مخصوص میتوانیم بهکامپیوترهای شخصی خود اجازه دهیم که وقتی از آن استفاده نمیکنیم، به شبکه جهانی متصل شوند و به سیستمهای بزرگ تحقیقاتی اجازه دهند از منابع آزاد و بلااستفاده سیستم ما استفاده نمایند.