دانلود مقاله و پروژه و پایان نامه دانشجوئی
دانلود مقاله و پروژه و پایان نامه دانشجوئیدانلود مقاله و پروژه و پایان نامه دانشجوئی
دانلود مقاله و پروژه و پایان نامه دانشجوئیهمه گمانه‌زنی‌ها درباره کابینه یازدهم/ رئیس‌جمهور با کدام گزینه‌ها به توافق می‌رسد؟
به گزارش مشرق، حجت‌الاسلام حسن روحانی روز 24 خرداد ماه با کسب 50.71 درصد از آرای مردم به عنوان رئیس جمهور منتخب مردم برگزیده و مأمور تشکیل کابینه دولت یازدهم شد.اصل 133 قانون اساسی می‌گوید، وزرا توسط رئیس‌جمهور تعیین و برای گرفتن رأی اعتماد باید به مجلس معرفی شوند، بر همین اساس پس از برگزاری مراسم تنفیذ در روز 12 مرداد و همچنین برگزاری مراسم سوگند (تحلیف) در صحن علنی مجلس، رئیس جمهور موظف است که ظرف یک هفته وزرای پیشنهادی خود را به مجلس معرفی کند.
بسیاری از خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و سایت‌های خبری پس از انتخاب روحانی به عنوان رئیس جمهور گمانه زنی‌هایی را درباره کابینه دولت یازدهم مطرح کردند، تا جایی که دفتر امور رسانه‌های دفتر رئیس‌جمهور منتخب در هفته گذشته با صدور اطلاعیه‌ای متذکر شد که گمانه‌زنی ها و پیش بینی های منتشر شده در مورد اعضای کابینه یازدهم و همچنین کارگروه‌ها و کمیته‌های مشورتی صحت ندارد و شایعه است.
پس از این اطلاعیه بازهم رسانه‌های مختلف به گمانه زنی‌های خود درباره کابینه احتمالی دولت آینده ادامه دادند تا اینکه روز گذشته حجت‌الاسلام حسن روحانی در همایش افق رسانه به این گمانه زنی‌ها واکنش نشان داد.
رئیس جمهور منتخب در این همایش با اشاره به برخی گمانه‌زنی‌ها در بعضی از رسانه‌ها در مورد افراد کابینه گفت: به‌صراحت می‌گویم بحث‌های مطرح شده صرفاً گمانه‌زنی است و نسبت به هیچ فردی در کابینه آینده تصمیم گیری نشده است و در شرایط فعلی دنبال مشورت با صاحب‌نظران و گروه‌های مختلف هستیم، پس مردم بدانند آنچه گفته می‌شود گمانه‌زنی‌ای بیش نیست.
در جدول زیر تمامی گمانه زنی‌های رسانه‌ها درباره افراد کابینه یازدهم آورده شده است.
سمت | اسامی |
معاون اول | محمدرضا عارف، محمدعلی نجفی، محسن مهرعلیزاده، حسین علایی، محمد فروزنده |
وزارت اطلاعات | حجت‌الاسلام علی یونسی، حجت الاسلام شفیعی، حجت الاسلام شوشتری، حجت الاسلام قائمی، حجت‌الاسلام طارمی، حجت الاسلام پورمحمدی |
وزارت امور خارجه | محمود واعظی، علی‌اکبر صالحی، کمال و صادق خرازی، سید محمد کاظم سجادپور، حسین علایی، محمد جواد ظریف |
وزارت کشور | مجید انصاری و اسحاق جهانگیری، حجت الاسلام یونسی،سید محمود علوی ، علی شمخانی، محمد شریعتمداری،محمدرضا باهنر |
وزارت اقتصاد و دارایی | محمدباقر نوبخت، محسن رضایی، محمد نهاوندیان |
وزارت دفاع | حسین دهقان، علی شمخانی، اکبر ترکان، حسین علایی، امیر حبیب الله بقایی، احمد وحیدی |
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | علی مطهری، سید رضا صالحی، مسیح مهاجری، احمد علوی ، حجت‌الاسلام دکتر سیدمصطفی محقق داماد، محمد علی زم |
وزارت دادگستری | حجت‌الاسلام شوشتری، مرتضی بختیاری، حجت الاسلام سید رضا اکرمی، حجت الاسلام موسوی لاری، حجت الاسلام دری نجف آبادی |
وزارت ورزش و جوانان | محمد دادکان، سعید فائقی، محمد رضا صادق، غفوری فرد، محسن مهرعلیزاده ، محمد عباسی، محمد فرد |
وزارت نفت | بیژن نامدار زنگنه، سیدکاظم وزیری هامانه، محمد رضا نعمت زاده، اکبر ترکان |
وزارت رفاه و امور اجتماعی | مرتضی بانک، محمود احمد پور، صفدر حسینی، علی صوفی، حسین کمالی ، محمد جواد ایروانی |
وزارت ارتباطات |
|
وزارت علوم | جعفر توفیقی، عبدالله جاسبی، جواد اطاعت، محمد رضا عارف، علی عباسپور تهرانی |
وزارت بهداشت و درمان | صلاح‌الدین دلشاد، مسعود پزشکیان،ایرج فاضل، سید محمود طباطبایی |
وزارت راه و شهرسازی | علی عبدالعلی‌زاده،علی‌اکبر آقایی، عباس آخوندی، محمد سعیدی کیا |
وزارت صنعت، معدن و تجارت | محمد نهاوندیان، جهانگیری، نعمت زاده، محمد شریعتمداری |
دبیر شورای عالی امنیت ملی | علی‌اکبر ولایتی، کمال خرازی |
ریاست سازمان انرژی اتمی | علی‌اکبر صالحی، غلام‌رضا آقازاده، حسین فریدون، علی حسینی تاش، فتح الله امّی، حسین رحیمی |
سرپرست نهاد ریاست جمهوری | محمدرضا نعمت‌زاده، اکبر ترکان |
مشاور و رئیس دفتر رئیس جمهور | حسین فریدون، آخوندی، محمدرضا صادق |
رئیس مرکز امور مشارکت زنان | زهرا پیشگاهی‌فر،زهرا مصطفوی |
معاون پارلمانی رئیس جمهور | حجت الاسلام قدرت‌الله علیخانی،حجت الاسلام تیمورعلی عسگری، حجت الاسلام مجید انصاری، عباس آخوندی |
دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت | علیرضا الفت |
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست | معصومه ابتکار، سهیلا جلودارزاده |
وزارت آموزش و پرورش | محمدعلی نجفی، مرتضی حاجی، محمود فرشیدی، حمیدرضا حاجی بابایی، علی عباسپور تهرانی، علی مطهری |
وزارت جهاد کشاورزی | عیسی کلانتری، محمود حجتی |
وزارت نیرو | حبیب الله بیطرف، بیژن نامدار زنگنه، سعید خرقانی، رستم قاسمی |
رئیس کل بانک مرکزی | مسعود حجاریان، نوبخت، کمیجانی، مجید قاسمی ، محمد جواد ایروانی |
معاون رئیس جمهور و رئیس بنیاد شهید | حسین دهقان ، محسن مهرعلیزاده |
معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشکری | مرتضی بانک ،طهماسب مظاهری، حسین مرعشی |
معاون حقوقی رییس جمهور | مجید انصاری ، علی جنتی |
در بین گزینه هایی که رسانه ها برای کابینه دولت آتی مطرح کرده اند افرادی همچون عارف، مهرعلیزاده، نجفی، یونسی، حسین علایی، انصاری، نوبخت، نهاوندیان، ترکان، نعمت زاده، شریعتمداری، کمال خرازی، علی اکبر صالحی، حسین فریدون و علی مطهری برای چند پست مختلف مطرح شده اند.
پژوهش نامه سراج منیر
«تکفیر» گذشته، حال، آینده
«تکفیر» گذشته، حال، آینده
حسن اسکندری
مقدمه
پیشینة تکفیر در جهان اسلام ، به صدر اسلام بازمیگردد. برخی حوادث مهم تاریخ اسلام به سبب تکفیر روی داده، همچنانکه برخی رخدادهای سیاسی و اجتماعی زمینة تکفیر را فراهم آورده است . از جمله رویدادهای مهم دوران پس از رحلت پیامبر اکرم ، جنگهای «رِدّه» در زمان ابوبکر بود که در این جنگها دستگاه خلافت معارضانِ خود را کافر و خارج از دین خواند.[1] در بارة اینکه واقعاً تمامی یا بعضی از کسانی که در آن دوره تکفیر شدهاند، از دیدگاه فقه اسلامی کافرند یا خیر، تردید جدّی وجود دارد و برخی گزارشهای تاریخی تردیدهای بسیار در این باره ، حتی تردید افراد نزدیک به خلیفه، را نشان می دهد.[2] بنا بر برخی منابع تاریخی ، عواملی مانند ندادن زکات و نپذیرفتن اصل خلافت یا در نظر گرفتن کسانی دیگر برای این مقام ، در انتساب کفر به «اهل رِدّه » یا دست کم دستههایی از آنان نقش مهمی داشته است.[3] البته ادعای پیامبری نیز در میان آنان بسیار گزارش شده است که می تواند تکفیر را از دیدگاه فقهی توجیه کند.[4]
واقعة مهم تاریخی دیگر در بارة تکفیر، غائلة خوارج است . بسیاری از فرقه های خوارج کسی را که مرتکب یکی از گناهان کبیره میشد، و حتی امت پیامبر را، تکفیر میکردند.[5] در مقابل ، بعضی از مسلمانان، از جمله برخی مذاهب اهل سنّت، خوارج را تکفیر میکردند.[6] همچنین در احادیث، غالیان یا غُلات (آنان که در بارة شخصیت امامان علیهم السلام غلوّ و زیاده روی می کردند) و قائلان به تفویض (مفوّضه) خارج از ایمان خوانده شدهاند.[7] بعضی از معتزله و اشاعره نیز مشبّهه را تکفیر میکردند.[8]
در طول تاریخ اسلام شاهدیم که یکی از زمینههای تکفیر، پیدایش و تطور مکاتب ظاهرگرا است که برخی مسلمانان را دچار تعصب ناروا و عشق و علاقه کورکورانه گرداند.[9] سلفیه که پدیدهای سخت و خشونتگرا است، از دل جنبشهای ظاهرگرا برخاسته و مدعی انحصارطلبانه مسلمانی بوده و همه را جز خود مشرک میخواند.[10] امروزه مهم‌ترین و موثرترین مبنای کلامی سلفیان جدید، الهام گرفتن از سلفیان گذشته و توسعه معنایی و مصداقی کفر است. آنها، به قدری دایره کفر را گسترده‌اند که هر کسی غیر از خودشان را در بر می‌گیرد. علت و منشأ این اختلاف نظر می‌تواند بعنوان مرحله نخستین در سیر تحول تاریخی بحث توحید و شرک و بدعت مطرح شود. که ما آن را تحلیلی کوتاه از گذشته تا حال ارائه می‌دهیم.
احمد بن حنبل «مرحله اول ـ دوران بنیادین»
در سنت نبوی (ص) بخصوص در کتب صحاح عامّة روایاتی موجود می‌باشند که حاکی از نادرست بودن برخی افعال در ارتباط با اموات است، این روایات مورد توّجه برخی از پیشوایان مذاهب عامّه قرار گرفت.[11] قشری نگری در مورد اعمال مسلمین و عدم توجه به کنه و واقعیّت آنها و نیز اتکاء شدید به الفاظ و ظواهر لغوی احادیث بدون توجه به تحلیلهای عقلی و سایر قرائن موجود سبب تحریم مطلق افعال مشارالیه از سوی آن عدّه شد. تعصّب شدید مذهبی و وجود نزاعهای زیاد بین مذاهب اسلامی بخصوص بین شیعه و سنی از سوئی و نیز رواج اعمال مورد اشاره در بین مسلمین و شباهت ظاهری آن اعمال با اعمال شرک آلود مشرکین عصر جاهلی از سوی دیگر دو عامل مؤیّد در تحریم آن اعمال از سوی بعضی از پیشوایان مذاهب اربعه شد.
احمد بن حنبل باایجاد یک طرز فکر قشری گرائی و ظاهر گرائی و خلاصه نوعی اخباریگری افراطی، سبب شد که برخی متفکران حنبلی تفاوت میان اعمال مسلمین و اعمال مشرکین جاهلی را درک نکرده، و فقط با توجه به ظاهر، اعمال مسلمین را از مصادیق شرک خوانده، و در نتیجه سبب پدیدار شدن یک تعریف از شرک شوند، که دائره شمول آن بسیاری از اعمال مسلمین را در بر گرفت. این نهضت فکری به همین جا منتهی نگشت بلکه موجب بروز یک شورش نظامی و خونریزیهای اسفناک از سوی عدّ‌ه‌ای کوتاه فکر گشت.[12]
ابومحمد بر بهاری «233ـ329»
نغمه‌های شوم تفکرات نو ظهور و خشونت بار در باب توحید و شرک در کشتزاری که احمد بن حنبل دانه‌های آن را پاشیده بود، از قرن چهارم روبه جوانه زدن می‌نهند. با ظهور ابو محمد بربهاری ما با نخستین تحرّکات در مورد تخطئه اعمال مسلمین در ارتباط با اولیاء خدا پس از مرگ مواجه می‌شویم. این شخص در قرن چهارم می‌زیسته و از علمای حنبلی بغداد و میتوان او را تنها محرک و پیشوای فعّال حنبلیان بغداد دانست. چرا که وی هدایت کامل افکار و اعمال اهل سنت بغداد را در خصوص مذهب حنبلی در دست داشت. وی عزاداریها و روضه خوانیها و مرثیه سرائیها را بشدّت مورد انکار و تخطئه قرار می‌داد، و حتی در این راه از قتل و کشتار مرتکبین آن اعمال خودداری نمی‌نمود. ابن اثیر درباره وی می‌گوید:
«خلیفه الرازی یاران بربهاری را سخت توبیخ کرد بدین علت که برای خداوند مانند و شبیهی قائل بودند، و ذات احدیت را داری کف و دست و انگشتان و دو پا با کفشی از طلا و نیز دارای موهای بلند تصوّر میکردند.
و می‌گفتند که خداوند به آسمان بالا می‌رود و بدنیا فرود می‌آید، هم چنین بر برگزیدگان از امامان طعن می‌زدند و شیعه آل محمد(ص) را به کفر و گمراهی نسبت می‌دادند.»[13]
ابن تیمیة «661ـ728» «مرحله دوم ـ دوران تکامل»
در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم فردی را می‌یابیم که تأثیرات شگرفی در تحقق دیدگاه جدیدی در مورد توحید و شرک گذارد. ابن تیمیه یکی از بزرگترین و معروف‌ترین علمای حنبلی در قرن هفتم و هشتم هجری قمری می‌باشد. ابن تیمیه را که از اخلاف تندرو سلفیون می‌باشد، میتوان نظریه پرداز و تحلیل‌گر و کامل کننده یک نهضت فکری در باب توحید و شرک دانست که در نهایت به تکفیر دیگر مسلمانان منتهی گشت. او صراحتاً در مورد توحید و شرک تحلیلی ارائه داد که در آن تحلیل تفکیک بین توحید ربویی و توحید عبادی بطور کامل صورت گرفت، و ابراز شد که هیچ گونه تلازمی بین اعتقاد به ربوبیت یا خالقیت با تحقق عبادت نیست. او تحلیل کاملی از تعریف خود از شرک عبادی ارائه نداد و ادّله او بر تحلیل جدیدش وافی نبود، و این امر خود نشان دهنده ضعف مبنائی وی می‌باشد. ابن تیمیه با ذکر مصادیق شرک عصر جاهلی و نیز آیاتی که به آن مصادیق اشاره دارد مرتباً سعی در تبیین مبنای خود میکند.[14]
ابن قیم جوزیة 691ـ751 (مرحله سوم ـ انتقال)
ابن قیم از مروّجان سر سخت عقاید ابن تیمیه بوده و نظرات ابن تیمیه را ضابطهمند و شاکله‌ای جدید بخشید. وی پس از مرگ ابن تیمیه از زندان آزاد شد و به مصر رفت و در همانجا به تدریس مشغول شد و سرانجام در گذشت. ابن قیم جوزیه به پیروی از استاد خویش سرسختانه با مذهب وحدت وجود مخالفت کرده و ابن عربی را تکفیر می‌نمود. اما بر خلاف استاد خویش علاقه شدیدی به تصوف و عرفان نشان می‌داد و از آن طرفداری می‌کرد.[15]
از قرن هشتم تا قرن12 را ما مرحله انتقال می‌نامیم چرا که در این سالها گروهی وجود داشتند که سعی در احیاء و تبیین آثار و افکار و نوظهور ابن تیمیه نمودند، که در میان آنها محمدبن حیاه السندی[16] و عبدالله بن ابراهیم نجدی از استادان محمدبن عبدالوهاب را میتوان نام برد.
«محمد بن عبدالوهاب» (مرحله چهارم ـ تبلور)
قرن دوازدهم قرن تظاهر عملی و افراطی یک نهضت فکری طغیانگر بود که 11 قرن در زمینه فکری حنبلیان مخفیانه ریشه دوانیده بود. بحث‌ها و تبیین‌های تعقلی و تحلیلی عمقی که در این باب از سوی علمای مذاهب اسلامی بالاخص شیعه مطرح گشت سبب عدم رواج آن در میان آن مذاهب گشت ولیکن مذهب حنبلی تا حدودی آسیبپذیر می‌نمود. محمد بن عبدالوهاب را می‌بایست مجری طرح‌های پیشینیان نامید. از نظر محمد بن عبدالوهاب شرک مسلمین که مرتکب اعمال ـ به اصطلاح وی ـ شرک آمیز می‌شوند بسیار أشدّ و مهمتر از شرک مشرکین جاهلی است.[17]
ابنعبدالوهاب از طریق پیوستن به حاکم محلی درعیه محمدبن سعود و تحریک او برای قتل و نهب مسلمانان، موجبات دل آزردگی بسیاری از مسلمانان را در شهرهای مختلف حجاز و عراق و ایران و شامات و هندوستان فراهم و تفرق و تشتت را حاکم کرد. در چند حمله ویرانگر پیروان محمد بن عبدالوهاب به شهرهای مکه، مدینه، کربلا، نجف و طائف، چه بسیار عالمان که کشته شدند و چه مزارات و مقابر امامان و اولیا و صحابیان ویران شد و قلوب مردمی مؤمن را جریحه‌دار کرد. تفکرات او که شکوفائی تام یک سیر فکری طولانی و مرموز بود در میان برخی از متفکرّان معاصر و جنبشهای اسلامی رخ نمود.[18]
سلفیان معاصر (مرحله پنجم ـ اغراق در تکفیر)
به دنبال فتح ریاض توسط عبدالعزیز معروف به ابن سعود در1319ق و تداوم مبارزه کسب قدرت که تا 1351ق برای فتح کامل سرزمین عربستان ادامه یافت، یک رژیم سیاسی مبتنی بر نظام پادشاهی در قالب قبیله ای وبا تکیه بر اصول وهابیت در سرزمین حجاز استقرار یافت.
ابن سعود برای توسعه و تثبیت نیروی خود به ایجاد آبادی‌های وهابی دست زد و ساکنان آنها را «اخوان التوحید» یا «برادران یکتاپرستی» که در حقیقت سازمانِ دینی ـ نظامیِ وهابیان بود نامید. علمای وهابی و پیران قبایل نجد نیز در همایشی که ابن سعود بر پا کرد، قطعنامه‌ای دربارۀ حمله به حجاز گذراندند و او در صفر 1343ق بر شریف حسین تاخت. وهابیان در آغاز طایف را اشغال کردند و چند روز بعد به دروازه‌های مکه رسیدند. حجاج یمنی نیز از حملههای وهابیان در امان نماندند و برخی از قبایل شرق اردن هم مورد تاراج قرار گرفتند.[19]
شاخصه این جنبش درآن است که درمعنای بدعت توسعه زیادی داده واین حرکت را انتفاضهای برای ازبین بردن مظاهر ثنویت وشرک وآنچه بدعت دردین نامیده می شد بنامند. حساسیت جدی سیاستگذاران سعودی در اجرای فرامین وهابیت باعث شد که بصورت یک جنبش سلفی اصلاحی همراه با مدافعان عربی این تفکر مانند محب الدین خطیب، شکری آلوسی، رشیدرضا درجهان اسلام مطرح گردد.[20]
از آن سوی هجوم گسترده استعمار غربی به جهان اسلام و انحطاط و عقب ماندگی داخلی مسلمانان برخی از اقشار گوناگون جوامع مسلمان را به واکنش واداشت. ظهور گروه‌های سلفی در مصر مربوط به اواخر دهه بیست تا دهه هشتاد میلادی است. اهداف عمده این گرو‌ه‌ها را میتوان در این موارد خلاصه کرد: اصلاح جوامع مسلمان، احیای عظمت مسلمین، اتحاد سرزمین‌های عربی و بازگشت به خلافت عثمانی از طریق تمسک به قدرت و در مواردی به خشونت.[21] پیدایش حرکت‌های اسلامی معاصر با شعار «لا حاکمیة الا لله» در مصر آغاز شد. نتیجه عملی این شعار آن بود که جماعت‌های دینی، زبان به تکفیر اعضای جامعه گشودند و معتقد شدند با دست یافتن به قدرت در جامعه می‌توانند حاکمیت خداوند را مستقر کنند. گروه صالح سریه از نخستین جماعت‌هایی بود که این اندیشه را پی گرفت. پس از آن، شکری مصطفی در کنار اندیشه حاکمیت، به طرح ایده جدید «هجرت» پرداخت. هجرت از «دار الحرب» «دار الکفر» به «دار الاسلام»، با هدف کسب آمادگی برای جهاد و دستیابی به قدرت مطرح شد. جماعت اسلامی نیز از گرو‌ه‌هایی بود که در امتداد اندیشههای صالح به سریه حرکت می‌کرد و جهاد علیه حکومت کافر را هدف اصلی این سازمان می‌دانست.[22] آنان رهبران کنونی جهان اسلام را به دلیل تمکین در برابر صلیبیان،کمونیست‌ها یا صهونیست‌ها مرتد دانسته و جاهلیت دنیوی و نوین آنان را خطرناک‌تر از جاهلیت قبل از اسلام میخوانند. تکفیر آنان برای غیر مشروع کردن تبعیت از حاکمان و تعیین «کافران داخلی» به عنوان اولین هدف جهادی که طاغوت را از میان بر می‌دارد، است.
تکفیر در عقاید گروه‌های تندرو از قبیل جهاد، جند الله، طلائع الجهاد و حزب التحریر الاسلامی در مصر که عقاید ابن تیمیّه، ابن کثیر، مودودی و قطب را منعکس می‌کنند، مفهومی بسیار مهم است. سختی کشیدن در زندانها بر دیدگاه آنان درباره تکفیر تأثیر داشته است.
شرک و کفر نزد ابنتیمیه و پیروان او، بیشتر گونه‌ای از عبادات و عقاید فردی بود، مثل توسل به اولیا، نذر، شفاعت، زیارت قبور، ولی شرک و کفری که سلفیان جدید به آن معتقدند و از آن به «کفر جدید» تعبیر می‌کنند، تقریباً همه شؤون زندگی اجتماعی و مدنی شخص را در بر می‌گیرد. در نظر سلفیان جدید پیروی از اندیشههای نو یا گرویدن به مکاتب فکری و فلسفی،[23] عضویت در احزاب سیاسی،[24]اشتغال در ادارات و سازمان‌های دولتی چنان چه در جهت اهداف و منافع گرو‌ه‌ههای سلفی نباشد،[25] و انجام برخی از مراسم و آیین‌های مذهبی و دیپلماتیک،[26] از اعمال مشرکان و کافران به حساب می‌آید. سلفیه، همه دولت‌های اسلامی از جمله دولت مصر را کافر می‌داند[27] و هرگونه حمایت از دولت یا همکاری با آن[28] و حتی اجرای قوانین دولتی[29] را ممنوع کرده است. در واقع اندیشه‌ها و آرای سلفیان، این نکته را تصدیق میکند که حربه تکفیر، جوازی است برای انجام هرگونه عملیات جهادی.
پیامدهای دینی و اجتماعی تکفیر
نخست: خطر محور قرار گرفتن «تکفیر» در تعاملات و گسترش عرصه آن
عنصر اصلی و شالوده اساسی تکفیر این ویژگی است. در حقیقت محور قرار گرفتن «تکفیر» مبتنی بر هیچگونه اندیشهای نیست و کمترین خردورزی در آن به کار نرفته و اگر بر فرض بپذیریم که مبتنی بر ایده و اندیشهای است، نوعی از اندیشه است که از متون دینی، قالبهای خشکی میسازد که هیچ چشم اندازی را نمیبیند.
پیامبراکرم (صلیاللهعلیهوآله) فرمود:
هرکس برادرش را «ای کافر!» خطاب کند اگر درست گفته بود یکی از آن دو، گرفتار پیامدهای آن می‌شوند و در غیر این صورت، به خودش باز میگردد.[30] همچنین در روایتی دیگر نقل شده که فرمود: هر مسلمانی که مسلمان دیگری را تکفیر کند و او را کافر بخواند اگر کافر نبود، خود کافر میگردد.[31]
دوم: عدم اعطای فرصت اندیشه و حق اظهارنظر به دیگران
وقتی «تکفیریها» مخالفان خود را با عناوین ویژهای که خود برمیگزینند به قتل میرسانند، روشن است که فرصت طرح دیدگاهها و مناقشه و بحث و گزینش به دیگران نمیدهند و این اصل، با قرآن و سنت نبوی نیز کاملاً مغایرت دارد. مخالفت این امر با قرآن، به دلیل مغایرت کامل آن با دو اصلی است که قرآن مطرح کرده است:
اصل اول: عدم اجبار در دین. خداوند متعال میفرماید: «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ؛ در کار دین هیچ اکراه نیست.»[32]
اصل دوم: لزوم گوش دادن به سخنان «دیگران» برای پیروی از بهترین آنها.
خداوند متعال میفرماید: «الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِکَ الَّذِینَ هَداهُمُ اللّهُ وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الأَْلْبابِ؛ کسانی که گفتار را میشنوند آنگاه از بهترین آن، پیروی می‌کنند، آنانند که خداوند راهنماییشان کرده است و آنانند که خردمنداند». کاملاً روشن است که حکم به لزوم شنیدن سخنان، هیچ سنخیتی با اینگونه رفتارهای تکفیریون ندارد.
در مخالفت اعمال تکفیریها با سنت شریف نبوی (صلیاللهعلیهوآله) ، باید گفت که پیامبراکرم (صلیاللهعلیهوآله) اقدام به اجبار کسی برای پذیرش اسلام نکرده، و گواهی تاریخ شاهد آن بوده است. در ذیل به دو نمونه تاریخی در تأیید این ادّعا اشاره می‌شود:
نمونه اول: پیامبراکرم (صلیاللهعلیهوآله) پس از پیروزی بر مشرکان در فتح مکه، میتوانست با یاری گرفتن از شمشیر خود، افراد را وادار به پذیرش اسلام کند ولی جز هدایت آنان به راه حق، کار دیگری نکرد. شاهد این امر نیز این بود که نفرمود: «هرکس اسلام آورد، در امان خواهد بود» بلکه فرمود: «هرکس درب خانه خود را بست، در امان است و هرکس سلاح بر زمین گذاشت، در امان است و هرکس وارد خانه ابوسفیان شد، در امان است.»[33]
نمونه دوم: روایت شده که وقتی یکی از شعرا، خدمت ایشان رسید و گفت: «من از قرآن بهتر میآورم» فرمان قتل او را نداد بلکه در جوابش فرمود: بگو! چه داری؟ او نیز گفت: «دنت الساعة وانشق القمر لغزال فرّ منی ونفر؛ روز رستاخیز نزدیک شد و ماه دوپاره گردید به خاطر آهویی که از دستم گریخت و گریزان شد». رسول اکرم صلیاللهعلیهوآله در پاسخ وی فرمود: سخنت زیباست ولی کلام خدا زیباتر است.[34]
سوم: ایجاد تفرقه و پراکندگی میان مسلمانان
درگیری میان فرقههای اسلامی مخالف قرآن و مغایر با کوششها و پافشاریهای پیامبراکرم (صلیاللهعلیهوآله) در تشکیل امت و برقراری برادری اسلامی میان افراد آن است.کافی است تنها به برخی روایات نبوی برای اثبات لزوم وحدت واجتناب از تفرقه، اشاره نمود:
«بندگان خدا! برادر یکدیگر باشید»[35] «به همدیگر خشم نگیرید، رشک مبرید، پشت به یکدیگر نکنید و بندگان خدا! برادر همدیگر باشید و روا نیست که مسلمانی بیش از سه شب از برادر خود بیخبر بماند.»[36]
چهارم: زشت نشاندادن چهره اسلام
از جمله پیامدهای فاجعه بار گسترش این پدیده شوم، مشوه ساختن چهره اسلام است. حقیقت آن است که اعمال خشونتآمیز تکفیریها، سهم بسزایی در خدشهدار ساختن چهره این دین پاک، داشته است. تکفیریها در زمانی که دشمنان اسلام سعی در جنگ تبلیغاتی علیه اسلام دارند با این گونه اعمال خشونت آمیز، بهترین خوراک تبلیغی را برای رسانه‌های غرب فراهم آوردهاند و به طور ملموس و در راستای ادعای خصمانه غربیها ثابت کردند که اسلام به دور از صلح و به مثابه خطری علیه بشریت به شمار می‌رود. این خیانت بزرگی علیه اسلامی است که پیامبر گرامی (صلیاللهعلیهوآله) کوشش کرد آنرا دینی همسو با فطرت آدمی و کامل کننده اخلاق، معرفی نماید.
پنجم: هدف قرار گرفتن زنان، کودکان و سالمندان و قتل آنها
الف: ریختن خون کودکان و زنان و سالخوردگان که گروه‌های افراطی همه روزه آن را دنبال می‌کنند چیزی است که اسلام به شدت مسلمانان را از آن بر حذر داشته است. پیش از تکفیریها نیز «خوارج» یا گروهی از ایشان دست به چنین کارهایی می‌زدند؛ «فضل بن شاذان» می‌گوید: «و از ایشان، یعنی خوارج، کسانی هستند که قتل زنان و فرزندان را روا میدارند و میگویند: جایگاه آنان نیز همچون نطفهها در پشت مشرکان است. و می‌گوید: «لا حکم الا الله» و خود در تمامی این گفتهها وکردهها، به نظرخویش عمل می‌کنند وبنابراین طبق رأی خود، میکشند و حلال و حرام می‌کنند و با این حال، خوارج نیز یکسان نیستند و همدیگر را میکشند و از یکدیگر تبرّی میجویند»[37]
ب: عدم تفکیک میان گناهکار و بیگناه
کشتار جمعی متضمن درهم آمیختن گناهکار و بیگناه است. این درهمآمیزی با اصل قرآنی که می‌گوید: «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری؛ هیچ کس بار گناه دیگری را بر دوش نمیکشد»[38] کاملاً مخالف است.
توصیه و راهکار
تکفیر را با تکفیر نباید پاسخ داد.
نخستین نکتهای که باید به آن توجه کنیم، آن است که تکفیر را نباید با تکفیر متقابل پاسخ داد، زیرا این کار نه مشکلی را حل میکند و نه باوری را تغییر میدهد، بلکه مشکل را پیچیدهتر و باور را راسختر میگرداند. بر ما لازم است که به امیرالمومنین(علیه السلام) اقتدا کنیم، که خوارج او را تکفیر کرده و دشنام دادند، لیک آن حضرت با آنان مقابله به مثل نکرد.[39] از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که فرمود: «علی (علیه السلام) احدی از کسانی که با او میجنگیدند، به شرک یا نفاق نسبت نمیداد، لیکن میفرمود: برادران ما بر ما تعدی کردند.»[40]
مدیریت عوامل تکفیر و زدودن آنها
دومین گام لازم در این راه، واکاوی عوامل تکفیر و شناخت خاستگاههای آن است. گاهی شرایط اجتماعی سیاسی در رشد اندیشههای تکفیری اثرگذار است. گاهی عوامل تکفیر فرهنگی است که درمان در این موارد دشوارتر است. در این وضعیت، بر ما لازم است که با بررسی مورد آن را با دلیل و برهان و بدون خشونت ریشهکن گردانیم، زیرا تاریخ به ما آموخته است که شمشیر سرکوب میکند ولی قانع نمیسازد.
مردی یهودی پس از رحلت رسول خدا به امیرالمومنین علی گفت: هنوز پیامبرتان را به خاک نسپرده دربارهاش اختلاف ورزیدید؟ آن حضرت فرمود: «ما درباره آنچه از او رسیده اختلاف ورزیدیم، نه درباره او، اما شما پایتان از تری دریا به خشک نگردیده، پیامبر خود را گفتید: برای ما خدایانی بساز چنان که ایشان را خدایان است و او گفت: شما مردمی نادانید.»[41]
[1] . تاریخ طبری، ج3، ص250ـ252؛ الفتوح، ج1، ص15ـ16، 23؛ تاریخ خلفاء، سیوطی، ص69ـ71
[2] . تاریخ خلفاء، جعفریان، ص 35
[3] . الامامة و السیاسة، ج1، ص34؛ فرق الشیعة ، ص4؛ الفتوح ، ج1، ص16، 20؛ تاریخ خلفاء، جعفریان، ج 2، ص 29
[4] . تاریخ طبری، ج3، ص256؛ تاریخ خلفاء، جعفریان، ص29ـ32
[5] . الملل و النحل ، ج1، ص 122، 128، 135؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 8، ص 113؛ بحارالانوار، ج 33، ص 373
[6] . الصّوارم المهرقة، ص 221
[7] . وسائل الشیعه، ج 28، ص 348؛ بحارالانوار، ج 25، ص 265
[8] . الطرائف، ج 2، ص355؛ بنگرید: دانشنامه جهان اسلام، ج8، ص37
[9] . ریشه یابی رویکرد ظاهرگرایانه در فهم قرآن، معرفت، ش73؛ ریشه های ظاهر گرایی در فهم قرآن، پژوهش های قرآنی، ش33.
[10] . نقد مبانی سلفیه در توحید، مقالات و بررسی‌ها، ش74.
[11] . برای نمونه رجوع کنید به زیاره القبور و استنجاد بالمقبور، ابن تیمیه، سراسر کتاب، تحذیر الساجد من اتخاذ القبور مساجد، البانی سراسر کتاب
[12] . رجوع کنید به السلفیه بین اهل السنه و الامامیه، ص97-202
[13]. بربهاری از کهنترین تئوریسینهای وهابیت، سراج منیر، ش4؛ سلفی گری و وهابیت، ج1، ص
[14] . بحوث فی الملل و النحل، ص83-95؛ نقدالخطاب السلفی، ابن تیمیه نموذجا، ص51-91
[15] . دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج4، ص498
[16]. رجوع کنید به محمدبن عبدالوهاب، محمدبن حیات السندی و روش شناسی اصحاب حدیث، پیام بهارستان، ش6؛سرچشمه اندیشه وهابیت، میقات حج، ش65
[17] . مولفات محمد بن عبدالوهاب، ج1، ص334؛ الجامع الفرید فی شرح کتاب التوحید، ج1، ص550.
[18] . خاندان آل سعود و عربستان سعودی، مشکات؛ شماره 25
[19] . نظری بر تاریخ وهابیت، ص88-98
[20]- السعودیه سیره دوله ومجتمع،50
[21] . ضوابط التکفیر بین الأمس و الیوم، ص135
[22] . همان، ص177- 179؛ بنگرید: سلفیان تکفیری یا الجهادیون: خاستگاه و اندیشه‌ها، تاریخ و تمدن اسلامی ،ش13
[23]. النبی المسلح(1): الرافضون، ص42.
[24]. همانجا.
[25]. نک: همان، 42، 43، 44.
[26]. همان، 46.
[27]. همان، 39.
[28]. همان، 43.
[29]. همان، 44.
[30] . صحیح مسلم، ج1، ص 79، ح 111
[31] . سنن ابی داود، ج4، ص221
[32] . بقره/256
[33] . تاریخ طبری، ج14، ص312
[34] . همان، ج5، ص31
[35] . بخاری، ج6، ص137ـ136؛ مسند احمد، ج1، ص5
[36] . سنن ابی داود ، ج2، ص459ـ458
[37] . الایضاح، ص50ـ48
[38] . فاطر/18
[39] . بنگرید: نهج البلاغه، حکمت 420
[40] . وسائل الشیعه، ج15، ص83
[41] . نهج البلاغه، حکمت 317
منابع:
الامامة و السیاسة، المعروف بتاریخ الخلفاء، ابن قتیبه، قاهره، 1388، چاپ افست قم 1363ش؛
الایضاح، فضل بن شاذان نیشابوری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1363.
بحارالانوار، مجلسی، محمدباقر، بیروت، 1403، 110ج؛
بحوث فی الملل و النحل، جعفر سبحانی، موسسه الامام الصادق، قم، 1427ق
بربهاری از کهنترین تئوریسینهای وهابیت، محسن نبی نژاد، سراج منیر، ش4
تاریخ الطبری، طبری، محمد بن جریر، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، 1382-1387ق؛
تاریخ سیاسی اسلام، تاریخ خلفاء، رسول جعفریان ،قم، 1377ش؛
تحذیر الساجد من اتخاذ القبور مساجد، محمد ناصرالدین البانی، المکتب الاسلامی، بیروت، چاپ چهارم، 1403ق
الجامع الفرید فی شرح کتاب التوحید ، گروهی از نویسندگان، دارابن حزم ، قاهره ،1429ق/2008م
خاندان آل سعود و عربستان سعودی، محمدحسین مشایخ فریدنی، مجله مشکات، شماره 25، 1386ش
دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل ابنقیم، نجیب مایل هروی، زیرنظر کاظم بجنوردی، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، 1383ش
دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حدادعادل، بنیاد دائره المعارف اسلامی، تهران، 1375ش؛
ریشه‌های ظاهرگرایی در فهم قرآن، علیرضا عقیلی، پژوهشهای قرآنی، ش11و12
ریشه‌یابی رویکرد ظاهرگرایانه در فهم قرآن، علی اسعدی، معرفت، ش73
زیاره القبور و استنجاد بالمقبور، ابن تیمیه، دارابن الاثیر، ریاض، 1421ق
سرچشمه اندیشه وهابیت، مایکل کوک، ترجمه محمدحسین رفیعی، میقات حج، شماره 65، 1387
سلفی گری و وهابیت، جلدیکم، تبارشناسی، سیدمهدی علیزاده موسوی، الهادی، قم، دوم، 1389ش
سلفیان تکفیری یا الجهادیون: خاستگاه و اندیشه‌ها، سعید عدالت نژاد ، سیدحسین نظام الدینی ، تاریخ و تمدن اسلامی ،ش13، 1390ش
السلفیه بین اهل السنه و الامامیه، السید محمد الکثیری، الغدیر، بیروت، 1429ق
سنن ابی داود، سجستانی، ابوداود، دار الفکر، بیروت، ج 4.
شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، قم، 1404ق؛
صحیح مسلم، مسلم بن حجّاج، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم.
الصّوارم المهرقة فی نقد الصّواعق المحرقة، نوراللّه بن شریف الدین شوشتری، تحقیق جلال الدین محدث ارموی ، تهران، 1367ش؛
الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، ابن طاووس، تحقیق جلال الدین حسینی، قم، 1400ق؛
عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی ، تاریخ الخلفاء ، بیروت 1394؛
الفتوح، ابن اعثم کوفی، چاپ علی شیری، بیروت، 1411؛
فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، تحقیق محمدصادق آل بحرالعلوم ، نجف 1355؛
محمدبن عبدالوهاب، محمدبن حیات السندی و روش شناسی اصحاب حدیث، مایکل کوک، ترجمه محمدحسین رفیعی، پیام بهارستان، شماره 6، زمستان 1388ش
الملل و النحل، محمدبن عبدالکریم شهرستانی ، تحقیق محمد سیّدکیلانی ، قاهره 1387؛
مولفات الشیخ الامام محمد بن عبدالوهاب، تحقیق عبدالعزیز بن زید و دیگران، جامعة الامام محمد بن سعود الاسلامیة، ریاض، بیتا
النبی المسلح (1): الرافضون، [جمعه ودقم علیه سیداحمد رفعت]،لندن،ریاض الریس للکتب والنشر،1991.
النبی المسلح (2):الثائرون،[جمعه ودقم علیه سیداحمدرفعت]،لندن،ریاض الریس للکتب والنشر،1991.
نظری بر تاریخ وهابیت، زهرا مسجدجامعی، صریر دانش، تهران، 1380ش
نقد مبانی سلفیه در توحید، علی اله‌بداشتی، مقالات و بررسی‌ها، ش74
نقدالخطاب السلفی، ابن تیمیه نموذجا، رائد السمهوری، طوی، بیروت، 2010م
منبع: پایگاه پژوهشی تخصصی وهابیت شناسی
وهابیت
- مفهوم شناسی و تاریخ سلفیه
- اصول اعتقادی وهابیت
- مبانی فکری وهابیت
- عقائد عام وهابیت
- عقائد خاص وهابیت
- قرآن
- اهل بیت (علیهم السلام)
- صحابه
- توسل وشفاعت
- تبرک
امام‌خمینی(ره): آثار شهید مطهری بی‌استثناء خوب و انسان‌ساز است+ پی‌دی‌اف همه آثار استاد شهید
گروه فرهنگی مشرق - خدمتی که مرحوم مطهری به نسل جوان و دیگران کرده است، کم کسی کرده است. آثاری که از او هست، بی استثناء ، همه ی آثارش خوب است و من کس دیگری را سراغ ندارم که بتوانم بگویم: «بی استثناء آثارش خوب است». ایشان بی استثناء آثارش خوب است، انسان ساز است، برای کشور خدمت کرده است. در آن حال خفقان خدمت های بزرگ کرده است این مرد عالیقدر.خداوند به حق رسول اکرم، او را با رسول اکرم محشور بفرماید. امام خمینی(ره)مرحوم شهید مطهری از اول حساسیت عجیبی روی تفکر التقاطی داشت و آن وقت که همه با تفکرات التقاطی برخوردهای سطحی داشتند او با کمال سختگیری روی جا به جای این تفکر می ایستاد و آن را مردود می شمرد که در این زمینه نمونه های بی شماری از ایشان به یاد دارم. در همان جلسه ای که گفتم قرار شده بود که شرکت کنندگان هر کدام که آمادگی دارند متنی را به عنوان زمینه جهان بینی اسلام تهیه کنند. چند نفر متنی تهیه کردند از جمله آن چند نفر یکی من بودم. در این متن ویژگیهای اندیشه اسلامی را ذکر کرده بودم : اندیشه اسلامی، ضد استعماری، ضد استبدادی و در آخر اضافه کرده بودم اندیشه اسلامی ضدالحادی است. یادم نمی رود که ایشان از این قسمت خیلی خوششان آمده بود و بارها به خود من گفتند که این نکته ضدالحادی نکته دقیق و بسیار ظریفی بود که شما مطرح کردید زیرا هر اندیشه ای هر فصلی از فصول جهان بینی که اندک گرایش به زمینه های تفکر الحادی داشته باشد جزء جهان بینی اسلامی نیست."مقام معظم رهبری"
درباره تاثیر آثار استاد شهید حرف ها به غایت زده شده است و بسیاری از بزرگان کشور توصیفات بحقی درباره کتب شهید مطهری داشته‌اند که از آن می گذریم. حالا بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری با همکاری انتشارات صدرا برای اولین بار اقدام به تهیه نسخه pdf همه آثار استاد مطهری باکیفیت بالا و عرضه رایگان آن در فضای مجازی نموده است. لازم به ذکر است که تاکنون نسخه های گوناگونی از متن و فایل pdf کتاب های استاد در محیط مجازی منتشر شده بود که اولا شامل همه آثار آن استاد شهید نمی شد. ثانیا دارای اغلاط فراوان تایپی و نگارشی بود و ثالثا با نسخه چاپی کتاب ها منطبق نبود. از امکانات و مزایای نسخه فعلی می توان موارد زیر را برشمرد:
- تطبیق کامل نسخه pdf کتاب ها با آخرین نسخه چاپی آنها
- درج فهرست تفصیلی کتاب ها در کنار متن هر کتاب
- حجم پایین اغلب فایل ها
بد نیست در ابتدا برای آشنایی کلی با کتابهای این استاد شهید، در یک دسته بندی کلی با تنوع موضوعی کتابهای ایشان آشنا شویم:
الف) بخش سیره معصومین و بزرگان (داستان راستان، سیرى در سیره نبوى(ص)، سیرى در سیره ائمّه اطهار علیهم السلام، جاذبه و دافعه علىعلیه السلام، حماسه حسینى، سیرى در نهج البلاغه، پیامبر امّى)
ب) بخش گفتارها (ده گفتار، پانزده گفتار، بیست گفتار، حکمتها و اندرزها)
پ) بخش انسانشناسى (ولاءها و ولایتها، امدادهاى غیبى در زندگى بشر، تکامل اجتماعى انسان، نبرد حقّ و باطل، فطرت)
ت) بخش اخلاقى تربیتى (آزادى معنوى، تعلیم و تربیت در اسلام، انسان کامل، عرفان حافظ، فلسفه اخلاق)
ث) بخش زنان (نظام حقوق زن در اسلام، مسأله حجاب، پاسخهاى استاد، اخلاق جنسی)
ج) بخش سیاسى اجتماعى (اسلام و نیازهاى زمان، احیاى تفکر اسلامى، جهاد، قیام و انقلاب مهدىعلیه السلام، پیرامون جمهورى اسلامى، پیرامون انقلاب اسلامی)
چ) بخش تاریخ (نهضتهاى اسلامى در صد ساله اخیر، خدمات متقابل اسلام و ایران، فلسفه تاریخ)
ح) بخش جهان بینى (6 جلد مقدمهاى بر جهان بینى اسلامى که مقام معظم رهبرى (دام ظله) در مورد آنها فرمودهاند: اعتقاد من این است که طلاّب باید کتابهاى جهان بینى شهید مطهرى را مباحثه کنند)
خ) بخش اصول عقاید (توحید، عدل الهى، نبوت، ختم نبوت، خاتمیت، امامت و رهبرى، انسان و سرنوشت، معاد، علل گرایش به مادیگری)
د) بخش تفسیر (شامل دوره 14 جلدى آشنایى با قرآن)
ذ) بخش اقتصاد (مسأله ربا و بانک، مسأله بیمه، نظرى به نظام اقتصادى اسلام)
ر) بخش آشنایى با علوم اسلامى (منطق و فلسفه، فقه و اصول فقه، کلام، عرفان و حکمت عملی)
ز) بخش فلسفه (اصول فلسفه و روش رئالیسم، شرح منظومه، مقالات فلسفى، درسهاى اسفار، مسأله شناخت، نقدى بر مارکسیسم)
1/ سیر مطالعاتی مرحله‌ای - موضوعی
در این شیوه به پایبندی در رعایت تقدم و تاخر مراحل ذکر شده، تاکید می‌شود. از محاسن این روش اینکه در هر مرحله ترتیب مهم نیست و افراد با توجه تمایل و نیازی که به هر موضوع دارند می‌توانند کتاب مورد نظر را انتخاب نمایند.
مرحله اول:
1-داستان و راستان (2جلد )
2-حکمتها و اندرزها
3-حماسه حسینی (3جلد)
4-گفتارهای معنوی
6-پانزده گفتار
7-بیست گفتار
8-سیری در سیره نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم)
9-سیری در سیره ائمه اطهار (علیه السلام)
10-جاذبه و دافعه علی (علیه السلام)
11-ولاها و ولایتها
12-خاتمیت
13-ختم نبوت
14-پیامبر امی (صلی الله علیه و آله و سلم)
15-اسلام و مقتضیات زمان
16-امدادهای غیبی در زندگی بشر
17-توکل و رضا
18-گریز از ایمان و گریز از عمل
19-تکامل اجتماعی انسان
20- انسان کامل
21-انسان شناسی
22-تعلیم و تربیت در اسلام
23-عرفان حافظ
24-حق و باطل
25-مسأله حجاب
26-پاسخ‌های استاد
27-نظام حقوق زن در اسلام
28- اخلاق جنسی در ایران و غرب
29-نهضت‌های اسلامی درصد سال اخیر
30-پیرامون جمهوری اسلامی
31-پیرامون انقلاب اسلامی
32-خدمات متقابل اسلام و ایران
33-سیری در نهج البلاغه
34-جهاد
مرحله دوم:
1-آشنایی با قرآن (15جلد)
2-مسأله شناخت
3-شناخت در قرآن
4-فطرت
5-فلسفه اخلاق
6-انسان و سرنوشت
7-عدل الهی
8-علل گرایش به مادیگری
9-علوم اسلامی
10-توحید
11-نبوت
12-معاد
13-آشنایی با جهان بینی اسلامی (6جلد)
14-امامت و رهبری
مرحله سوم:
1-قیام و انقلاب مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف)
2-تاریخ عقاید اقتصادی
3-نظام اقتصادی اسلام
4-مسأله ربا
5-مقالات فلسفی
مرحله چهارم:
1-فلسفه تاریخ
2-تعارضات منطقی
3-اصول فلسفه و روش رئالیسم (5جلد)
4-شرح منظومه
5-شرح مبسوط منظومه (4جلد)
6-حرکت زمان (4جلد)
7-الهیات و شفاء (2جلد)
8-نقدی بر فلسفه هگل
2/ سیر مطالعاتی آسان به مشکل
1- داستان و راستان
2- حکمت ها و اندرزها
3- حماسه حسینی
4- ازادی معنوی
5- ده گفتار
6- پانزده گفتار
7- بیست گفتار
8- سیری درسیره نبودی
9- سیری در سیره ائمه اطهار(علیهم السلام)
10 – جاذبه و دافعه علی علیه اسلام
11- ولائها و ولایتها
12- خاتمیت
13- ختم نبوت
14- پیامبر امی
15- اسلام و مقتضیات زمان (2جلد)
16 – امدادهای غیبی در زندگی بشر
17- توکل و رضا
18- گریز از ایما و گریز از عمل
19- تکامل اجتماعی انسان
20- انسان کامل
21- انسان شناسی
22- تعلیم و تربیت در اسلام
23- عرفان حافظ
24- حق و باطل
25- مساله حجاب
26- پاسخ های استاد
27- نظام حقوق زن در اسلام
28- اخلاق جنسی در ایران و غرب
29- نهضت های اسلامی در صد ساله اخیر
30- پیرامون جمهوری اسلامی
31- پیرامون انقلاب اسلامی
32- خدمات متقابل اسلام و ایران
33- سیری در نهج البلاغه
34- جهاد
35- آشنایی با قرآن (15 جلد)
36- مساله شناخت
37- شناخت در قرآن
38- فطرت
39- فلسفه اخلاق
40- انسان و سرنوشت
41- عدل الهی
42- علل گرایش به مادیگری
43- علوم اسلامی (3 جلد)
44- توحید
45- نبوت
46- معاد
47- آشنایی با جهان بینی اسلامی (6 جلد)
48- امامت و رهبری
49- قیام و انقلاب مهدی (عج)
50- تاریخ عقاید اقتصادی
51- نظام اقتصادی اسلام
52- مساله ربا
53- نقدی بر مارکسیسم
54- فلسفه تاریخ (4 جلد)
55- مقالات فلسفی
56- تعارضات منطقی
57- اصول فلسفه و روش رئالیسم (5 جلد)
58- شرح منظومه
59- شرح مبسوط منظومه (4 جلد)
60- حرکت و زمان (4 جلد)
61- الهیات شفا (2جلد)
***تذکر مهم
برای باز کردن pdf کتاب ها از نرم افزارهای pdf خوان با ورژن بالا استفاده نمایید. نرم افزارهای pdf خوان با ورژن قدیمی قادر به باز کردن قفل فایل ها نمی باشد. لطفا در صورت بروز هر گونه مشکل نرم افزار خود را از طریق لینک زیر بروز نمایید.
احیای تفکر اسلامی
اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب
آزادی معنوی
اسلام و نیازهای زمان (1)
اسلام و نیازهای زمان (2)
اصول فلسفه و روش رئالیسم (1)
اصول فلسفه و روش رئالیسم (2)
اصول فلسفه و روش رئالیسم (3)
اصول فلسفه و روش رئالیسم (4)
اصول فلسفه و روش رئالیسم (5)
امامت و رهبری
امدادهای غیبی در زندگی بشر
انسان کامل
انسان و سرنوشت
آشنایی با قرآن (1)
آشنایی با قرآن (2)
آشنایی با قرآن (3)
آشنایی با قرآن (4)
آشنایی با قرآن (5)
آشنایی با قرآن (6)
آشنایی با قرآن (7)
آشنایی با قرآن (8)
آشنایی با قرآن (9)
آشنایی با قرآن (10)
آشنایی با قرآن (11)
آشنایی با قرآن (12)
آشنایی با قرآن (13)
آشنایی با قرآن (14)
آینده انقلاب اسلامی ایران
آیینه جام
بررسی اجمالی نهضت های اسلامی در صد ساله اخیر
بیست گفتار
پاسخ های استاد به نقدهایی بر کتاب مسئله حجاب
پانزده گفتار
پنج مقاله
پیامبر امین
تعلیم و تربیت در اسلام
توحید
جاذبه و دافعه علی علیه السلام
جهاد
حج
حکمت ها و اندرزها (1)
حکمت ها و اندرزها (2)
حماسه حسینی (1)
حماسه حسینی (2)
خاتمیت
ختم نبوت
خدمات متقابل اسلام و ایران
داستان راستان (1)
داستان راستان (2)
درس های اسفار (1)
درس های اسفار (2)
درس های اسفار (3)
درس های اسفار (4)
درس های اسفار (5)
درس های اسفار (6)
ده گفتار
زن و مسایل قضایی و سیاسی
سیری در سیره ائمه اطهار
سیری در سیره نبوی
سیری در نهج البلاغه
شرح منظومه
شش مقاله
عدل الهی
عرفان حافظ
علل گرایش به مادیگری
فطرت
فلسفه اخلاق
فلسفه تاریخ (1)
فلسفه تاریخ (2)
فلسفه تاریخ (3)
فلسفه تاریخ (4)
قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ
کلیات علوم اسلامی1(منطق، فلسفه)
کلیات علوم اسلامی2(کلام، عرفان، حکمت عملی)
کلیات علوم اسلامی3(اصول فقه، فقه)
گفتارهایی در اخلاق اسلامی
گفت وگوی چهارجانبه
مسئله حجاب
مسئله ربا و بانک به ضمیمه مسئله بیمه
مسئله شناخت
معاد
مقالات فلسفی
مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (1): انسان و ایمان
مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (2): جهان بینی توحیدی
مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (3): وحی و نبوت
مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (4): انسان در قرآن
مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (5): جامعه و تاریخ
مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی (6): زندگی جاوید یا حیات اخروی
نامه تاریخی استاد مطهری به امام خمینی
نبرد حق و باطل (به ضمیمه تکامل اجتماعی انسان در تاریخ)
نبوت
نظام حقوق زن در اسلام
نظری به نظام اقتصادی اسلام
نقدی بر مارکسیسم
هدف زندگی
ولاءها و ولایت ها
دفتر تلفن فارسی برای کامپیوتر
یکی از مسائلی که کامپیوترها را معروف ساخته آسان سازی کارهای روزمره ماست. از کارهایی که همیشه با آن مشکل داریم ذخیره سازی شماره تلفن هاست ، اگر شما هم با کاغذ برای ذخیره سازی شماره تلفنهای دوستانتان مشکل دارید ، برنامه دفتر تلفن آراد را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
نرم افزار دفتر تلفن آراد، یک برنامه ساده و کارآمد برای ثبت اطلاعات تماس افراد و شرکت هاست. با استفاده از این برنامه می توانید به تعداد نامحدود دفتر تلفن ایجاد کنید و در هر یک از آنها اطلاعات مختلفی را ثبت نمایید. با استفاده از این امکان می توانید چندین دفتر تلفن را با یک نرم افزار مدیریت کنید.
برخی از امکانات دفتر تلفن آراد :
ذخیره ۱۰ شماره تلفن برای هر شخص
ذخیره چند آدرس همراه با کد پستی برای هر شخص
ذخیره اطلاعات همراه با عکس
امکان گروه بندی مخاطبین
مشاهده لیست مخاطبین
جستجو بسیار پیشرفته و سریع
جستجوی سریع و لحظه ای مخاطبین
خروجی لیست شماره ها و ایمیل ها به فایل txt (برای ارسال SMS و Email انبوه)
امکان شماره گیری با مودم
امکان پرینت از اطلاعات اشخاص برای درج در پرونده
لیست شماره های ضروری همراه با جستجوی پیشرفته
لیست کد شهرهای ایران و کشورها به صورت جامع با قابلیت جستجوی پیشرفته
امکان درج ۳ ایمیل ، وب سایت ، فیس بوک ، تیوتر و ….
امکان ارسال پست الکترونیکی
امکان درج یادآوری به صورت روزانه ، هفتگی ، ماهانه به صورت پیشرفته
نمایش یادآوری ها همراه با هشدار دهنده موزیک
اعلام اذان به افق هر شهر
امکان گذاشتن کلمه عبور برای هر کاربر
امکان پشتیبان گیری و بازگرداندن اطلاعات پشتیبان
امکان تغییر پوسته برنامه
در بخش شمالی جزیره سولاوسی در کشور اندونزی ، تنگه Lembeh محل زندگی گونه های مختلف و البته عجیب و غریب دریایی می باشد . موجوداتی شگفت انگیز بی شماری در اطراف این تنگه زندگی می کنند که دیدن هریک باعث تفکر در آفرینش می شود . با مستند مستند هیولاهای عجیب دریا همراه شوید تا این موجودات را از نزدیک ببینید و با زندگی آن ها آشنا شوید.
دانلود مجموعه کتابهای شهید مطهری برای موبایل
نام کتاب: مجموعه کتابهای شهید مطهری برای موبایل
جمع آوری: گنجینه معارف
تعداد کتابها: حدود ۸۰ عدد
فرمت کتاب: Java
زبان کتاب: فارسی
توضیحات:
در این برنامه نزدیک به ۸۰ اثر از استاد شهید مطهری ارائه شده است. این برنامه کتابخانه ای کامل از آثار استاد می باشد که نمونه ای برای آن یافت نمی شود و بی شک می توان گفت بی نظیر است. همانطور که میدانید فرمت کتاب جاوا بوده و قابل اجرا بر روی اکثر گوشی های همراه است.
برای استفاده از این برنامه می توانید از آخر مطلب دانلود نمایید.
لیست برخی از کتابهای این مجموعه:
۱٫ اخلاق جنسی
۲٫ استاد مطهری و روشنفکران
۳٫ اسلام و مقتضیات زمان ۱
۴٫ سلام و مقتضیات زمان۲
۵٫ آشنایی با علوم اسلامی ۱
۶٫ آشنایی با علوم اسلامی ۲
۷٫ آشنایی با علوم اسلامی ۳
۸٫ آشنایی با قرآن ۳
۹٫ آشنایی با قرآن ۴
۱۰٫ آشنایی با قرآن ۵
۱۱٫ آشنایی با قرآن ۶
۱۲٫ آشنایی با قرآن ۷
۱۳٫ آشنایی با قرآن ۸
۱۴٫ اصول فلسفه و روش رئالیسم ۱
۱۵٫ امامت و رهبری
۱۶٫ امدادهای غیبی در زندگی بشر
۱۷٫ انسان در قرآن
۱۸٫ انسان کامل
۱۹٫ انسان و ایمان
۲۰٫ انسان و سرنوشت
۲۱٫ بیست گفتار
۲۲٫ پیامبر امی
۲۳٫ پیرامون انقلاب اسلامی
۲۴٫ پیرامون جمهوری اسلامی
۲۵٫ تعلیم و تربیت در اسلام
۲۶٫ تکامل اجتماعی انسان
۲۷٫ توحید
۲۸٫ جاذبه و دافعه علی
۲۹٫ جامعه و تاریخ
۳۰٫ جهاد
۳۱٫ جهان بینی توحیدی
۳۲٫ حرکت و زمان در فلسفه اسلامی ۱
۳۳٫ حرکت و زمان در فلسفه اسلامی ۲
۳۴٫ حق و باطل
۳۵٫ حکمتها و اندرزها
۳۶٫ حماسه حسینی ۱
۳۷٫ حماسه حسینی ۲
۳۸٫ حماسه حسینی ۳
۳۹٫ خاتمیت
۴۰٫ ختم نبوت
۴۱٫ خدمات متقابل اسلام و ایران
۴۲٫ داستان راستان ۱
۴۳٫ داستان راستان ۲
۴۴٫ درسهای الهیات شفا۱
۴۵٫ درسهای الهیات شفا۲
۴۶٫ ده گفتار
۴۷٫ زندگی جاوید یا حیات اخروی
۴۸٫ سیری در سیره ائمه اطهار
۴۹٫ سیری در سیره نبوی
۵۰٫ سیری در نهج البلاغه
۵۱٫ شرح منظومه ۱
۵۲٫ شرح منظومه ۲
۵۳٫ شش مقاله (الغدیر و وحدت اسلامی)
۵۴٫ عدل الهی
۵۵٫ علل گرایش به مادیگری
۵۶٫ فطرت
۵۷٫ فلسفه اخلاق
۵۸٫ فلسفه تاریخ ۱
۵۹٫ فلسفه تاریخ ۲
۶۰٫ قیام و انقلاب مهدی
۶۱٫ گفتارهای معنوی
۶۲٫ مساله حجاب
۶۳٫ مساله ربا
۶۴٫ مساله شناخت
۶۵٫ معاد
۶۶٫ نبوت
۶۷٫ نظام حقوق زن در اسلام
۶۸٫ نظری به نظام اقتصادی اسلام
۶۹٫ نقدی بر مارکسیسم
۷۰٫ نهضت های اسلام صد ساله اخیر
۷۱٫ وحی و نبوت
۷۲٫ ولا ها و ولایت ها
و …
منبع: میهن دانلود
نرم افزار قرآن کریم به همراه صوت 6 قاری بزرگ
نرم افزار قرآن کریم به همراه صوت 6 قاری بزرگ
این نرم افزار دارای جستجوی بسیار پیشرفته هم هست که به راحتی با وارد کردن قسمتی از یک آیه؛ سوره و صفحه آن را نشان می دهد. همچنین نرم افزار دارای چند خط عربی و قابلیت تعویض تم به همراه امکانات دیگر است.
ویژه نامه انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / مستند ها و مناظره های انتخاباتی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود
ویژه نامه انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / مستند ها و مناظره های انتخاباتی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود
در این نوشته سعی خواهیم داشت جهت دسترسی سریع تر بازدید کنندگان گرامی، مروری اجمالی بر تمامی مستندها و مناظره های کاندیداهای ریاست جمهوری یازدهم که از رسانه ملی پخش شده است، داشته باشیم.
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری
انتشار اختصاصی در مبین مدیا
مستند سعید جلیلی :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / سعید جلیلی
- فیلم مستند مردم+۱ / اولین مستند سعید جلیلی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم مستند نقطه عطف / دومین مستند سعید جلیلی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
مستند محسن رضایی :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / محسن رضایی
- فیلم مستند سلام بر زندگی / اولین مستند محسن رضایی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم مستند دوم آقای محسن رضایی پخش نگردید و فیلم مستند اول ایشان بازپخش شد.
مستند علی اکبر ولایتی :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / علی اکبر ولایتی
- فیلم مستند ایران من ای وطن / اولین مستند علی اکبر ولایتی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم مستند چشم ها منتظرند… / دومین مستند علی اکبر ولایتی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
مستند حسن روحانی :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / علی اکبر ولایتی
- فیلم مستند این بهاری است که در پشت زمستان مانده / اولین مستند حسن روحانی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم دومین مستند حسن روحانی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
مستند غلامعلی حداد عادل :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / غلامعلی حداد عادل
- فیلم مستند مرد آرام میدان / اولین مستند غلامعلی حداد عادل / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم مستند دوم آقای غلامعلی حداد عادل به دلیل انصراف ایشان پخش نگردید.
مستند محمد باقر قالیباف :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / محمد باقر قالیباف
- فیلم مستند دوباره زندگی / اولین مستند محمد باقر قالیباف / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم مستند فرزند ایران / دومین مستند محمد باقر قالیباف / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
مستند محمدرضا عارف :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / محمد رضا عارف
- فیلم مستند در امتداد امید / اولین مستند محمد رضا عارف / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم مستند دوم آقای محمد رضا عارف به دلیل انصراف ایشان پخش نگردید.
مستند سید محمد غرضی :
مستند های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری / سید محمد غرضی
- فیلم اولین مستند سید محمد غرضی/ کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم دومین مستند سید محمد غرضی / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
مناظره های انتخاباتی :
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲، در سه بخش در سه مناظره خود با یکدیگر که در سازمان صدا وسیما برگزار شده است، به طرح برنامه‌ها و دیدگاه‌های اقتصادی، فرهنگی – اجتماعی و سیاسی خود پرداختند.
مناظره های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات یازدهم ریاست جمهوری
- فیلم کامل مناظره اقتصادی ۸ کاندیدای ریاست جمهوری ۱۳۹۲ / فیلم برنامه انتخاب برتر / کیفیت بالا / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم کامل مناظره فرهنگی، اجتماعی ۸ کاندیدای ریاست جمهوری ۱۳۹۲ / فیلم برنامه انتخاب برتر / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
- فیلم کامل مناظره سیاسی ۸ کاندیدای ریاست جمهوری ۱۳۹۲ / فیلم برنامه انتخاب برتر / کیفیت عالی / لینک مستقیم دانلود (+)
رمضان به چه معنا است و حقیقت آن چیست؟
امّا در اصطلاح، رمضان نام ماه نهم از ماه‌هاى عربى و ماه روزه اسلامى است و آن ماه نزول قرآن است: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ ...»[8]. [9]
حقیقت و باطن ماه مبارک رمضان
هر آنچه که در عالم هستی وجود دارد، حقیقت و باطنی دارد؛ زیرا دنیا تنزّل یافته‌ی عوالم بالا است، هرچه در عالم دنیا است نمونه‌ای است از آنچه در عالم معنا است. احکام و قوانین الهی هم که در دنیا به صورت دین و دستورات عبادی ظهور کردند، اسرار و باطنی دارند. اشیا، زمان‌ها و مکان‌ها نیز دارای حقیقت و باطن می‌باشند. یکی از آن زمان ها، ماه مبارک رمضان است. در فرهنگ اسلامی ماه رمضان یکی از مهم ترین و محترم ترین ماه های سال است؛ ماهی که نزد مسلمانان به ماه عبادت و طهارت معروف بوده و آن را -به تعبیر پیامبر(ص)- ماه خدا می نامند.[10]
امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه در استقبال از ماه مبارک رمضان با بیانی شیوا و رسا از ماه رمضان سخن گفته و حقیقت آن را روشن ساخته است. ما در این مقال تنها گوشه ایی از آن را بیان می کنیم. امام در این دعا، ابتدا خداوند متعال را جهت هدایت شدن به دین الاهی و بهره‌مندی از نعمت بندگی و عبادت، شکرگذاری می کند، سپس می فرماید: «سپاس خداى را که از جمله آن راه های هدایت، ماه خود، ماه رمضان را قرار داد: ماه روزه، ماه اسلام، ماه طهارت، ماه آزمایش، ماه قیام، ماهى که قرآن را در آن نازل کرد، براى هدایت مردم، و بودن نشانههایى روشن از هدایت و مشخص شدن حق از باطل، و بدین جهت برترى آن ماه را بر سایر ماه ها بر پایه احترامات فراوان، و فضیلتهاى آشکار روشن نمود».[11]
توصیف ماه رمضان با عباراتی؛ نظیر ماه اسلام، ماه نزول قرآن، حاکی از آن است که در نظر امام سجاد (ع) و در مکتب اهل بیت (ع)، ماه مبارک رمضان، عرصه برای تجلی حقیقت اسلام؛ یعنی تسلیم محض در برابر خداوند متعال است. این عرصه، مجالی است تا بندگان خدا به امر و رضای او، حتی از نیازهای طبیعی و حلال خود چشم‌پوشی کنند و سر تسلیم بر بندگی شکوه مند خالق بی همتای خویش فرود آورند. این تمرین یک ماهه در کفّ نفس و خودداری از درخواست نفسانی، تمرینی مفید و نیکو است برای تقویت اراده و خویشتن داری در باقی سال؛ چون انسانی که یک ماه به دستور الاهی در مقابل خواست حلال نفس خویش مقاومت کرده و فقط به خاطر رضای خداوند از نیازهای طبیعی خود مانند خوردن و آشامیدن اجتناب نموده است، این قدرت را خواهد داشت تا در یازده ماه دیگر سال در مقابل وساوس شیطانی و درخواست های نفسانی نفس اماره خویش مقاومت نموده و اهل تقوا و رستگاری شود.
ماه مبارک رمضان، ماه طهارت است. ماهی که بنده وجود خود را از تمایلات مادی و حیوانی زدوده و با روزه ضمن تطهیر جسم، به تطهیر جان نیز می پردازد تا روحش در عالم پاکی و رشد و تعالی، از انوار هدایت بخش خدای متعال بهره مند شود.
پس می توان گفت حقیقت ماه رمضان عبارت است از: آزادی از خود؛ آزادی از خود حیوانی، و تولد خود الاهی. ماه مبارک رمضان، ماه تخلق به اخلاق الاهی است و حقیقت و باطن آن عبارت است از: رسیدن به لقای خداوند. در حدیثی آمده است که خداوند سبحان فرمود: «الصَّوْمُ لِی وَ أَنَا أَجْزِی بِه»؛[12] روزه مال من است و من خود به آن جزا می دهم. بعضی کلمه «اجزی» در این روایت را به صیغه مجهول «اُجزَی» خوانده اند؛ یعنی روزه برای من است و من پاداش آن هستم. حیف است که انسان به خودش و به غیر خدا و به هر آنچه که متغیر است، دل ببندد؛ زیرا هرچه غیر خدا است، در معرض زوال و تغییر است و نمی تواند جزای انسان باشد؛ جزای روزه دار، لقای حق است.[13]
[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 7، ص 160، چاپ سوم، دار صادر، بیروت، 1414 ق.
[2]. همان.
[3]. مهیار، رضا، فرهنگ أبجدی عربی - فارسی، ص 41، بی تا، بی جا.
[4]. لسان العرب، ج 7، ص 161.
[5] همان، ص 162.
[6]. طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق: حسینی، سید احمد، ج 2، ص 223، کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم، 1375ش.
[7]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 69، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[8]. بقره، 185.
[9]. قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، ج 3، ص 123، چاپ ششم، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371 ش.
[10] شیخ صدوق، أمالی، ص 93، انتشارات کتابخانه اسلامیه، 1362.
[11] . صحیفه سجادیه کامله، شعرانی،ابوالحسن، دعای 44، ص 267، چاپ ششم، قائم آل محمد، قم، 1386ش.
[12]. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 75، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 ق.
[13] . جوادی آملی، عبد الله، حکمت عبادات، ص 33و131- 135و 145- 147، اسراء، قم، چاپ اول، 1378ش.
منبع:اسلام کوئست